نگرش روستاییان نسبت به تغییر پذیری اقلیم و و راهکارهای سازگاری با آن (مورد: روستائیان هیرمند)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 اسفند 1399  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محسن حمیدیان پور ¹؛ حبیب الله سارانی²؛ سیدهادی طیب نیا ³

¹دانشگاه سیستان و بلوچستان، گروه جغرافیای طبیعی

²کارشناسی ارشد مخاطرات محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی

³دانشگاه سیستان وبلوچستان

چکیده

دانش و درک صحیح کشاورزان یک منطقه از تغییر اقلیم و پیامدهای آن کمک شایانی به اتخاذ استراتژهای سازگاری با تغییر اقلیم خواهد نمود. در این راستا هدف تحقیق حاضر ارزیابی میزان آگاهی کشاورزان نسبت به تغییرپذیری اقلیم و پیامدها و راهکارهای سازگاری با آن در هیرمند میباشد. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد. جامعه آماری شامل16 روستا با داشتن تعداد بالای 20 بهره‌بردار کشاورزی (1034 خانوار) که به فعالیت‌ کشاورزی مشغول میباشند را تشکیل میدهد، بر اساس فرمول کوکران سطح خطای 42/0 درصد تعداد 363 خانوار کشاورز به عنوان جامعه نمونه انتخاب گردید. برای تحقق اهداف مورد نظر، ضمن مطالعات اسنادی، طیف گسترده‌ای از شاخص‌ها با ابعاد آگاهی از تغییرپذیری اقلیم، اثرات منفی تغییرپذیری اقلیم و استراتژی-های سازگار با تغییرات اقلیمی تعیین و در چارچوب مطالعات میدانی (تکمیل پرسش‌نامه‌ها و فرم‌های مشاهدات میدانی) مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی اسپیرمن و T تک نمونه‌ای در نرم افزار SPSS استفاده گردیده است. یافته‌های پژوهش مؤید آن است که، کشاورزان منطقه نسبت به تغییرپذیری اقلیم آگاه بوده و بارها اثرات منفی آن را تجربه کرده‌اند. از دیدگاه پاسخ‌دهندگان گرایش یافتن ساکنین منطقه به شغل‌های کاذب از پیامدهای منفی اثرات تغییر اقلیم است که نسبت به آن کشاورزان هم‌نظر بودند. بر خلاف آگاهی آنها نسبت به راهکارهای سازگار با تغییر اقلیم؛ ولی معیشت ساکنین این مناطق هنوز وابسته به کشاورزی آبی است و به هیج عنوان از کشت‌ مبنی بر سازگاری با محیط فراخشک و سازگار با شوری و کم‌آبی بهره نمی‌برند.

کلیدواژه‌ها

آسیب پذیری؛ حساسیت؛ درمعرض؛ انطباق