سیاست تعهدات چندگانه و چندجانبه هند در قبال ایران و اسرائیل: دلایل و پیامدها

فصلنامه مطالعات روابط بین الملل

مقاله 3، دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 52، اسفند 1399، صفحه 69-93   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): DOR:20.1001.1.24234974.1399.13.4.6.2

نویسندگان

رضا سیمبر^{* 1}؛ دانیال رضاپور²؛ صدیقه آذین³؛ علی اسکندری نسب⁴

¹استاد گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه گیلان، رشت، ایران

²دکترای روابط بین الملل دانشگاه گیلان، رشت، ایران

³کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه گیلان، رشت، ایران

⁴کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

موفقیت در پیشبرد سریع توسعه به همراه عمل‌گرایی اقتصادی باعث شده تا هند اولا به یکی از پویاترین کشورها در اقتصاد جهانی تبدیل شود و ثانیا به عنوان یک کانون نوظهور ثروت و قدرت در جهان تلقی بشود. الزام توسعه اقتصادی این کشور از یک طرف و دگرگونی‌های گسترده در نظام بین الملل، جهت‌گیری جدید را به سیاست خارجی این کشور در خاورمیانه و در قبال اسرائیل و ایران تحمیل کرده است. در این مقاله به دلایل تغییر سیاست خاورمیانه‌ای هند از سیاستی که در عصر جنگ سرد در پرتو اصل عدم تعهد تعریف می‌شد به سیاستی که بر اساس ضرورت‌های جدید منافع ملی هند بازتعریف شده متمرکزیم. بنابراین با توجه به مقدمات فوق، سوال اصلی این مقاله آن است که با توجه به گزینه‌های پیش روی هند، سیاست خارجی هند در قبال اسرائیل و ایران با چه تغییراتی همراه شده است؟ فرضیه مقاله اینگونه مطرح می‌شود که سیاست خارجی هند در حوزه خاورمیانه از سیاستی ایدئولوژیک و جهان سوم‌گرایانه که بر اصول عدم تعهد مبتنی بوده است به سیاست تعهدات چندگانه و چند جانبه مبتنی بر ضرورت‌های دسترسی به منابع انرژی‌های نفت و گاز، بازارها، تسلیحات نظامی است. مقاله حاضر براساس روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع مجازی، نشریات تخصصی نوشته شده است و از لحاظ قلمرو موضوعی این مقاله سیاست تعهدات چندگانه هند را در قبال کشورهای ایران و اسرائیل بررسی می-کند.

کلیدواژه‌ها

هند؛ خاورمیانه؛ منافع ملی؛ ایران؛ اسرائیل

مراجع

• انصاری، محمد تقی زاد (1396). «تحول سیاست خاورمیانه ای هند در پرتو استراتژی نگاه به غرب». فصلنامه پژوهش های سیاسی جهان اسلام، سال هفتم، شماره اول، بهار.
• آقاجانی، احمد و عسگری، محمود (1389). «قدرت افکنی هند و ملاحظه های امنیتی برای ج.ا. ایران». فصلنامه راهبرد دفاعی، سال هشتم، شماره 30، پاییز.
• الرکابی، محمد جواد (1390). «سیاست خاورمیانه ای هند و اسرائیل؛ از تضاد و همکاری»، فصلنامه مطالعات جهان، دوره اول، شماره 2، زمستان.
• برزگر، کیهان و رضائی، مسعود (1396)، «آینده رقابت های راهبردی متداخل در اقیانوس هند». فصلنامه سیاست، دوره 47، شماره 1، بهار.
• جانسیز، احمد و بهرامی مقدم، سجاد (1395). «عروج زیستمان های بدیل و ظهور اقتصادی هند در سیاست بین الملل». فصلنامه سیاست جهانی، دوره پنجم، شماره دوم، تابستان.
• جانسیز، احمد، تقی زاد انصاری، محمد و بهرامی مقدم، سجاد (1395). «تحول سیاست خارجی هند»، فصلنامه مطالعات شبه قاره، سال هفتم، شماره بیست و هفتم، پاییز.
• ساجدی، امیر (1391). «گسترش روابط هند و اسرائیل: طرح پیرامونی یا استراتژی اتحاد»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال هشتم، شماره بیست و یکم، زمستان.
• سبحانی، مهدی (1389). «رفتارشناسی رویکردهای جدید در سیاست خارجی هند». فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و چهارم، شماره 3، پاییز.
• شاهین، مهدی.(1395). «بررسی و تحلیل سیاست خارجی ایران و هند تا سال 1392». فصلنامه مطالعات شبه قاره، سال هشتم، شماره بیست و هفتم، تابستان.
• شفیعی، نوذر، نصیری، شهریار و متقی، افشین (1391). «رویکرد هند در قابل افغانستان پس از 11 سپتامبر 2001(با نگاه به ایران)»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال هشتم، شماره دوم، تابستان.
• قدیری، نیلوفر (1388). «شطرنج استراتژیک اوراسیا»، همشهری دیپلماتیک، دوره جدید، شماره 39.
• نیاکویی، سید امیر و بهرامی مقدم، سجاد (1393). «روابط ایران و هند، فرصت ها و چالش ها»، فصلنامه روابط خارجی، شماره 21، بهار.
• وثوقی، سعید؛ فلاحی، احسان و حیدری، قربانعلی (1393). «تبیین جایگاه افغانستان به عنوان کانون چند زیرسیستم منطقه ای با تأکید بر منطقه آسیای جنوبی و نقش هندوستان»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 87، پاییز.
• الوانی، الوقت (1396). «روابط راهبردی هند و اسرائیل»، سایت فارسی، 17 مرداد.

http://alwaght.com/fa/News/106180

• Ahmed, Zahid Shahab & Bhatnagar, Stuti (2018). The India-Iran-Pakistan Triad: Comprehending the Correlation of Geo-economics and Geopolitics. Asian studies review ,VOL 42, ISSUE 3, https://doi.org/10.1080/10357823.2018.1479728
• Ashwarya, Sujata (2016). india-iran relations: progress, problem and prospects. K w publishers pvt ltd. Delivered in 4-5 business days. http://www.kwpub.com/Home/product/9789383649761/india-iran-relations-progress_-problems-and-prospects.
• Baru, S. (2012). Geo-economics and strategy. Survival, vol 54, no 3, https://doi.org/10.1080/00396338.2012.690978.
• Bearak, M., & Murphy, B. (2016, 24 May). To sidestep Pakistan, India embraces an Iranian port. Washington Post. https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2016/05/24/to-sidesteppakistan-india-embraces-an-iranian-port.
• Cowshish, Amit (2018). India–Israel Defence Trade: Issues and Challenges. Strategic Analysis, 2017 Vol 41, No. 4 ,https://doi.org/10.1080/09700161.2017.1330445.
• Israel Special (2013). Diplomacy and Foreign Affairs. http:/ /www.ficci.com/s pdocument /20287/Special-Israel-Feature.pdf.
• Gupta, Amit (2005). The US India Relationship: Strategic Partnership or Complementary Interests? Carlisle, PA, Strategic Studies Institute, U.S. Army War College, 2005.
• Muni, s (2016), the evolution of india Israel plicy: continuity, change and compromise since 1922. By Nicolas blarel, https://global.oup.com/academic/product/the-evolution-of-indias-israel-policy-9780199450626?cc=us&lang=en&.
• Economic Times (May 2016), New trade pact with Iran may be linked to volumes27. Retrieved from http://economictimes.indiatimes.com/news/economy/foreign-trade/new-trade-pact-with -iran-may-be-linked-to-volumes/article show/52458479.cms.
• JOSHI, SHASHANK (2015). INDIA AND THE MIDDLE EAST. Asian Affairs, Vol. XLVI, no. II, 251–269, http://dx.doi.org/10.1080/03068374.2015.1037164.
• Singh, Sanjay (2017). India–Israel: The View from West Asia. Strategic Analysis,. Vol. 41, No. 4, 348–354, https://doi.org/10.1080/09700161.2017.1330940.