پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 418 |
| تعداد شماره‌ها | 9,997 |
| تعداد مقالات | 83,560 |
| تعداد مشاهده مقاله | 77,800,521 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 54,843,330 |
الگویی برای پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| دوره 12، شماره 48، بهمن 1399، صفحه 179-202 اصل مقاله (970.33 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چنگیز سلمانی1؛ سعید جبارزاده کنگر لویی* 2؛ جمال بحری ثالث1؛ عسکر پاک مرام3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1گروه حسابداری،واحدارومیه،دانشگاهآزاداسلامی،ارومیه،ایران. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2گروه حسابداری،واحدارومیه،دانشگاه آزاداسلامی،ارومیه،ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3گروه حسابداری،واحدبناب،دانشگاه آزاداسلامی،بناب،ایران. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| بهاعتقادمتخصصان،پاسختعدادزیادیازموضوعاتوابهاماتکهزاییدهماهیتحسابرسیاستتنهابااتکایبهقضاوتحرفه‌‌‌ایمقدوراست. عوامل متعدد فردی،محیطیوحرفهایبر فرایند قضاوت حرفه‌ایحسابرسان تأثیر می‌گذارد که تعیین روابط این عوامل، سهم و میزان تأثیرگذاری هر کدام از آنها و ارائه یک الگو برایپیش‌بینیقضاوتحرفه‌ایحسابرسان هدف این پژوهش است.ابتدابااستفادهازمبانینظری،ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخصهای پیش‌بینیقضاوتحرفه‌ایحسابرساناستخراجگردیدوبهروشدلفیسه بعد، 17 مؤلفه و 85 شاخص شناسایی ومورداجماعقرارگرفت. جامعهآماریاینپژوهشحسابرسانشریکمؤسسات،حسابرسانشاغلانفرادی،حسابرسانشاغلدرسازمانحسابرسی،حسابرسانغیرشاغلهستند؛ که داده‌هایموردنیازباپرسش‌نامه‌ایمحققساخته‌ازبین331بهعنواننمونهآماریجمع‌آوریگردید. برایتجزیه‌وتحلیلداده‌هاازروش‌هایآماراستنباطینظیرآزمونtومدلیابیمعادلاتساختاریبهروشPLSاستفادهشدهاست.اولین نتیجه این پژوهش شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های پیش‌بینیقضاوتحرفه‌ایحسابرسان است که با استفاده از مطالعات نظری، جمع‌بندی نظرات خبرگان حوزه حسابداری و حسابرسی، تجزیه‌وتحلیل نظرات جامعه آماری و دریافت نظرات متخصصان حوزه‌های مرتبط با پژوهش است، ارائه یک الگو برای پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان میباشد. همچنین نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بعد حرفه‌ای و شغلی، بیشترین تأثیر را بر پیش‌بینی قضاوتحرفه‌ایحسابرسان دارد. بعد فردی در جایگاه دوم قرار دارد و بعد محیطی نسبت به دو بعد دیگر کمترین تأثیر بر پیش‌بینی قضاوتحرفه‌ایحسابرسان دارد. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| :قضاوتحرفه‌ایحسابرسان؛ بعد فردی؛ بعد محیطی؛ بعد حرفه‌ای و شغلی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
الگویی برای پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان
چنگیز سلمانی[1]
سعید جبارزاده کنگرلوئی[2] جمال بحری ثالث[3] عسگر پاک‌مرام[4]
چکیده بهاعتقادمتخصصان،پاسختعدادزیادیازموضوعاتوابهاماتکهزاییدهماهیتحسابرسیاستتنهابااتکایبهقضاوتحرفه‌‌‌ایمقدوراست. عوامل متعدد فردی،محیطیوحرفهایبر فرایند قضاوت حرفه‌ایحسابرسان تأثیر می‌گذارد که تعیین روابط این عوامل، سهم و میزان تأثیرگذاری هر کدام از آنها و ارائه یک الگو برایپیش‌بینیقضاوتحرفه‌ایحسابرسان هدف این پژوهش است.ابتدابااستفادهازمبانینظری،ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخصهای پیش‌بینیقضاوتحرفه‌ایحسابرساناستخراجگردیدوبهروشدلفیسه بعد، 17 مؤلفه و 85 شاخص شناسایی ومورداجماعقرارگرفت. جامعهآماریاینپژوهشحسابرسانشریکمؤسسات،حسابرسانشاغلانفرادی،حسابرسانشاغلدرسازمانحسابرسی،حسابرسانغیرشاغلهستند؛ که داده‌هایموردنیازباپرسش‌نامه‌ایمحققساخته‌ازبین331بهعنواننمونهآماریجمع‌آوریگردید. برایتجزیه‌وتحلیلداده‌هاازروش‌هایآماراستنباطینظیرآزمونtومدلیابیمعادلاتساختاریبهروشPLSاستفادهشدهاست.اولین نتیجه این پژوهش شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های پیش‌بینیقضاوتحرفه‌ایحسابرسان است که با استفاده از مطالعات نظری، جمع‌بندی نظرات خبرگان حوزه حسابداری و حسابرسی، تجزیه‌وتحلیل نظرات جامعه آماری و دریافت نظرات متخصصان حوزه‌های مرتبط با پژوهش است، ارائه یک الگو برای پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان میباشد. همچنین نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بعد حرفه‌ای و شغلی، بیشترین تأثیر را بر پیش‌بینی قضاوتحرفه‌ایحسابرسان دارد. بعد فردی در جایگاه دوم قرار دارد و بعد محیطی نسبت به دو بعد دیگر کمترین تأثیر بر پیش‌بینی قضاوتحرفه‌ایحسابرسان دارد.
واژه‌های کلیدی:قضاوتحرفه‌ایحسابرسان، بعد فردی، بعد محیطی، بعد حرفه‌ای و شغلی.
1- مقدمه درحسابرسی، قضاوتحرفه‌‌‌ایبه‌کارگیریآموخته‌ها، تجاربودانشبهدستآمدهدرباره استانداردهایحسابرسیوحسابداریوالزاماتآیینرفتارحرفه‌‌‌ای، برایتصمیم‌گیری‌های مناسبباتوجهبهشرایطکارحسابرسیاستودرواقعقضاوتحرفه‌ای جوهرهوفلسفهوجودیحسابرسیاست. حسابرسانهمدربارهاستفادهدرستوبه‌جایتهیه‌کنندگانگزارش‌های مالیازاستانداردهایحسابداریوهمدرموردچگونگیانجامکارحسابرسیبایدپیوستهازقضاوتحرفه‌ای خوداستفادهکنند. اعتمادبخشیدرحرفه‌‌ونیزاعتباروسودمندیگزارشگریمالیدرگروانجامقضاوت‌هایخوببهدستافرادحرفه‌‌ایاست وقضاوتحرفه‌‌ایسنگبنایحرفه‌‌حسابداریوحسابرسیومهارتیکلیدیبرایحسابداران،حسابرسانوتدوین‌کنندگاناستانداردهایحسابداریاست. (اسدیونعمتی، 1393: ص 34) پژوهش‌هایانجامشدهدرطیچنددههاخیردرزمینه‌هایقضاوتوتصمیم‌گیرینشانمی‌دهدکهآگاهیبیشتردربارهتهدیداتمتداولانجامقضاوتخوب،بههمراهابزارهاوفرایندهایانجامآن،می‌تواندتوانایی‌هایقضاوتحرفه‌ایافرادتازه‌کاریاکم‌تجربهدرحرفه‌رابهبودببخشد. (اسدیونعمتی، 1393: ص 34). پارل[i]وهمکاران (2014) درپژوهش خودباعنوان «استعارهوقضاوتحرفه‌ایحسابرس: آیامی‌توانفعالیتهایاصلیراایجادذهنیتتردیدحرفه‌ایغیرفعالدانست»نشاندادندکهمطالعاتمجازیشکوتردیدحرفه‌ایراتقویتوبرشکوتردیددرقضاوتتأثیرمی‌گذارد.( Parlee, Rose & Thibodeau, 2014, p117) برایآن‌کهقضاوتحسابرسانبه‌درستیانجامشودواینواژهمفهوم‌بی‌قیدیحسابرسانیانامحدودبودناختیاراتآن‌هادرکارحسابرسیتلقینشود، لازم‌استضمنکوششبرایشناختمفهومآن، عواملمؤثربرقضاوتحرفه‌ایشناسایی‌شودتاروشنشودکهچگونهاشخاصیشایستگیقضاوتحرفه‌ایدارندوکدام‌عواملمحیطیبرقضاوتحرفه‌ایآناشخاصاثرگذاراست. پژوهش‌هایی که تاکنون در زمینه قضاوت‌های حرفه‌ای انجام شده، بیشتر ناظر بر مباحث استاندارها، تأثیر ویژگیهای فردی و تأثیر محیط بر قضاوت حسابرسان بوده است تأثیر مباحث عمیقی مانند تقوا و یا تأثیر انواع هوش بر قضاوت حرفه‌ای حسابرسان در یک مدل در کنار سایر عوامل تأثیرگذار مورد بررسی و پژوهش قرار نگرفته است. از این نظر ضرورت یک پژوهش جامع در خصوص تعیین سهم هر یک از عوامل در قضاوت حرفه‌ای حسابرسان و ارائه یک الگو که به پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای آنان کمک کند کاملاً احساس می‌گردد. در پژوهش حاضر سعی شده است نظریه هوش سه‌گانه استرانبرگ و تأثیر هر یک از این هوش‌ها و همچنین میزان تأثیر اعتقادات مذهبی به‌خصوص عامل تقوا در غالب یک مدل مورد بررسی قرار گرفته و تأثیر این عوامل در کنار سایر عوامل فردی، اجتماعی، محیطی و غیره در قالب یک الگوی جامع مورد ارزیابی قرار بگیرد. از این رو هدف این پژوهش ارائه الگویی بر پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان است.
2- مبانی نظری و پیشینه پژوهش با گسترش دامنه فعالیت‌های بنگاه‌های اقتصادی و توسعه زمینه‌های کسب‌وکار در این بنگاه‌ها، دست‌یابی به منابع مالی گسترده و متنوع ضرورت یافته است و بنگاه‌های اقتصادی از منابع مختلفی برای تأمین مالی خود استفاده میکنند و تقریباً در اکثر این بنگاه‌ها با طیف گسترده‌ای از مالکان روبرو هستیم که همه آنها امکان، صلاحیت و تخصص لازم برای اداره امور را ندارند؛ بنابراین با تفکیک مالکیت از مدیریت و در نتیجه تضاد منافع بین مالکان و مدیران، پیامدهای اقتصادی با اهمیت و عدم دسترسی مستقیم به اطلاعات، مسئولیت پاسخگویی و کسب اطمینان از این مسئولیت مطرح می‌شود. از زمانی که شرکتها و سرمایه‌گذارانبه‌واسطه رفتارهایغیراخلاقی دچار ضرر و زیان‌های زیادیشده‌اند، توجه فزاینده‌ای به اخلاقیات معطوف شده است و در موارد زیادی مشاهده شده که مدیران از افشای اطلاعات مالی که می‌توانست اثرات بدی بر رویاعتمادسرمایه‌گذاران بگذارد و یا می‌توانست تصویر شرکتها را تخریب کند جلوگیری میکنند.لاوا[ii]، داوی[iii]و هوپرب[iv] (2008) درتحقیقیباعنوان «رسوایی‌هایحسابداری،مشکلاتاخلاقیوچالش‌هایآموزشی»بیانمی‌کنندکهزمانیکهتقلبشرکتییارسواییحسابداریپیشمی‌آید،یکیازعواقبمعمولآن بینظمیدرگزارش‌هایمالیمی‌باشد؛چنینمواردیمنتهیبه بیاعتمادیوعدماطمینانشدهومنجربهکاهشکارآمدیتصمیماتدرچنینگزارشهاییمی‌گردد. (Lowa, Daveya, Hooperb, 2008. P 232) علیرغم اینکه واژه‌های «قضاوت حرفه‌ای» و «قضاوت» در استاندارهای حسابداری ایران به دفعات مورد استفاده قرار گرفته، اما تا به حال تعریف کاربردی و عملیاتی دقیقی از آن نشده است. برخی معاملات و رویدارها در حسابداری ذاتاً چالش برانگیز و قابل بحث می‌باشند، از این رو، تدوین‌کنندگان استانداردها مجبورند بخشی از تصمیم‌گیری‌ها را بر عهده حسابداران بگذارند تا در شرایط خاص تصمیمات بهینه‌ای اتخاذ و مناسب ترن رویه را انتخاب کنند (نیکومرام و همکاران، 1392، ص 4). قضاوتحرفه‌ایدرکارهایحسابرسیوفرایندآنموضوعیپیچیدهاستوازعواملمتعددیتأثیرمی‌پذیرد. اینموضوعموجبچالش‌هایعدیدهدرحرفهحسابرسیشدهاست. چارچوبقضاوتحرفه‌ایفرایندسازمان‌یافته‌ایاستکهحسابدارانوحسابرسانباسطحمناسبیازدانش، تجربهوواقع‌بینیمی‌تواننددرموضوعاتحسابداریبراساسواقعیت‌ها وشرایطمربوطدرچارچوباستانداردهایحسابداریبکارگرفتهشده، اظهارنظرکنند (اسدیونعمتی، 1393، ص 36). تجربهثابتکردهاستکهمهارت(تخصص) درصنعتخاص، کیفیتگزارشگریحسابرسیراتحتتأثیرقرارمی‌دهد. شرایطمحیطینیزممکناستاظهارنظرحرفه‌ایراتحتتأثیرقراردهد. اظهارنظرحسابرسممکناستتحتتأثیرشرایطمختلفیقرارگیرد(رحیمیانوهدایتی، 1392، ص 79). قضاوتفرآیندرسیدنبه یک تصمیمیادستیابیبه یک نتیجه‌گیریازمیانچندراه‌حل جایگزینممکن، درشرایطعدم اطمینانوریسکتعریفشده است. واژه حرفه‌ایکمیبعدازواژه قضاوتدرقرنسیزدهممیلادی مطرحشدوبرگرفتهازواژه شغل وحرفهاستوبهشغلیاپیشه‌ای کهنیازبهکسبدانشتخصصی وآمادگیعلمیاغلبطولانیو فشرده نیاز داردیابه یکشغل، حرفه یا اشتغالاصلیاطلاق می‌شود. اعتمادبخشــی در حرفــه و نیــز اعتبــار و ســودمندی گزارشــگری مالــی در گـــروانجـــام قضاوت‌های خــوب توسط افراد حرفه‌ای است. (اسدیونعمتی، 1393، 34). یکی از ویژگیهای کلیدی متمایزکننده افــراد حرفه‌ای انجام قضاوت‌های حرفه‌ای با کیفیت است. قضاوت حرفه‌ای مهارتی اساسی برای حسابرسان است و فرآیند و نتایج حسابرسی تحت تأثیر این ویژگی کلیدی حسابرسان قرار می‌گیرد. قضاوت حرفه‌ای حسابرسان در فرآیند حسابرسی از چنان اهمیتی برخوردار است که در استانداردهای حسابرسی ایران در موارد متعددی از جمله در استانداردهای شماره 200، 310، 320، 500 و 315 مستقیماً مورد اشاره و تأکید قرار گرفته است. درحسابرسی، قضاوت بیشتردرسهحوزه گسترده ارزیابیشواهد و مدارک، برآورداحتمالات، تصمیم‌گیریبینگزینه‌هایی همچون انتخاب روش‌های حسابرسیاعمال می‌شود. رویکرداستانداردیبرایاعمالقضاوتحرفه‌ایوجودندارد، امااعمالقضاوتحرفه‌ایدرستدرانجاموظیفه یکحسابرس، عاملبرجسته‌ایاستوافزایشمهارتدرقضاوتبرایحسابرساناساسیاست. استانداردهایحرفه‌ایمعمولاًدریکمحدودهخاص، شرایطعمومیرادرنظرمی‌گیرند. احتمالاینکه یککتابمقرراتبتواندکاملاًجامعباشدوهمهپیچیدگی‌هایحسابداریوحسابرسیامروزراپوششدهد، وجودندارد (خوش‌طینتوبستانیان، 1386، ص 33)باکوفوهمکاران (2016) در پژوهش خود بهبررسیمیزاندقتاستانداردهایحسابداریبرقضاوتحسابرسانپرداختند ودریافتندکهبهاحتمالخیلیزیادوقتیاستانداردهایحسابداریازدقتوجامعیتکمتریبرخوردارباشد،گزارشحسابرسانتهاجمی‌ترخواهدبود؛ امااگرحسابرسانازیکچارچوبقضاوتیاستفادهنمایند،پذیرشحسابرسانازچنینگزارش‌هایتهاجمیکمترخواهدشد؛ ازاینرودرشرایطحاضر، یکیازپیچیدگی‌هایحسابداریوحسابرسیکهنیازبهتوجهدارد، درنظرگرفتنویژگیهایشخصیتیقضاوتکنندگانوشرایطمحیطیاستچراکهقضاوتامریاستکهدرتمامفرایندعملیاتحسابرسیوجودداردوضرورتتوجهبهویژگیهایی همچونحرفه‌ایگراییمنجربهافزایشانتظاردرکیفیتقضاوتحسابرسانمی‌شود. (Backof and Et al. 2016) حیرانیوهمکاران (1396) بهبررسیحرفه‌ایگراییوقضاوتحرفه‌ایحسابرسپرداختند کهنتایجنشانداد، حرفه‌ایگراییبرقضاوتحرفه‌ایحسابرسانتأثیرگذاراست.همچنین حیرانیوهمکاران (1395) بهبررسیتأثیرشخصیتحرفه‌ایگرا،ضداجتماعیوبیشاعتمادیحسابرسانبرقضاوتآنهادرحلتعارضمیانحسابرسومدیریتپرداختند کهنتایجپژوهش نشانمیدهدحرفه‌ایگراییحسابرسانبرقضاوتحرفه‌ایتأثیرگذاراست. قضاوتحرفه‌ای از چندعاملکلیدیکهشاملمحیطکاری، ویژگیهایحسابرسوشواهدحسابرسی استتأثیرپذیراست محیطکاریحسابرسیعلاوهبرصفت‌های ویژهکارهای حسابرسی (مانندجدیدبودن، غیرمستمربودنیاپیچیدگی)، شاملعنصرپاسخگویی، وجودوشفافیتاستانداردهای حرفه‌ای، نیازهایصاحب‌کارانواستفاده‌کنندگانصورت‌های مالیونقشکمیته‌های حسابرسینیز می‌باشدویژگیهایحسابرسبهعنوانتصمیم‌گیرندهشاملموضوعاتیازقبیل: استقلال، بی‌طرفیودرستکاری؛تردیدحرفه‌ای؛معلومات، تجربهودانشتخصصی؛حفظو صلاحیتحرفه‌ای؛ اولویت‌بندیخطروجانبداری‌های بیمورداستکهانتظار می‌رودتصمیماتحسابرسیراتحت‌الشعاعقراردهند. شواهد حسابرسیرا می‌توانبه‌عنوانبخشیازمحیطکاری حسابرسیقلمدادکرد، چونشالودهحسابرسی، گردآوریو ارزیابیشواهداست. (حیرانی، وکیلیفرد، رهنمایرودپشتی، 1396، ص 4) آگاهی از وجود تفاوت‌های فردی بین انسان‌ها بسیار حائز اهمیت است و شروع مطالعات و تحقیقات در حوزه ویژگیها و تفاوت‌های فردی و محیطی حسابرسان به دهه ۱۹۷۰ برمی‌گردد؛ اما بعدها به دلیل نگرانی از اعتبار ساختار این تحقیقات و مبانی نظری ضعیف، با کاهش قابل ملاحظه‌ای مواجه گردید. ویژگیهای شخصیتی حسابرسان مستقل بر نوع و شیوه کار آنها در کشف انحرافات مؤثر است و در نهایت این مسئله قضاوت و تصمیم‌گیری آنها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. (رویایی، یعقوبنژاد و آذینفر، 1393، ص 68) این حوزه از تحقیقات به بررسی ارتباط بین برخی جنبه‌های شخصیت حسابرس و عملکرد وی می‌پرداخت (نلسون[v] و تان[vi]، ۲۰۰۵) آنوگرا[vii]وهمکاران (2014) بهبررسیرابطهبینویژگیهایشخصیحسابرسوکیفیتکارحسابرسدرکشوراندونزیپرداختند. یانگ[viii] (2013) دریافتهوشهیجانی،بهعنوانعاملکلیدیدرمواجههبااحساساتوفشاردرکارحسابرسی،است. ویبرچگونگیتأثیرهوشهیجانیبررابطهمیانفشارکاری (بهعنوانمثال،فشاربودجهزمانیوفشارانگیزهمشتری) وقضاوتحسابرستمرکزنمود. پرادیتنینگرام[ix] وجانیواتری[x] (2012) بهبررسیفاکتورهایی همچونجنسیت، تجربهحسابرس، پیچیدگیوظیفهوفشار اطاعتبرقضاوتحسابرساندرحسابرسیپرداختند. جفر و همکاران (2010) به بررسی تأثیر مدل پنج عامل شخصیتی (روان رنجوری، برون‌گرایی، با وجدان بودن، گشودگی در برابر تجربه و توافق پذیری) بر توانایی حسابرسان در ارزیابی خطر تقلب و تعیین احتمال تقلب پرداختند. سعیدی گراغانی و ناصری (1396) به بررسی تأثیر تفاوت‌هایفردی برقضاوتحرفه‌ایحسابرس پرداختند و مرادی و همکاران (1395) بررسیتأثیرتردیدحرفه‌ایناشیازویژگیهایشخصیوویژگیهای مشتریبرقضاوتحرفه‌ایحسابرسان پرداختند. پژوهش‌های اخیر پیرامون حسابرسیبه‌طور عام، بیشتر متغیرهای کلانی مانند اندازه مؤسسات حسابرسی، اندازه سازمان‌ها، حق‌الزحمه حسابرسی و عوامل دیگر را بر کیفیت و قضاوت حسابرسان مورد بررسی قرار داده‌اند؛ اما در حقیقت، بخش بزرگی از حسابرسی، اظهارنظربر مبنای قضاوت حرفه‌ای است و این ویژگیهای شخصیت حسابرسان است که بایدبه‌صورت دقیق‌تری مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان پیرامون کیفیت حسابرسی مطالعات دقیق‌تری انجام داد (سعیدیگراغانی وناصری، ۱۳۹6، ص 114)، علاوه بر این مک چی معتقد است که تفاوت‌های روان‌شناختی فردی و محیطی می‌تواند به عنوان یک متغیر اثرگذار بر قضاوت حرفه‌ای شناسایی شود (خدامی پور و سعیدی، ۱۳۹۰). استرنبرگ در نظریه سرمایه‌گذاری خود ویژگیهای روان‌شناختی فردی را شامل: هوش، دانش، سبک فکری، شخصیت و انگیزش می‌داند و در کنار این عوامل متغیرهای محیطی را از عوامل تأثیرگذار بر تصمیمات اشخاص می‌داند. از آنجا که عوامل محیطی و شرایط روان‌شناختی فرد عامل مهمی در تعیین رفتار وی است.
3- روش پژوهش اینپژوهشبهروشآمیختهکیفیوکمیاجراشدهاست. دراینپژوهشابتدابااستفاده ازمبانینظری،ابعاد، مؤلفه‌ها وشاخص‌هایپیش‌بینیقضاوتحرفه‌ایحسابرساناستخراجگردید وبااستفادهازتکنیکدلفیواجماع20نفرازخبرگانومتخصصان حوزه حسابداریوحسابرسیاینابعادو مؤلفه و شاخص‌هاتعدیلو ثبت گردید. دراین بخشازپژوهش سه بعد، 17 مؤلفه و 85 شاخص درزمینهپیش‌بینیقضاوتحرفه‌ایحسابرسانشناساییوتعیینگردید. درمرحلهکمیپژوهشبااستفادهازیافته‌هایپژوهشدربخشکیفیوجمع‌بندینظراتخبرگاندرزمینهابعادو مؤلفه‌ها و شاخص‌هایپیش‌بینیقضاوتحرفه‌ایحسابرسانپرسش‌نامه‌ایمحققساختهطراحیگردیدتاباجمع‌آوریداده‌هایواقعیازجامعهآماریبهروشپیمایشی،مدلفرضیپژوهشآزمونشدهوالگویپیش‌بینیقضاوتحرفه‌ایحسابرسانارائهگردد. جامعهآماری پژوهشعبارتندازحسابرسانشریکمؤسسات،حسابرسانشاغلانفرادی،حسابرسانشاغلدرسازمانحسابرسی وحسابرسانغیرشاغلکهبیشترتمرکزبررویحسابرسانشریکمؤسساتحسابرسیبودهاستچراکهعلاوهبراشرافبهمباحثتئوریکدرزمینهمباحثومسائلپیش‌بینیقضاوتحرفه‌ایحسابرسان،بهمباحثجاریحسابرسیاشرافدارندوهماز نقطه‌نظر علمی نظراتآنهاقابلتوجهاست. طبقاطلاعاتبدستآمدهازسایتجامعه حسابداران رسمی ایرانتعدادجامعهآماری 2374 نفر محاسبه گردید؛ و بااستفادهازفرمولکوکرانحجمنمونهآماری 331 نفرتعیین گردیدوبهروشتصادفیسادهپرسشنامه‌ها دربیننمونهآماریاجراتوزیع شد کهدرنهایت 340 پرسشنامهقابلقبولواردفرایندتجزیه‌وتحلیلپژوهشگردید. اینمیزانپرسشنامهازجهتکفایتنمونهآماریازنظرتعدادبیشترازنمونهمحاسبهشده (331) بود. دراینپژوهشبرایتجزیه‌وتحلیلداده‌هاازمدلیابیمعادلاتساختاریبهروشPLSبااستفادهاز نرم‌افزار Smart-PLSبرایبرآوردضرایب مسیر (Beta)،محاسبه معنی‌داریضرایبمسیر،بدستآوردنآمارهTازآزمونبوتاسترابوآزمونمدلنهاییپژوهشاستفادهشدهاست.
4- یافته‌های پژوهش برای ارائه الگوی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان، با استفاده از ادبیات پژوهش در حوزه‌های مرتبط، الگوی مناسب برای پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان ترسیم شد. با توجه به ادبیات و پیشینه پژوهش در حوزه‌های مرتبط با قضاوت حرفه‌ای حسابرسان مدل فرضی و روابط بین ابعاد مختلف قضاوت حرفه‌ای حسابرسان طراحی و مسیر ارتباطی شاخص‌ها به مؤلفه‌ها و سپس مسیر ارتباطی مؤلفه‌ها به ابعاد و در نهایت رابطه ابعاد با متغیرقضاوتحرفه‌ایحسابرسانترسیم گردید تا بدین وسیله میزان تأثیر هر یک تعیین شود. این الگو با استفاده از داده‌های واقعی جمع‌آوری شده از جامعه آماری پژوهش مورد آزمون قرار گرفته و معنی‌داری و ضریب تأثیر هر یک از روابط تعیین گردید و روابط و ارتباط‌های غیر مؤثر در چندین مرحله مورد بازبینی و اصلاح قرار گرفت تا مدل نهایی پژوهش احصا گردید. در ابتدا برای معنی‌دار بودن روابط مدل با استفاده از نرم‌افزار Smart-PLS و از آزمون t آزمون گردید که نتایج پژوهش معنی‌دار بودن روابط مدل را تأیید کرد. این نتایج که در جدول زیر ارائه شده همانند آزمون t تفسیر می‌شوند. ابتدا میزان تأثیر هر یک از شاخص‌ها و مقدار بار عاملی آنها بر مؤلفه‌های پژوهش مشخص شد؛ تمامی متغیرهای مشاهده‌پذیر پژوهش (گویه) دارای بار عاملی بیرونی (وزن‌های بیرونی) بیش از 5/0 بر روی متغیرهای پنهان پژوهش (ابعاد) بوده تأثیر آنها در مدل پژوهش قابل قبول بود. در مرحله بعد میزان تأثیر هر یک از مؤلفه‌ها بر ابعاد و در مرحله بعد میزان تأثیر ابعاد بر متغیر قضاوت حرفه‌ای حسابرسان تعیین می‌گردد. در این مرحله میزان تأثیر هر یک از ابعاد پژوهش به عنوان متغیرهای مستقل بر قضاوت حرفه‌ای حسابرسان به عنوان متغیر وابسته مورد آزمون قرار گرفته است. ضریبمسیر (ضریببتا)نشان‌دهنده‌یشدتونوعرابطهبیندومتغیرپنهاناست. عددیبین 1- تا +1 استکهاگربرابرباصفرشوند،نشان‌دهنده‌ینبودرابطه‌یخطیبیندومتغیرپنهاناستکهاینضریبنشانازهمبستگیبیندومتغیرپنهاندارد؛ که در این پژوهش هم روابط بالاتر از صفر است که نشان دهند رابطه خطی مثبت و معنی‌دار هر یک از ابعاد با مقوله قضاوت حرفه‌ای حسابرسان است. مدل و روابط بین اجرای آن (ابعاد یا متغیرهای مکنون پژوهش) با استفاده از الگوی معادلات ساختاری به روش PLS با استفاده از نرم‌افزار Smart-PLS مورد آزمون قرار گرفت تا ضرایب مسیر، مقدار آماره t هر یک از ابعاد در مدل ارائه شده برای استقرار قضاوت حرفه‌ای حسابرسان مشخص گردیده و مدل با استفاده از داده‌های بدست آمده از جامعه آماری مورد آزمون قرار بگیرد. ماتریس ضرایب مسیر وواریانستبیینشدهبرایمسیرهایپژوهش و روابط بین ابعاد قضاوت حرفه‌ای حسابرسان (متغیرهای مکنون) با قضاوت حرفه‌ای حسابرسان را گزارش میکند. بررسی ضرایب همبستگی نشان می‌دهد که تمامی روابط مدل معنی‌دار بوده و قابل اجرا میباشد. با توجه به نتایج مدل بیشترین ضرایب مربوط به «بعد حرفه‌ایوشغلی» به میزان 390/0 و در مرحله بعدی، «بعد فردی» به میزان 368/0 و «بعد محیطی» به میزان 359/0 قرار دارد. r2 (واریانستبیینشده) نشان‌دهنده‌یمیزان واریانستبیینشده قضاوت حرفه‌ای حسابرسان به وسیله متغیرهای مستقل هستند کهدر واقعنشانمی‌دهندکهچنددرصدازتغییراتمتغیروابستهتوسطمتغیرهایمستقلتبیینمی‌شود. با توجه به r2 ابعاد قضاوت حرفه‌ای حسابرسان مورد آزمون به میزان 996/0 در این پژوهش، میتوان گفت در مجموع 99 درصد از تغییرات قضاوت حرفه‌ای حسابرسان را تبیین میکند.
شکل1- ماتریس ضرایب مسیر بین مؤلفه‌ها و ابعاد و ابعاد با قضاوت حرفه‌ای حسابرسان پژوهش منبع: یافته‌های پژوهشگر
جدول1- ضرایب مسیر بین مؤلفه‌ها و ابعاد و ابعاد با قضاوت حرفه‌ای حسابرسان پژوهش
منبع: یافته‌های پژوهشگر
4-1- آزمون کلی مدل برای آزمون کلی مدل تهیه شده از ضریب Q2 استون-گیسر[xiv] برای بررسی توانایی پیش‌بینی متغیرهای وابسته از روی متغیرهای مستقل استفاده شد. مقادیر مثبت این ضریب نشانگر توانایی پیش‌بینی است (وینزی، هنسلر و وانگ[xv] 2010، 47-82). سومین ماتریس خروجی نرم‌افزار برای مدل پژوهش محاسبات شاخص افزونگی (CV Red) را نشان می‌دهد. هدف این شاخص بررسی توانایی مدل ساختاری در پیش‌بینی کردن به روش چشم‌پوشی (Blindfolding) میباشد. ماتریس و جدول زیر محاسبات شاخص Q2 را برای تمامی ابعاد و مؤلفه‌های قضاوت حرفه‌ای حسابرسان مدل پژوهش نشان می‌دهد. ابعاد مدل دارای Q2 قابل قبول هستند که نشان می‌دهد مدل از قدرت پیش‌بینی خوبی برخوردار است و Q2 کل مدل برای پیش‌بینی تغییرات مدل قضاوت حرفه‌ای حسابرسان برابر با 790/0 میباشد به این معنی که تمامی ابعاد و مؤلفه‌های قضاوت حرفه‌ای حسابرسان که در این پژوهش شناسایی شده‌اندروی‌هم‌رفته با توجه به نقش این مؤلفه‌ها در الگویی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان 79 درصد از تغییرات آن را پیش‌بینی میکنند و مابقی تغییرات آن مربوط عواملی غیر از عوامل شناسایی شده در این مدل میباشد.
شکل2- ماتریس مقدار Q2ابعاد قضاوت حرفه‌ای حسابرسان
جدول 2- مقدارQ2ابعادقضاوت حرفه‌ای حسابرسان
منبع: یافته‌های پژوهشگر
4-2- نیکوییبرازش مدل در مدل‌سازی معادلات ساختاری به کمک روش PLS برخلاف روش کوواریانس محور (CB-SEM) شاخصی برای سنجش کل مدل وجود ندارد ولی شاخصی به نام نیکویی برازش (GOF) توسط تننهاوس و همکاران (2005) پیشنهاد شد. این شاخص هر دو مدل اندازه‌گیری و ساختاری را مدنظر قرار می‌دهد و به عنوان معیاری برای سنجش عملکرد کلی مدل به کار می‌رود. این شاخص به صورت میانگین R2 و متوسط مقادیر اشتراکی به صورت دستی محاسبه می‌شود: (1)
این شاخص، مجذور ضرب دو مقدار متوسط اشتراکی (Communality) و متوسط ضریب تعیین (R Square Average) است. از آنجا که این مقدار به دو شاخص مذکور وابسته است. حدود این دو شاخص بین صفر و یک بوده و تزلس و همکاران (2009) سه مقدار 01/0، 25/0و 36/0 را به ترتیب به عنوان مقادیر ضعیف، متوسط و قوی برای GOF معرفی نموده‌اند (محسنین و اسفیدانی 1393، 155). مقدار متوسط شاخص مقادیر اشتراکی طبق فرمول 2 محاسبه می‌شود: (2)
مقدار Communality محاسبه شده برای مدل پژوهش برابر است با 618/0. مقدار متوسط شاخص ضریب تعیین به تعداد متغیرهای درون‌زای مدل طبق فرمول 3 محاسبه می‌شود: (3)
مقدار R2 محاسبه شده برای مدل پژوهش برابر است با 898/0. طبق فرمول محاسبه GOF داریم: (4)
4-3- ارائه مدل در مراحل تکمیلی پژوهش و به‌منظور ارائه الگو با استفاده از ادبیات پژوهش و نتایج تجزیه‌وتحلیل داده‌های کمی به دست آمده از جامعه آماری. بخش‌های پنج‌گانه مدل عبارتند از فلسفه و هدف پژوهش، ضرورت پژوهش، مبانی نظری، آثار و نتایج و بخش مدل آماری که میزان تأثیر هر یک از ابعاد پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان را نشان می‌دهد. در مرحله بعدی پژوهش، الگوی احصا شده برای تعیین درجه تناسب الگو و همچنین دریافت نظرات و پیشنهادات به متخصصان مرتبط با موضوع ارائه گردید؛ بدین منظور نظرات 30 نفر از متخصصان در قالب پرسش‌نامه درجه تناسب الگو دریافت گردید. پیشنهادات و نقطه نظرات ارائه شده برای هر بخش مدل توسط متخصصان بررسی شد و با توجه به دریافت نکات و پیشنهادات ارزشمند، در بخش‌های از مدل اصلاحات جزئی اعمال گردید. در این مرحله به‌منظور تعیین درجه تناسب الگو با استفاده آزمون t تک نمونه‌ای، اطلاعات جمع‌آوری شده از متخصصان مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج این آزمون نشان می‌دهد تفاوت میانگین الگو ارائه شده در کلیه بخش‌ها با میانگین مورد انتظار در سطح خطای 1 درصد معنی‌دار است (01/0<P).بنابراین الگوی ارائه شده در بخش‌های فلسفه و هدف پژوهش، ضرورت پژوهش، مبانی نظری، آثار و نتایج و بخش مدل آماری با اطمینان 99 درصد از نظر متخصصان مورد تأیید قرار گرفت است.
شکل3- الگوییپیش‌بینیقضاوتحرفه‌ایحسابرسان منبع: یافته‌های پژوهشگر 5- بحث و نتیجه‌گیری دراینپژوهشبابررسیتجاربجهانیوادبیاتموجودباارائهتعدادیمؤلفهاز صاحب‌نظران خواستهشدتاضمنبررسیمؤلفه‌های ارائهشدهبهبیاننظراتاصلاحیخوددرزمینۀاینمؤلفه‌ها وارائۀمؤلفه‌های جدید برای پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرساناقدامنمایند که در نهایت سهبعد، 17 مؤلفهو 85 شاخصشناساییو مورد اجماع خبرگان قرار گرفت که با استفاده از آن، پرسش‌نامه‌ای طراحی و از جامعه آماری حسابرسانشریکمؤسسات،حسابرسانشاغلانفرادی،حسابرسانشاغلدرسازمانحسابرسی،حسابرسانغیرشاغل اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل گردید. اولین نتیجه این پژوهش شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های پیش‌بینیقضاوتحرفه‌ایحسابرسان است. با توجه به اینکه اکثر پژوهش‌های انجام شده در این زمینه ناظر بر بحث کم و کیف روش‌های حسابرسی بود این بخش از نتایج پژوهش برای اولین بار به شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های برای پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان محسوب می‌شود. مهم‌ترین نتیجه این پژوهش که حاصل مطالعات نظری، جمع‌بندی نظرات خبرگان حوزه حسابداری و حسابرسی، تجزیه‌وتحلیل نظرات جامعه آماری و دریافت نظرات متخصصان حوزه‌های مرتبط با پژوهش است، ارائه یک الگو برای پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان میباشد. در این الگو با استفاده از ادبیات پژوهش در فلسفه و اهداف، ضرورت‌ها، مبانی نظری، آثار و نتایج و زیر نظام‌های مدل طراحی و نهایی شد. مهم‌ترین نتیجه این پژوهش که حاصل مطالعات نظری، جمع‌بندی نظرات خبرگان حوزه حسابداری و حسابرسی، تجزیه‌وتحلیل نظرات جامعه آماری و دریافت نظرات متخصصان حوزه‌های مرتبط با پژوهش است، ارائه یک الگو برای پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان میباشد. در این الگو با استفاده از ادبیات پژوهش در فلسفه و اهداف، ضرورت‌ها، مبانی نظری، آثار و نتایج و زیر نظام‌های مدل طراحی و نهایی شد. باتوجهبهیافته‌هایپژوهش،مؤلفهدانش و تجربه دربعدفردیبیشترینضریبتأثیررارویبعدفردیدارد. با توجه به نتایج آزمون و تحلیل‌های آماری صورت گرفته میتوان نتیجه گرفت که هر چه دانش و تجربه حسابرس در زمینه قضاوت حرفه‌ای بیشتر باشد، قضاوت بهتری انجام خواهد داد و از این رو این نتیجه مدل، همسو با مبانی نظری پژوهش میباشد. با توجه به یافته‌های پژوهش، مؤلفهتقوا در بعد فردی دومین مؤلفه تأثیرگذار میباشد. با توجه اینکه در بحث قضاوت حرفه‌ای اخلاقیات نقش مهم و کلیدی دارد و در جلوگیری از انحراف حسابرس تأثیرگذار است و از طرفی چون جامعه ما یک جامعه مذهبی بوده و همه امور افراد در جامعه به نحوی تحت تأثیر مذهب و نگاه مذهبی آنها است، تقوا به عنوان یک ویژگی مهم در حسابرسان در تعیین نگاه، رویکرد و پیشبرد امور آنها تأثیر غیرقابل انکاری دارد و انتظار بر این است که قضاوت افراد باتقوا صحیح‌تر باشد. از این منظر تأثیر بالای این مؤلفه در مدل قابل توجیه است.از دیگر مؤلفه‌های تأثیرگذار در بعد فردی، مؤلفههوش است. هوش به عنوان یک ویژگی وراثتی تأثیر غیرقابل انکاری بر قضاوت حرفه‌ای حسابرسان دارد چرا که به‌واسطه تأثیر این فاکتور، حسابرسان تجزیه‌وتحلیل بهتر و دقیق‌تری بر اطلاعات و فرایندهای حسابرسی خواهند داشت. نتایج این پژوهش در خصوص تأثیر مؤلفه‌های بعد فردی بر پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان، نتایج پژوهش داویوهمکارانش[xvi] (2015)، بیگز[xvii] (2016)، آنوگرا و همکاران[xviii] (2014)، بهاتاچارجیومورنو[xix] (2013)، یانگ (2013)، فردیناندوهمکاران[xx] (2014)، جن و سالیوان[xxi] (2004)، کنتوهمکاران[xxii] (2006)، گاندریولینه (2006)، جفر[xxiii]وهمکاران (2010)، بالکر[xxiv] (2000)، محجوب (1392)، سعیدیوناصری (1396)، نادریوهمکاران (1395)، مرادیوهمکاران (1395)، حیرانیوهمکاران (1395) و حساسیگانهومقصودی (1390) را تأیید میکند. یافته‌های پژوهش در زمینه بعد محیطی نشان می‌دهد که دو مؤلفه روش‌های حسابرسی و استانداردهای حسابرسی بیشترین تأثیر را دارند. روش‌هایحسابرسیدرواقع راهکارهایی می‌باشندکهحسابرسبایدآنهاراانجامدهدتابتوانداطلاعات،شواهدومدارکلازمرابرایارائه اظهارنظر تخصصیوحرفه‌ایدرموردفرآیند حسابداری و گزارشگری مالی واحد تجاری مورد حسابرسی، گردآورینماید و قاعدتاً در قضاوت حرفه‌ای، موارد ذکر شده نقش اساسی در این زمینه را دارند. استاندارهای حسابرسی چارچوبی هستند برای تصمیم‌گیری و مبانی برای قضاوت و صدور حکم در این حرفه محسوب می‌شوند. نوعفعالیتصاحب‌کار نیز با توجه به یافته‌های پژوهش در قضاوت حرفه‌ای حسابرسان تأثیر دارد طبقاستانداردحسابرسیشماره 55 تحتعنوانکنترلکیفیتکارحسابرسی(1385)، صاحبکارانموجودبطورمستمروصاحبکارانبالقوهبایدپیشازپذیرش،ارزیابیشوند وحسابرسمستقلبایدازکموکیف فعالیت‌هایصاحبکار،محیطتجاریوصنعتمربوطهشناختوآگاهیکافیکسبنماید. دو مؤلفهویژگیهایکمیته‌هایحسابرسی و مؤلفهپاسخگویی نیز از نظر جامعه آماری تأثیر زیادی بر بعد محیطی دارند. نتایج این پژوهش در خصوص تأثیر مؤلفه‌های بعد محیطی بر پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابران، نتایج پژوهش جنگیزوهمکاران (2008)، پاتلوهمکاران[xxv] (2002)، ریوسفیگیوراوکاردونا[xxvi] (2013)،رینساموهمکاران (2013)،خدامیپور وعلیپورسرمست. (1392). حاجیها (1392)، نبهان (1396) را تأیید میکند. در زمینه تأثیر بعد حرفه‌ایوشغلی بر پیش‌بینی قضاوتحرفه‌ایحسابرسان، یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که به ترتیب مؤلفهویژگی‌هایکیفیقضاوت، فرآیند تصمیم‌گیری بیشترین تأثیر را بر این بعد دارند. ویژگیهای کیفی قضاوت که دربردارنده اصول کلی امر قضاوت در این حرفه میباشد شامل شاخص‌هایی مانند صحت، اجماع، همخوانی، پایداری، بینشفردی، مشورت، مستندسازی است که مستندسازی بیشترین تأثیر را دارد چرا که در امر قضاوت داشتن مستندات قابل ارائه و قابل استناد نقش مهمی دارد و بدون پشتوانه این مستندات نتایج و آرا قضاوت قابل پذیرش نخواهد بود. نتایج این پژوهش در خصوص تأثیر مؤلفه‌های بعد محیطی بر پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابران، با نتایج پژوهش باکوفوهمکاران ( 2013)، پارلوهمکاران (2014)،کده و سالاری (1390)، نیکومراموهمکاران (1392)، نبهان (1396)، حیرانی و همکاران (1396) هم راستا است. بطور کلی نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بعد حرفه‌ای و شغلی با ضریب تأثیر 390/0 بیشترین تأثیر را بر پیش‌بینی قضاوتحرفه‌ایحسابرسان دارد. بعد فردی با ضریب تأثیر 368/0 در جایگاه دوم قرار دارد و بعد محیطی با ضریب تأثیر 359/0 نسبت به دو بعد دیگر کمترین تأثیر بر پیش‌بینی قضاوتحرفه‌ایحسابرسان دارد. با توجه به مباحث مطرح شه پیشنهادات زیر مطرح می‌شود: 1) با توجه به نتایج حاصله از پژوهش که تأثیر دانش و تجربه حسابرسان بیشترین تأثیر را در بعد ضریب فردی را دارد پیشنهاد می‌شود مؤسسات حسابرسی در کنار تقویت تجربه حسابرسان خود به روزآمد نمودن دانش و آگاهی حسابرسان در حوزه‌های مختلف تأثیرگذار بر کار حسابرسی توجه ویژه‌ای نمایند. یکی از مؤلفه‌های تأثیرگذار در بعد فردی که در رده دوم تأثیرگذاری قرار دارد مؤلفه تقواست لذا پیشنهاد می‌شود مؤسسات و انجمن‌های مرتبط با حسابرسی با مدنظر قرار دادن شاخصهای تقوا، با اعمال برنامه‌های مؤثر به تقویت مقوله تقوا در حسابرسان مبادرت ورزند. سومین مؤلفه تأثیرگذار در بعد فردی مؤلفه هوش است با توجه به مباحث نظری صورت گرفته در مقوله هوش و نتایج حاصل از تحقیق حاضر، پیشنهاد می‌شود مؤسسات حسابرسی در انتخاب حسابرس و به‌کارگیری حسابرسان در ارجاعات مختلف حسابرسی، هوش سه‌گانه استرنبرگ مورد توجه قرار گیرند. 2) یافته‌های پژوهش در زمینه بعد محیطی نشان می‌دهد که دو مؤلفه روش‌های حسابرسی و استانداردهای حسابرسی بیشترین تأثیر را دارند. لذا پیشنهاد می‌شود مؤسسات حسابرسی با لحاظ نمودن رعایت کامل استانداردهای حسابرسی، متناسب با ویژگیهای و حجم فعالیت عملیات واحد تجاری مورد رسیدگی روش‌های حسابرسی مقتضی و مؤثر برای اجرای فرآیند عملیات حسابرسی طرح‌ریزی و به دقت و بطور کامل اجرا گردد. 3) طبق نتایج تحقیق، بعد حرفه‌ای و شغلی سومین بعد تأثیرگذار بر پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان است در این زمینه، یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که به ترتیب مؤلفهویژگی‌هایکیفیقضاوت و فرآیند تصمیم‌گیری بیشترین تأثیر را بر این بعد دارند. ویژگیهای کیفی قضاوت، شامل شاخص‌هایی مانند صحت، اجماع، همخوانی، پایداری، بینشفردی، مشورت، مستندسازی است که مستندسازی بیشترین تأثیر را دارد لذا پیشنهاد می‌شود مستندات و شواهد و مدارک کافی برای انجام قضاوت حرفه‌ای جهت اقناع حسابرس برای انجام قضاوتی خوب و با پشتوانه جمع‌آوری و مدنظر قرار گیرد. در این بعد مؤلفه فرآیند تصمیم‌گیری به‌عنوان دومین مؤلفه تأثیرگذار مطرح است پیشنهاد می‌شود تمهیدات کافی برای اخذ بهترین تصمیم در هریک از موضوعات قضاوتی در فرآیند حسابرسی با توجه به شاخصه‌های این مؤلفه شامل: تعریف موضوع تصمیم‌گیری، تعیین معیارهای ارزیابی، سنجش معیارهای مربوطه، شناسایی راهکارها و انتخاب بهترین راهکار اتخاذ گردد.
[1]- گروه حسابداری،واحدارومیه،دانشگاهآزاداسلامی،ارومیه،ایران. [2]- گروه حسابداری،واحدارومیه،دانشگاهآزاداسلامی،ارومیه،ایران. نویسنده مسئول.jabbarzadeh.s@gmail.com [3]- گروه حسابداری،واحدارومیه،دانشگاهآزاداسلامی،ارومیه،ایران. [4]- گروه حسابداری،واحدبناب،دانشگاهآزاداسلامی،بناب،ایران. [i] Parlee, M. C. [ii] Lowa, M. [iii]Daveya, H. [iv] Hooperb, K. [v] Nelson, M. [vi]Tan, Hung-Tong, Tan. [vii] Anugerah,R [viii]Yang, L. [ix] Praditaningrum, A. S. [x]Januarti, I. [xi]Original Sample(O) [xii]T Statistics (|O/Stdev|) [xiii]P Values [xiv]Stone – Giesser [xv]Vinzi, Henseler & Wang [xvi] Davi Grey & Rentschler, Ruth ( 2015) [xvii]Bigus, J. (2016) [xviii]Anugerah,R, Sari,R.N, and E. Primadona, (2014) [xix]Bhattacharjee, S., Moreno, K, (2002) [xx]Ferdinand A. Gul, Karen Lai, Walid Saffar, Xindong (Kevin) Zhu,(2014) [xxi]Gene R. Sullivan. (2004) [xxii]Kent, P. Munro, L. Ambling, T. (2006) [xxiii]Jaffar, Nahariah (2006) [xxiv]Balkir, I, (2000) [xxv]Patel, Chris; Graeme’ L.; Harrison and L. Makinnon. (2002) [xxvi] Rios-Figueroa,C.B and R.C Cardona, (2013) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1) اسدی،مرتضی و محمدنعمتی، (1393)،"قضاوتحرفهایدرحسابرسی"،فصلنامهحسابداررسمی،شماره 27. 2) حیرانی فروغ، حمیدرضا وکیلی فرد، بهمن بنیمهد و فریدون رهنمای رود پشتی، (1395)، "تأثیر شخصیت حرفه‌ای گرا، ضد اجتماعی و بیش اعتمادی حسابرسان بر قضاوت آنها در حل تعارض میان حسابرس و مدیریت"، فصلنامه حسابداری مالی، شماره 32، صص 106-143. 3) حیرانی،فروغ، حمیدرضاوکیلیفرد و فریدون رهنمایرودپشتی، (1396)، "حرفهایگراییوقضاوتحرفهایحسابرس"،دانشحسابداریوحسابرسیمدیریت،دوره 6،شماره 22، صص 1-12. 4) حیرانی،فروغ،حمیدرضا وکیلیفرد، بهمنبنی مهد و فریدون رهنمایرودپشتی، (1396)، "تأثیر ویژگی‌هایاجتماعیحسابرسانبرقضاوتآنهادرحلتعارضمیانحسابرسومدیریت"، (67) 71. 5) خدامیپور،احمد و مسلم سعیدیگراغانی، (1390)،"بررسیتأثیرنتایجروشهایتحلیلی برمیزانتلاشحسابرساندرحسابرسیبرآوردهایحسابداری"،نشریهتحقیقاتحسابداریو حسابرسی،شماره67،صص131-181. 6) خدامیپور،احمد و کاظم علیپورسرمست، (1392)، "بررسیعواملمؤثربرپذیرشیاردصاحبکارجدیداز دیدگاهحسابرسانمستقل"، پژوهشحسابداری شماره 9. 7) خوش‌طینت،محسن و جوادبستانیان، (1386)،"قضاوتحرفهایدرحسابرسی"،مطالعاتتجربیحسابداریمالی، 5(18)، صص 25-57. 8) رحیمیان،نظام‌الدین و علیهدایتی،(1392)، "عواملمؤثربراظهارنظرحرفهایحسابرسان"، فصلنامهحسابداررسمی، شماره 24، پیاپی 36. صص 77-86. 9) رویایی،رمضانعلی،احمد یعقوبنژاد و کاوه آذینفر، (1393)،"ارتباطبینتردیدحرفه‌ایوقضاوتحرفه‌ایحسابرسانمستقل"، پژوهش‌هایحسابداریمالی و حسابرسی، 6(22)، صص 67-95. 10) سعیدیگراغانی،مسلم و احمدناصری، (1396)،"تفاوت‌هایفردیوقضاوتحرفه‌ایحسابرس"، پژوهش‌هایحسابداریمالی و حسابرسی، 9(36)، صص 111-130. 11) مرادی،مهدی، محمدابراهیم گرگانی و پگاه و وهابآهاری،(1395)، "بررسیتأثیرتردیدحرفهایناشیازویژگیهایشخصیوویژگیهایمشتریبرقضاوتحرفهایحسابرسان"، اولین همایشملیحسابرسیونظارتمالیایران، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد. 11) نادری، سپیده، بهاره بنیطالبیدهکردی و احمد غضنفری، (1395)، "بررسیتأثیر تیپ‌هایشخصیتی A،B،C و D حسابرسانبرمحتوایگزارشحسابرسی"، دانشحسابداریوحسابرسیمدیریت، سالپنجم،شماره20. 12) نبهان، جاسمال، (1396)،"بررسیعواملمؤثربرقضاوتحرفه‌ایحسابرسدرارتباطباکمیتوکیفیتشواهدحسابرسیدرعراق"، پایان‌نامهکارشناسیارشد دانشگاهفردوسیمشهد. 13) نیکومرام،هاشم،موسی بزرگاصل،مهدیتقوی و علی‌اصغرمحمودزاده، (1392)،"تأثیربکارگیریقضاوتحرفه‌ایمجازدراستانداردهایحسابداریایرانبر ویژگی‌هایکیفیاطلاعات"، پژوهش‌هایحسابداریمالی و حسابرسی، 5(18)، صص 1-29. 14) Anugerah,R, Sari,R.N, and E. Primadona, (2014), “Personal Characteristics and Quality of Audit Work: Study on Regional Internal Audit Bodies in Indonesia”, International Accounting Business Conference. 15) Anugerah,R., Sari,R.N, and E. Primadona, (2014), “Personal Characteristics andQuality of Audit Work: Study on Regional Internal Audit Bodies in Indonesia”,International Accounting Business Conference. 16) Backof, Ann; Bamber, E Michael & Carpenter, Tina, (2016), “Do Auditor Judgment Frameworks Help in Constraining Aggressive Reporting? Evidence under more Precise and less Precise Accounting Standards”, Accounting, Organizations and Society, 51. 1-11. 10.1016/j.aos.2016.03.004. 17) Balkir, I, (2000), “Effect of Analytical Review Results, Optimism and Pattern for Coping on Audit Effort of Accounting Estimates”, Doctoral thesis in Canada 17. 18) Beyer, S, (1990), “Gender Differences in the Accuracy of Self-Eval”. 19) Bhattacharjee, S., Moreno, K, (2002), “The Impact of Affective Information on the Professional Judgments of More Experienced and Less Experienced”, Journal of Behavioral Decision Making, 15(4), PP.361-377. 20) Bigus, J, (2016), “Optimism and Auditor Liability”, Accounting and Business Research, PP. 1-24. 21) Conscious Primes Activate Professionally Skeptical Mindsets? Unpublished doctoral dissertation, Bentley 22) Davi Grey & Rentschler, Ruth, (2015), “Ethical Behavior the Means for Creating & Maintaining better Reputations in Arts Organizational”, Mangment Decision, Vol. 41, No. 6. 23) Ferdinand A. Gul, Karen Lai, Walid Saffar, Xindong (Kevin) Zhu, (2014), “Political Institutions, Stock Market Liquidity and Firm Dividend Policy”, Working paper. University of Illinois. 24) Gene R. Sullivan, (2004), “Enhancing Public Trust in the Accounting Profession Using Professional Judgment Rather Than Personal Judgment in Resolving Accounting Ethics Dilemmas”, digitalcommons. liberty.edu / cgi / viewcontent.cgi?article=1038fac. 25) Hasson F., S.K., McKenna H, (2000), “Research Guidelines for the Delphi Survey Technique”, Journal of Advanced Nursing, Vol. 32, No. 4. 26) Jaffar, Nahariah, Salleh, Arfah., Mohd Iskandar, Takiah And Haron, Hasnah, (2006), "A Conceptual Discussion on the External Auditor's Personality and Detection of Fraud", European Journal of Social Sciences, 4 (1), PP. 66-76. 27) Jenkins, D.S., &Velury, U, (2008), “Does Auditor Tenure Influence the Reporting of Conservative Earnings?”, Journal of Accounting and Public Policy, 27, PP. 115-132. 28) Kent, P. Munro, L. Ambling, T, (2006), “Psychological Characteristics Contributing to Expertise in Audit Judgment”, International Journal of Auditing, 10 (2), PP. 125–141. 29) Linston H.A., Turoff M, (1975), “Introduction to the Delphi method: Techniques and Applications”, Edited: Harold A. Linston and Murray Turoff, London: Addison-Wesley. 30) Lowa, M., H. Daveya, K. Hooperb, (2008), “Accounting Scandals, Ethical Dilemmas and Educational Challenges”, Critical Perspectives on Accounting. Vol. 19, Issue 2, PP. 222-254 31) Nelson, M., Tan, Hung-Tong, Tan, (2005), "Judgment and Decision Making Research in Auditing: a Task, Person, and Interpersonal Interaction Perspective", Auditing: A Journal of Practice and Theory, Vol. 24, Supplement, PP. 41-71. 32) Parlee, M. C., Rose, J. M., & Thibodeau, J. C, (2014), “Metaphors and Auditor Professional Judgment: Can Non”. 33) Powell, C. (2003), “The Delphi Technique: Myths and Realities”, Journal of Advanced Nursing, Vol. 41, Issue 4, PP. 376–382. 34) Praditaningrum, A. S., & Januarti, I, (2012), “Analisis Faktor-Faktor yang Berpengaruh terhadap Audit Judgment”, Universitas Diponegoro: Semarang. 35) Rios-Figueroa,C. B and R.C Cardona, (2013), “Dose Experience Affect Auditors Professional Judgment?”, Evidence from Puerto Rico. Accounting and Taxation, Vol. 5, No. 2, PP. 13-32. 36) Yang, L, (2013), “The Impact of Emotional Intelligence on Auditor Judgment. Dissertation Doctor of Philosophy”, URI: http://hdl.handle.net/10156/4375.
یادداشت‌ها
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 697 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 529 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||