حدود اعتبار و اثر ضمانت از نفقه آینده زوجه

فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه

مقاله 5، دوره 1، شماره 1 (پیاپی1)، اسفند 1399، صفحه 87-108   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

شکرالله نیکوند^{* 1}؛ حسین جلالی²

¹استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی،واحد ورامین ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران[e-mail]

²استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد کرج ،دانشگاه آزاد اسلامی ،البرز ،ایران [e-mail]

چکیده

چکیده
عقود ضمان و نکاح در مقایسه با دیگر قراردادها دارای ویژگی‌های خاص و استثنایی هستند و موضوع ضمانت از نفقه زوجه ترکیبی از ویژگیهای هر دو عقد را داراست. در فرضی که شخص ثالثی هنگام عقد از شوهر نسبت به نفقه آینده زوجه ضمانت می‌کند، بطلان یا صحت این ضمانت و اثر آن مورد سوال است زیرا معمول است گاهی چنین شرطی ضمن عقد قرار می‌دهند. یکی از شرایط صحت عقد ضمان، وجود دین یا مورد معامله است و به استناد ماده 691 قانون مدنی وجود سبب دین برای صحت ضمانت کافی است. نویسندگان حقوق معتقدند از شوهر می‌توان نسبت به نفقه آینده زن ضمانت نمود زیرا عقد نکاح سبب دین شوهر نسبت به نفقه آینده زن است. اثر عقد ضمان در قانون مدنی به تبع فقه امامیه انتقال دین است یعنی ذمه مدیون بری و ذمه ضامن مشغول (مدیون) می‌شود. اما نفقه آینده زوجه دارای ویژگیهایی است که آن را از دیگر دیون متمایز و جدا می‌کند. تعهد شوهر نسبت به نفقه با دیگر تعهدات زوجین مثل حسن معاشرت، سکونت مشترک و تمکین در ارتباط است و این تعهدات قابل واگذاری (انتقال) نیستند. از نظر نویسنده ضمانت از شوهر نسبت به نفقه آینده زوجه نمی‌تواند اثر عقد ضمان و انتقال دین را داشته باشد. با چنین ضمانتی تعهد شوهر در خصوص نفقه که با دیگر تعهدات زوجین در ارتباط است، از بین نمی‌رود ولی به استناد شرط ضمنی و عرف در صورت عدم پرداخت نفقه توسط شوهر می‌توان از ضامن مطالبه نمود.

کلیدواژه‌ها

انتقال دین؛ ضمانت؛ نفقه زوجه

مراجع