تعیین سطح توسعه یافتگی روستاهای ناحیه ساحلی غرب استان گیلان با استفاده از شاخص توسعه روستایی (RDI)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 اسفند 1399  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

معصومه حسن زاده دوگوری¹؛ صدیقه حسنی مهر ²؛ رفعت شهماری اردجانی³؛ حسین اصغری⁴

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد آستارا ، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران.

²استادیار گروه جغرافیا , واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران.

³استادیار گروه جغرافیا، واحد آستارا دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران

⁴استادیار گروه جغرافیا ,و احد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران

چکیده

امروزه توسعه به عنوان یک فرآیند، مهم‌ترین بحث کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه است، مهمترین هدف توسعه پایدار بر طرف کردن احتیاجات و بهبود بخشیدن به شرایط کیفی زندگی انسانی می‌باشد. تحقیق حاضر بر آن است تا سطح توسعه‌یافتگی شاخصهای بهداشتی و آموزشی روستاهای ناحیه ساحلی غرب گیلان را مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور اطلاعات مربوط به 4 شاخص بهداشتی و 6 شاخص آموزشی برای سه دوره سرشماری 1385، 1390 و 1398 از سایت استانداری استان گیلان دریافت گردید. سپس با استفاده از شاخص توسعه روستایی (RDI)، شاخص ترکیبی نتایج (CRI) و آماره t جفتی اقدام به تعیین میزان توسعه‌یافتگی شاخصهای بهداشتی و آموزشی در 8 بخش ناحیه ساحلی در طی زمان گردید. نتایج بدست آمده نشان داد میزان RDI محاسبه شده براساس فراوانی شاخصها و همچنین نسبت فراوانی به تعداد روستای هر بخش، از تفاوت مکانی برخوردار است. اما رتبه‌بندی شاخص CRI با وجود تغییرات جزئی در مقدار آن، تغییرات سطح توسعه را طی سه دوره نشان نمی‌دهد. این موضوع در شاخص CRI حاصل از نسبت فراوانی به تعداد روستا هم مصداق دارد. معنی‌داری تفاوت شاخصها در طی سه دوره سرشماری برای دو حالت مورد بررسی، تغییرات معنی‌داری که نشان از ارتقاء سطح توسعه باشد نشان نمی‌دهد، و بین نتایج شاخص CRI سالهای 1390 و 1398 تفاوت معنی‌داری در سطح α=0.05 مشاهده نگردید. نتایج نشان داد رتبه توسعه در این ناحیه نیز Dو C است که بیانگر پایین بودن سطح توسعه‌یافتگی ناحیه ساحلی غرب استان گیلان در راستای شاخصهای بهداشتی و آموزشی است.

کلیدواژه‌ها

شاخصهای بهداشتی و آموزشی؛ شاخص توسعه روستایی (RDI)؛ شاخص ترکیبی نتایج (CRI)؛ ناحیه ساحلی غرب استان گیلان