ارائه الگوی توسعه بافت‌های با ارزش روستایی جهت توسعه گردشگری روستایی دهستان سمام (شهرستان املش استان گیلان)

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

دوره 10، شماره 37 - شماره پیاپی 20، اسفند 1399، صفحه 39-52   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسین سلیمانی^{* 1}؛ مهرناز فدایی¹؛ امیر گندمکار²؛ سید رامین غفاری³

¹گروه جغرافیا، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

²گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

³دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی بهینه برنامه‌ریزی توسعه بافت‌های با ارزش روستایی جهت توسعه گردشگری با تاکید بر گردشگری روستایی دهستان سمام شهرستان املش می‌باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف (نوع استفاده) یک تحقیق کاربردی است. از نظر روش انجام دادن تحقیق به طور کلی، این تحقیق یک تحقیق توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری مورد پژوهش شامل 32 نفر از کارشناسان مربوطه بوده که حجم نمونه برای کارشناسان به شیوه کل سرشماری بهره گرفته شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه 36 سوالی در بخش بافت با ارزش و 28 سوال در بخش توسعه گردشگری روستایی است. برای بررسی روایی پرسشنامه از نظر 5 نفر از متخصصین حوزه برنامه‌ریزی روستایی استفاده شده و روایی آن چندین بار مورد بررسی قرار گرفت و همچنین از روایی سازه‌ای بر اساس تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. برای بررسی پایایی نیز از آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که مقدار آن 84/0 و در وضعیت مطلوبی است. در قسمت تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌ افزارهای spss22 و Smart PLS به بررسی سؤالات تحقیق با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری و آزمون تحلیل عاملی تاییدی پرداخته شد. نتایج نشان داد که به طور کلی برنامه‌ریزی توسعه بافت های باارزش روستایی بر توسعه گردشگری تاثیرگذار بوده است. در این میان شاخص اقتصادی بر توسعه گردشگری، شاخص اجتماعی بر توسعه گردشگری و شاخص کالبدی بر توسعه گردشگری اثرگذار بوده است. بر این میان شاخص کالبدی بر توسعه گردشگری بیشترین تاثیر و شاخص اجتماعی بر توسعه گردشگری کمترین تاثیر را داشته است.

کلیدواژه‌ها

الگوی بهینه؛ بافت‌های با‌ارزش؛ روستا؛ توسعه گردشگری؛ دهستان سمام

مراجع

1. آریانپور کاشانی، م. 1382. فرهنگ بزرگ یک جلدی پیشرو آریانپور، نشر الکترونیکی و اطلاع‌رسانی جهان رایانه، تهران.
2. اکرمی، غ، سامه، ر. 1387. فراگیری، جامع نگری و چالش­ها در طرح بهسازی بافت­های باارزش روستایی، فصلنامه آبادی، سال هجدهم، شماره 60، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، تهران.
3. باقری، ز، مهدیون، ج، نصر زنجانی، ب. ۱۳۹۸. بررسی و تحلیل رویکرد احیا و باز زنده­سازی بافت با ارزش روستایی در ایران، اولین همایش ملی کیفیت در فضاهای معماری و شهری، زنجان، دانشگاه زنجان.
4. حاجی زاده، ک، نعمتی، و، پور کریمی، پ. ۱۳۹۳. تأثیر گردشگری روستایی در بهسازی و حفاظت بافت با­ارزش روستایی مطالعه موردی: روستای کندوان، دومین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط­زیست پایدار، همدان، انجمن ارزیابان محیط زیست هگمتانه، دانشکده شهید مفتح.
5. حیدری، س. 1396. بررسی و ارزیابی نقش اجرای طرح‌هادی در توسعه­ی گردشگری روستاهای توریستی مطالعه ی موردی: روستای توریستی صور در شهرستان بناب، جغرافیا و توسعه، 79(1): 100-120.
6. رکن‌الدین افتخاری، ع، قادری، ا. 1381. نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی، فصلنامه مدرس، دوره 6، شماره 2، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
7. زیاری، ک. 1380. اصول و روش‌های برنامه‌ریزی منطقه‌ای، انتشارات دانشگاه یزد، یزد.
8. سادات موسوی، ص. 1392. ارزیابی اثرات اجتماعی-اقتصادی طرح‌های بهسازی بافت با ارزش روستایی، مورد: روستای اسلامیه، استان یزد، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده جغرافیا.
9. طالب، م. 1387. «مبانی نظری مشارکت اجتماع روستایی در برنامه­ریزی گردشگری روستایی ایران»، فصلنامه روستا و توسعه، 11(4): 46-62.
10. عنابستانی، ع. 1395. بررسی آثار اجرای طرح­های بهسازی بافت­های باارزش بر توسعه سکونتگاه­های روستایی، مسکن و محیط روستا، شماره 185: 117-130
11. مجیدی، ر. ۱۳۹۸. تأثیر بافت باارزش تاریخی در رونق گردشگری روستای خاوه (شهرستان ورامین)، نخستین کنفرانس ملی جغرافیا و برنامه­ریزی شهری و روستایی، تهران، مرکز بین­المللی همایش­ها و سمینارهای توسعه پایدار علوم جهان اسلام-موسسه آموزش عالی حکمت.
12. مرکز مطالعات و خدمات تخصصی شهری و روستایی. 1385. مدیریت و ساماندهی بافت­های فرسوده روستایی، پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی، تهران.
13. مظاهری، م. 1380. حفاظت و ساماندهی بافت‌های باارزش روستایی، فصلنامه مسکن و انقلاب، شماره 93، بنیاد مسکن، تهران.
14. نوری نژاد، ح. 1389. حفاظت و باززنده‌سازی بناها و بافت‌های با ارزش روستایی. مسکن و محیط روستا. ۲۹ (۱۳۲): ۳۹-۴۶.
15. یوسفی, ر، نصرتی بیابانکی، خ. ۱۳۹۸. گردشگری خانه­های دوم با توسعه روستایی و معماری بومی، همایش ملی توسعه پایدار (با رویکرد فرصت­ها و چالش­های سرمایه­گذاری در منطقه ترشیز)، کاشمر، مرکز آموزش عالی کاشمر.
16. Garrod, B. 2006. Re-conceptualising rural resources as countryside capital: The case of rural tourism, Journal of Rural Studies 22 (2006) 117–128
17. Moeini, A. 2020. Geography and Historical Geography of Gorgan and Plain. Tehran: Book Printing Corporation.
18. Neto, F. 2013. A new approach to sustainable tourism development: Moving beyond environmental protection, Natural Resources Forum 27 : 212–222
19. sharpley,R. and J. 1997. An introduction to rural tourism, international Thomson Business Press, UK.
20. 2019. An integrated approach to the evaluating the coupling coordination between tourism and the environment, Tourism management, 46: 11-19.
21. Zhang, J 2006. Understanding Community Attitudes Towards Tourism and Host–Guest Interaction in the Urban–Rural Border Region, Vol. 8, No. 2, 182–204, May 2006