رابطه عملکرد خانواده با وابستگی به شبکه‌های اجتماعی با نقش واسطه‌ای خودتنظیمی هیجانی در نوجوانان

فصلنامه فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی

دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 43، فروردین 1400، صفحه 47-64   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

نجمه غفوری¹؛ عباس حقایق^{* 2}

¹دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان، ایران

²استادیار، گروه‌روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان، ایران

چکیده

      پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه بین عملکرد خانواده با وابستگی به شبکه‌های اجتماعی با توجه به نقش واسطه‌ای خودتنظیمی هیجانی نوجوانان انجام شده است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه نوجوانان مقطع متوسطه دوم شهر اصفهان در سال تحصیلی 98-1397 بوده که با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌های پژوهش از پرسش‌نامه عملکرد خانواده ﭘﺸﺘﺎﻳﻦ، ﺑﺎﻟﺪﻳﻮن و ﺑﻴﺸﺎب(1983) ، پرسش‌نامه خودتنظیمی هافمن و کاشدان(2010) و پرسش‌نامه‌ وابستگی به شبکه‌های اجتماعی حقایق و همکاران(1395) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل‌یابی معادلات ساختاری
 و نرم‌افزار AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد بین عملکرد کلی خانواده به خودتنظیمی هیجانی و وابستگی به شبکه‌های اجتماعی تنها مسیر مستقیم با ضریب 64/0- و 32/0- وجود دارد اما اثر کلی بین عملکرد خانواده به وابستگی به شبکه‌های اجتماعی برابر با 37/0 است که از این مقدار 17/0 اثر مستقیم و 20/0 به اثر غیر مستقیم و نقش میانجی خودتنظیمی هیجانی مربوط بوده است. این یافته‌ها نشان داد که نوجوانان دارای بافت خانوادگی ناسالم و کارکرد ضعیف به دلیل نقصی که در مهارت‌های تنظیم هیجان دارند و به جهت دوری از تنش و استرس ناشی از این مشکلات به شبکه‌های اجتماعی روی می‌آورند و همین امر به درک و بینش بهتر مربیان و متخصصان سلامت و سیاست‌گذاران از تأثیرات استفاده مفرط و آسیب‌زا از اینترنت در میان کاربران نوجوان و آگاهی خانواده‌ها در جهت نقش مهم در رفتارهای نابهنجار فرزندانشان و در نهایت تدوین مداخله مناسب از سوی متخصصان کمک می‌کند.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: عملکرد خانواده؛ وابستگی به شبکه‌های اجتماعی؛ خودتنظیمی هیجانی

مراجع