در آمدی بر نقش مایه طاووس در فرهنگ وتمدن ایرانی اسلامی

فقه و تاریخ تمدّن

مقاله 5، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 65، تیر 1399، صفحه 42-47   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

پروین رنجبر^*

دکتری تاریخ اسلام، مدیر آموزش و پرورش فارس

چکیده

با نگاهی گذرا به آثار تاریخی ، ادبی و هنری در می یابیم که نماد و نقش پرنده در زندگی فکری و اجتماعی ایرانیان از جایگاه مهمی برخوردار است.نقش پرندگان در افسانه ها و داستانهای ایرانی بسیار پر رنگ بوده است. ازجمله پرندگانی که در دوره باستان واسلام جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است طاووس می باشد.نقش طاووس همراه با درخت زندگی جایگاه مهمی را در هنر ایرانی به خود اختصاص داده است.این نقش اغلب با مفاهیم مذهبی همراه می باشد .نقش طاووس نه تنها به عنوان نقش نمادین در آثار هنری دوره اسلامی به کار گرفته شده است بلکه در دوره باستان وبه ویژه در آیین زردشت به عنوان مرغی مقدس مورد توجه بوده است.به همین جهت علاوه بر معانی نمادین و عمیق مذهبی بر روی سفال ، پارچه، فرش ، سردر مساجد و بازار ها و ... هم کاربرد زیادی داشته است.پژوهش حاضر سعی دارد به نماد و نقشمایه طاوس و حضور آن در آثار هنری ایرانی اسلامی را مورد بررسی قرار دهد این پژوهش به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد و به روش کتابخانه ای صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها

ایران؛ اسلام؛ طاووس