دیگرصدایی باختینی در سبک‌ شعر سپید‌ شمیسا

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 42، اسفند 1399، صفحه 55-74   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

زهرا صابری نیا^*

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور ایران

چکیده

مقاله حاضر می­کوشد از رهگذر نظریۀ «دیگرصدایی» باختین، شناختی از سبک شعر سپید را با تکیه بر«زندگانی قدیمی­است» سیروس شمیسا ارائه دهد. بر این اساس متن،«قهرمان» اصلی سبک است نه شاعر و زبان فردی او. متن در سبک­شناسی باختین، جایگاه چندصدایی و گفتگومندی است و مؤلف در آن خود را در پیوند با«دیگری» حضور می‌­بخشد. از دیدگاه نوشتار حاضر شعر سپید، کارناوالی از زبان و اندیشه است و شناخت گفتمان آن مستلزم دیدگاهی فرازبانی و فرامتنی است. کاربست سه رهیافت«دگرمفهومی»،«مرکزگریزی» و«خصلت مکالمه­ای» باختین در شعر شمیسا نشان می­دهد که در آن شاعر، مؤلفی است که به‌ظاهر برای حال درون خود شعر می­سراید، اما در حقیقت خواهان گفتگو با خواننده و حضور او در سخن است. از این رو برای شناخت سبک او باید از محدوده نگاه مرکزگرا گذشت و با تمرکز بر متن،«ادراک خاموش» آن را در گفتگومندی بازجست.

کلیدواژه‌ها

میخائیل باختین؛ دیگرصدایی؛ سبک‌شناسی؛ زندگانی قدیمی‌است

مراجع