بررسی کنایات شعر سبک هندی

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

دوره 16، شماره 24، دی 1399، صفحه 54-69   

نویسندگان

موسی صباغیان^{* 1}؛ محمدرضا شریفی²

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران

چکیده

کنایه آن مقوله‌ی زبانی است که از گذشته تاکنون در بستر حرکت خود، تنوع و دگرگونی‏هایی را پشت سر گذاشته و در سبک هندی علاوه بر آن کنایات گذشته، کنایه‏های جدید و متنوع تری آفریده شده است. این مقاله می‏کوشد با استناد به منابع موجود، با ملاک‏های علمی، ضمن بررسی کنایات سبک هندی، آن ها را با سبک های پیشین، بررسی و تحلیل کند. روش در این پژوهش از نوع تحلیلی اسنادی است. ابتدا تمام فرهنگ هایی که در زمینه کنایات ارائه شده بود، مطالعه گردید، سپس فیش برداری و طبقه بندی صورت گرفته است. ابتدا پس از طرح و بحث موضوع و ذکر پیشینه‏ی تحقیق، به تعریف کنایه می‏پردازد و آن را، از حیث‌ جانشینی، هم نشینی، کمیّت و گشتار(ژرف ساخت و رو ساخت)، معین می کند. آن چه را که نگارنده از کنایه فهمیده با طبقه بندی خاصی ارائه می کند. به ذکر نمونه‏ها و مصادیق کنایه می پردازد. کنایه‏های نو و تکراری را از هم تفکیک می کند. کنایات را در قالب اشکال و نمودارها، تحلیل و دسته بندی می کند و در پایان به مقایسه‏ی کنایه‏های تکراری و غیر تکراری یا نو و سنتی در ۴۰ غزل از دیوان بیدل می پردازد و درصد آن کنایات را با عدد و رقم نشان می دهد و با بررسی آن ها به این اهداف و نتایج دست پیدا می کند که از گذشته تاکنون چه تفاوت‏هایی در این امر واقع شده و شبکه‌ی تداعی و تخیل شعرا چه تفاوت‌هایی نسبت به هم داشته‌است.

کلیدواژه‌ها

کنایه؛ شعر؛ سبک؛ هندی؛ مقایسه