تحلیل مناقشات موجود در اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش با رویکرد بازیگرمحور

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 14، شماره 4 - شماره پیاپی 54، اسفند 1399، صفحه 150-119   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی (آمیخته)

نویسندگان

ازیتا اخلاقی¹؛ بهرام صالح^{* 2}؛ مهدی نوید ادهم³

¹دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

²دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید رجایی، تهران، ایران و استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه

³استادیار، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه شهید رجایی ، تهران ، ایران

چکیده

سند تحول بنیادین اموزش و پرورش مهمترین برنامه اصلاحات آموزشی و تربیتی کشور بوده که از سال 1390 مراحل اجرایی آن آغاز شده است. بر اساس برآوردهای موجود این سند در مرحله پیاده سازی دچار تاخیر شده و این امر نگرانی های جدی را در بین مدیران ارشد نظام آموزشی پدید آورده است. با توجه به کثرت، تعدد و اهمیت نهادهای درگیر در اجرای سند و کیفیت تعاملات آنها، مساله اصلی تحقیق حاضر این است که مهمترین اختلافات و مناقشات موجود میان کنشگران و بازیگران مرتبط با اجرای سند کدام اند و نیز مسایل و موضوعات مورد تعارض کدام اند؟. نظریه اصلی این تحقیق "سیاستگذاری آموزشی تکثرگرا" بوده و از دو رویکرد  تحلیل بازیگر محور و تحلیل مناقشه برای بررسی مساله استفاده شده است. روش تحقیق ترکیبی از روشهای کمی و کیفی بوده  و از روشهای گردآوری اطلاعات مختلف مانند فراتحلیل تحقیقات پیشین، مصاحبه های عمیق با خبرگان و سه پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. ابزارهای تحلیل نیز نرم افزار مکتور  و تحلیل مناقشه بوده است. پس از شناسایی تمامی گرودآران سند تحول و اولویت بندی بازیگران اصلی، یافته ها بر اساس مناقشات دوبدو میان تمامی بازیگران توصیف شده و موضوع تعارضات موجود هر کدام  از آنها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد اختلافات و تعارضات متعددی میان بازیگران وجود دارد و بنابراین با شرایط موجود اطمینانی به اجرای سند در افق پیش رو وجود ندارد و لذا لازم است به سمت انسجام و همگرایی نهادها حرکت کرد.

کلیدواژه‌ها

سند تحول بنیادین آموزش وپروش؛ تحلیل مناقشه؛ تحلیل بازیگر محور؛ نرم افزار مکتور

مراجع

اسلامیان، حسن. (1394). نگاهی تحلیلی به چالش‌های اجرای سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش، اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت اقتصاد و حسابداری، دانشگاه پیام نور نکا.

افضلی، علی و احمدی، محسن. (1395). حل مناقشه در طرح‌های انتقال آب بین حرفه‌ای با استفاده از تئوری‌ بازی‌ها، نهمین کنگره ملی مهندسی عمران، دانشگاه فردوسی مشهد.

امیدی، رضا. (1398). تحلیل تعارض در سیاست‌گذاری اجتماعی، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 8 (3): 639-668

آقابابا، ابوالفضل. (1397). بررسی تحلیلی برنامه‌های کنکوری تلویزیون، سازمان سنجش آموزش کشور.

برایت، ال.شی. (1398). ترسیم جدول تعارض، فصلنامه گفتگو، 81 (7):101-82

بل، لس. استونسون، هوارد. (1392). سیاست‌گذاری آموزشی، ترجمه محمود ابوالقاسمی و کوروش فتحی وارجارگاه، شورای عالی آموزش و پرورش.

بیژنی، مسعود و حیاتی داریوش. (1392). کاربرد نگرش‌های زیست‌محیطی در واکاوی تضاد آب، علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 9(1): 101-83

تاتار، محمد. (1397). مدیریت تضاد آب کشاورزی در حوزه آبخیز گاوشان، فصلنامه علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 14 (1):111-91

جودکی، حسین. (1398). شناسائی فسادهای احتمالی در نظام سلامت، موسسه تأمین اجتماعی

جهاد دانشگاهی. (1398). پیمایش ملی خانواده، انتشارات جهاد دانشگاهی. 

فرج زاده، میثم. (1398). نگاشت تحلیلی مناقشه در سیستم‌های درهم تنیده آبی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت منابع آب، چاپ نشده، دانشگاه تربیت مدرس.

حاضری، علیمحمد. شریفی، اسماعیل. (1398). بررسی تجربه جامعه‌پذیری دانش آموزان سال اول و دوم دبیرستان‌های پسرانه شهر تهران و مقایسه آن با دو نسل قبل از خود، چاپ نشده، رساله دکترای جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس.

حسام، فرحناز. بیات، موسی. (1397). بررسی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.

دلاور، علی. (1389). روش شناسی کیفی، فصلنامه راهبرد، 19(1):329-307

دیبائی صابر، محسن. نجفی، حسن. (1395). تحلیل سند تحول بنیادین آموزش و پرورش از نظر میزان اهمیت به مولفه‌های شایستگی‌های معلمان، دومین همایش ملی تربیت معلم، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه اصفهان

رضائی، محمد. غلامرضا کاشانی، محمدجواد. (1384). چالش‌های بازتولید هژمونی دولت از طریق گفتمان مدرسه، مجله جامعه‌شناسی ایران، 6(4) :34-58

زراعت کیش، یوسف. (1399). بررسی عوامل مؤثر بر سنجش و پذیرش دانشجو در ایران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.

شیخ‌الاسلامی، خالد. (1397). مروری بر اندیشه آینده‌پژوهان پیشرو، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی

شیری، حامد و نصیری، محمدرضا. (1397). بررسی جامعه شناختی مشارکت اجتماعی معلمان و عوامل موثر بر آن، فصلنامه خانواده و پژوهش،41(1):68-49

شورای عالی اموزش و پرورش. (1390). سند تحول بنیادین اموزش و پرورش، وزارت اموزش و پرورش

 عباس‌پور، عباس و مرادی، کیوان. (1396). تحلیل انتقادی سیاست آموزشی، بازخوانش ارزش‌های گم شده، فصلنامه سیاست‌گذاری عمومی، 3(3):160-137

عباس‌زاده، محمد و حسین‌پور، ابراهیم. (1390). کاربرد تثلیث در پژوهش‌های کیفی، فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی، 67(2): 147-166

غلامی، مریم. (1396). حل مناقشه شبکه آبیاری زهکشی سفیدرود، تحقیقات مدیریت  منابع آب، 13(3): 111-101

قرقی، مهدی. (1396). حل تعارض برای مدیریت پایدار منابع آب براساس نظریه بازی‌ها، اقتصاد کشاورزی،11(3):160-131

کاشانی، مجید. (1383). ناهمسوئی هنجارهای خانه و مدرسه و رابطه آن با ناهمسوئی دانش آموزان، فصلنامه خانواده و پژوهش، 1(1):61-41

کمیسیون تعلیم و تربیت و کمیسیون اجرائی سازی سند تحول. (1398) آموزش و پرورش در مسیر تحول بنیادین، چالش‌ها، راهبردها و اقدامات، شورای عالی انقلاب فرهنگی

گروه پژوهشگران. (1398). تعارض منافع بین سازمانی، فصلنامه گفتگو، 81 (7):56-35

محمد علی، محبوبه.(1399). بررسی عملکرد اموزش یک مهارت به دانش اموزان (موضوع ماده6 قانون اهداف و وظایف وزارت اموزش و پرورش )، مرکز پژوهش های  مجلس شورای اسلامی 

محمدی، فردین. (1396). بررسی تناقض یا تطابق میان اهداف و قوانین نظام آموزش و پرورش در دوره آموزش متوسطه، فصلنامه تعلیم و تربیت، 33(131):129 -111

محمدی، فردین. (1398). سیر نزولی عادت‌واره‌ نهادی معلمان (مطالعه موردی دوره متوسطه دوم شهر مشهد)، فصلنامه جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 6 (13): 38-9

مقدسی، فاطمه. کریمیان، جلال. (1398). گلوگاه‌های تعارض منافع در نظام آموزش و پرورش ایران، فصلنامه گفتگو، 81(7) :34-7

منوریان، عباس. میرزا مصطفی، صدیقه. (1398). آموزش‌های پنهان مدرسه و تجارب زیسته دانش آموزان (مطالعه موردی یکی از مدارس متوسطه فرزانگان تهران)، فصلنامه جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی 6 (14): 26-233

نوید ادهم، مهدی. (28/5/398). پشت پرده تغییر سند ملی به سند تحول بنیادین، مصاحبه با روزنامه شرق سال 15، شماره 3224

یعقوبی، علی. (1393). مطالعه کیفی تعارض ارزشی بین نهادهای خانه و مدرسه و دانش آموزان استان گیلان، فصلنامه جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 2 (1):199-167

یوسفی، علی. (1395). ارزیابی‌ راه‌های حل تعارض رودخانه زاینده رود از دیدگاه کشاورزان و ذی‌مدخلان، نشریه علوم آب و خاک، (20)6 :159-143

Ball, S. J. (1994). Education Reform: A Critical and Post-Structured Approach, Buckingham: Open university.

Degget, b. (2014). Addressing Current and Futures Challenge in England, International Center for leadership Education.  

Department of Education   and   Skills. (2017).   Action Plan for Education.

Donaldson, T., & Preston, L. E. (1995). The stakeholder theory of the corporation:            Concepts, evidence, and implications, Academy of management Review, 20(1): 65-91.

Friedman, A. Miles, S.  (2006). Stakeholders: Theory and Practice, Oxford University Press, Oxford.

Les، B. and Stevenson H. (2006). Education Policy: Process Themes and Impact, Routeldeg

Jeong, H.W, (2008). Understanding Conflict and Conflict Analysis, sage

Hermans, L. M., & Thissen, W. A. (2009). Actor analysis methods and their use for       public policy analysts, European Journal of Operational Research,196(2): 808-818.

 Macbeath, j. (2012). Future of Teaching   Profession   IMHE ، Cambridge   University Press.

Ministery   of   Human Resource Development.  (2016).  National   Policy on Education.

North   D.  (2017). Institutional Change and Economic Performance, Cambridge University press.

Pearce S, D. (2010). Why Educational Futuristic Now? And Making a Case for Educational Futuristic, Rowman.

Stanford University. (2010). American Education in 2030، Board of Trusted of Leland.

 Thissen, W.A. (2005). Actor Analysis for Water Resources management, Eburon   Pub.

Willing ، C. (2008). Introducing   qualitative   Research in Psychology, Open University Press.