واکاوی عوامل توسعۀ توریسم در مجموعۀ تاریخی حاج آقا علی رفسنجان

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

دوره 10، شماره 37 - شماره پیاپی 20، اسفند 1399، صفحه 71-82   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمدرضا شریفی فدیجی^* ؛ مجید رمضانی سربندی

باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران

چکیده

مجموعۀ تاریخی حاج آقا علی رفسنجان یکی از زیباترین بناهای تاریخی کشور و استان کرمان می‌باشد که با توجه به قابلیت‌های آن به عنوان منطقۀ گردشگری شناخته شده است. با توجه به اینکه رضایت گردشگر امر مهمی در توسعۀ این صنعت به‌شمار می‌آید، لذا پژوهش حاضر با هدف واکاوی عوامل توسعۀ توریسم در مجموعۀ تاریخی حاج آقا علی رفسنجان از دیدگاه گردشگران به‌روش توصیفی و آماری- همبستگی انجام شده است. جامعۀ آماری پژوهش را تعداد 150 گردشگر در بازۀ زمانی یک ماهه، که در دو روز عادی و تعطیل در مجموعۀ تاریخی حاج آقا علی به سر ‌برده‌اند تشکیل می‌دهد که بر اساس جدول مورگان و کرجسی، تعداد 108 نفر از طریق روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد که پایایی آن از طریق پیش‌آزمون با مقدار آلفای کرونباخ برای هر یک از مقیاس‌های اصلی در حد مناسب (بالای 75/0) مورد تأیید قرار گرفت. نتایج پژوهش بیانگر میزان رضایت‌مندی متوسط گردشگران از وضع حاضر می‌باشد و تحلیل عاملی نیز رضایت‌مندی را در قالب 7 عامل دسترسی، امنیت، خدمات عمومی، خدمات راهنمایی، تسهیلات رفاهی، شرایط استراحت‌گاهی و تأمین نیازها تبیین نموده است که مهمترین آن مربوط به تسهیلات رفاهی با بار عاملی 47/0 و خدمات استراحت‌گاهی با بار عاملی 46/0 می‌باشد. بنابراین تقویت عوامل دسترسی، امنیت، خدمات عمومی و راهنمایی و تأمین نیازها در مرحلۀ نخست توسعۀ گردشگری مجموعۀ آقا علی رفسنجان قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

گردشگری؛ تفرجگاه تاریخی؛ رضایت‌مندی؛ مجموعۀ حاج آقا علی؛ رفسنجان

مراجع

1. اسماعیلی، ر. گندمکار، ا. حبیبی نوخندان، م. 1390. ارزیابی اقلیم آسایش چند شهر اصلی گردشگری ایران با استفاده از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک، فصلنامه پژوهش های جغرافیای طبیعی، دوره31، ص­ص61-47.
2. امین­بیدختی، ا. و همکاران. 1388. آمیخته بازاریابی کاربردی در صنعت گردشگری، مجله مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 3، پاییز1389، ص­ص 68-49.
3. تقوایی، مسعود و همکاران 1391، فصلنامۀ جغرافیا، انجمن جغرافیای، عوامل مؤثر بر توسعۀ گردشگری شهری کرمانشاه، ایران، س 10 ، ش 32.
4. رنجبران، ب. و زاهدی، م. 1384، شناخت گردشگری اصفهان، انتشارات چهارباغ.
5. عبدالمنافی، ط. ازکیا، م. 1390. عوامل مؤثر بر صنعت گردشگری در منطقه روستایی کلاردشت، دوره4، شماره1، پیاپی13، ص­ص111-97.
6. قبادی، پ. پاپ زن، ع. زرافشانی، ک. گراوندی، ش. 1391. مطالعه وضعیت گردشگری روستایی در روستای خانقاه از دیدگاه اهالی روستا؛ با استفاده از تئوری بنیانی، دوره31، شماره137، ص­ص82-71.
7. کردوانی، پرویز. غفاری، ونوس. 1390، توریسم و رویکرد نوسازی در بافت های تاریخی شهری،نمونۀ موردی؛ اصفهان، جغرافیای سرزمین، س 8، ش 30.
8. کرمی دهکردی، م. کلانتری، خ. 1390. شناسایی مشکلات گردشگری روستایی استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از تکنیک تئوری بنیانی، دوره2، شماره3، پیاپی7، ص­ص30-1.
9. کرمی دهکردی، م. کلانتری، خ. باباجانی، آ. 1391. شناسایی و اولویت بندی موانع توسعه گردشگری روستایی در حوزه امنیت با استفاده از تکنیک دلفی (مورد مطالعه: استان چهارمحال و بختیاری)، دوره1، شماره4، ص­ص 59-74.
10. گودرزی سروش، م م. 1390. بررسی تأثیر گردشگری در توسعه روستایی (مورد مطالعاتی: روستای ورکانه همدان)، دوره5، شماره8، ص­ص101-93.
11. مقصودی، ط. لشگرآرا، ف. 1383. گردشگری توسعه و روستا. مجله جهاد، ماهنامه توسعه روستایی و ترویج کشاورزی، شماره264، ص­ص55-48.
12. موحد، علی. دولتشاه، صدیقه.1390، بررسی ظرفیت های گردشگری جهت توسعۀ گردشگری شهری خرم آباد، فصلنامۀ جغرافیا و آمایش سرزمین، س 1، ش 1.
13. نجفی کانی، ع ا. مطیعی لنگرودی، س ح. نجفی، ک. 1388. امکان سمپنجی توسعه اکوتوریسم در مناطق روستایی با استفاده از مدل تحلیلی SWOT، نمونه موردی: شهرستان آمل، سال ششم، شماره 19 و 18 پاییز و زمستان، ص­ص 137-121.
14. نصرالهی،خدیجه. جهانبازی، ندا. ناصری، طاهره. (1391) رده بندی استانهای کشوربرحسب جاذبه‌های گردشگری، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، دوره9، شماره 28 ص­ص 37 –
15. نظریان، ا. مشیری، س­ر. آقاجانی، ف. 1385. امکان سنجی توسعه صنعت جهانگردی در شهرستان اردبیل، دوره 1، شماره 3، صفحه 117-103.
16. نکوئی صدری، ب. 1391. آغازی بر مطالعه ژئومورفوسایت‌ها، همایش ملی ژئومورفولوژی و زیستگاه انسان، انجمن ایرانی ژئومورفولوژی.
17. وظیفه، ب. نریمان زاده، ع. 1392، بررسی اثرات گردشگری در توسعه پایدار شهر سرعین، اولین کنفرانس معماری و فضاهای شهری پایدار، مشهد،https://civilica.com/doc/294820 .
18. Dowling, R.K., Newsome, D., Geotourism, Translated by: Farhatjah, B., &Amrikazemi, A., Tehran, Geological Survey of Iran, 260 pages, 2012.
19. Shaw, G., Williams. M.A., Tourism and Tourism Space. London, SAGE Publications, 2004.
20. World Tourism Organization (WTO), Annual Report. Madrid: WTO, 2010.