ارزیابی بناهای بلندمرتبه مسکونی ایرانی از منظرمعماری الگوگرا در معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 27، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 50، فروردین 1400، صفحه 544-556   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

فرهام مقدم راد^{* 1}؛ منصور سپهری مقدم²

¹پژوهشگر دکتری، مربی معماری، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²دکتری معماری، استادیار معماری، گروه معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

چکیده

معماری ایرانی با ورود اسلام باورهای اعتقادی و اصولی را به ظهور رسانید که معماری ایرانی – اسلامی را در زمره معماری‌های الگوگرا جای داد. الگوهایی که در سیر تاریخی این معماری تکامل پیدا کردند و تبدیل به ویژگی‌های شاخص و بعضاً منحصر به فرد معماری ایرانی – اسلامی گشتند. معماری الگوگرای ایرانی – اسلامی در دهه‌های اخیر و در برخورد با معماری غربی مورد غفلت قرار گرفته و ارزش‌های برگرفته از هویت و فرهنگ ایرانی – اسلامی آن نادیده انگاشته شده‌اند. پارادایم پژوهش حاضر آزاد پژوهی و ترکیبی از شیوه‌های تحلیلی، استفاده از پرسشنامه، دلفی و آزمون همبستگی می‌باشد، به این منظور 40 نمونه ساختمان بلندمرتبه مسکونی ایرانی در معرض سنجش و ارزیابی‌(کمی با استفاده از طبق لیکرت) خبرگان از شاخص‌های برگزیده معماری ایرانی - اسلامی قرار می‌گیرند و نتایج به دست آمده توسط نرم‌افزار SPSS به منظور بررسی میزان همبستگی شاخص‌ها مورد تحلیل قرار می-گیرند. یافته‌های تحلیل همبستگی پیرسون نشان دهنده ارتباط معنادار مستقیم و رو به بالای معماری الگوگرا با معیارهای بینش نمادین، معماری مفهومی، سلسله مراتب فضایی، انطباق محیطی، انطباق فرهنگی، خوانایی، نشانه گرایی، مقبولیت عمومی و معماری ایرانی – اسلامی می‌باشد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که برای بازگشت به الگوهای ایرانی - اسلامی در طراحی ساختمان‌های بلندمرتبه مسکونی امروزی 2 گروه از شاخص‌ها که در قالب بحث اخلاق مداری‌(شاخص‌های ذهنی) و انسان محوری (شاخص‌های کالبدی) مطرح می‌شوند، بیش از سایر عوامل و شاخص‌ها بر مبنای الگوهای معماری ایرانی - اسلامی تأثیرگذار و مطلوب نظر هستند.

کلیدواژه‌ها

شاخص های معماری ایرانی - اسلامی؛ ساختمانهای بلند مرتبه؛ معماری الگوگرا

مراجع

Refrences

Nasr, Seyyed Hossein. 1996. Islamic Art and Spirituality. Translated by Rahim Ghasemian, Tehran: Office of Religious Studies in Art (In Persian).

Mahdinejad, Jamaluddin. 2016 . A look at the characteristics of Iranian-Islamic architecture and sacred arts based on architectural excellence. Tehran: Ontology Research Volume 2, Issue 5, No. 10 (In Persian).

Haji Ghasemi, kambiz.2012. Reflections on the concept of Islamic architecture and its way of understanding , Soffeh .No 53.

Hamzenejad, Mahdi.2015. Teachings and examples of house design principles from an Islamic perspective. tehran

Hillenbrand, Robert. 2004. Islamic Architecture. Translated by Bagher Ayatollah Zadeh Shirazi, Second Edition, Tehran, Roozane Publications (In Persian).

Kamel Nia, Hamed, and Mohammad Javad Mahdavi Nejad. 2012. Introduction to contemporary architecture from east to west. Tehran: Architectural science publication (In Persian).

Mahdavinejad, Mohammad Javad, 2004, The Wisdom of Islamic Architecture in Deep Search for the Spiritual Structures of Islamic Architecture of Iran, Tehran: Journal of Fine Arts No. 19 (In Persian).

Mahdavinejad, Mohammad Javad, Seyed Mostafa Mokhtabad Amiri, Davood Saadat, Iraj Etesam, 2017, Explaining the Concept of Transparency in Modern, Postmodern Periods and its Evaluation in Iranian Islamic Architecture, Tehran: Islamic Architecture Research Quarterly / Issue 15 / Summer / 5th Year (In Persian).

Noghrekar, Abdolhamid. 2010. Theoretical Principles of Architecture. Tehran: Payame Noor University (In Persian).

Noghrekar, Abdolhamid. 2009. An Introduction to Islamic Identity in Architecture and Urban Planning, Tehran, Payam Sima Publishing (In Persian).

Hogg, John and Henry Martin, 1996, Stylistics of Architectural Art in Islamic Lands, Translated by Parviz Varjavand, Tehran, Scientific and Cultural Publications (In Persian).

Coel, Erenst, 2008, Islamic Art, Tehran: Toos Publishing (In Persian).

Scheweizi, August, 2002, History of Architecture, Translation by Latif Abolghasemi, Tehran: University of Tehran Publications (In Persian).

Alexander, Papadopoulos, 1989, Islamic Architecture, Translated by Heshmat Jazani, Tehran: Raja Cultural Publishing (In Persian).

Noghrekar, Abdolhamid.and Mohammad Manan Raisi, 2012. Realization of Islamic identity in architectural works. Tehran: Journal of Islamic Iranian Studies, No. 7 (In Persian).

 Noghrekar, Abdolhamid.and Mehdi Hamzehnejad, and Isoan Foruzand, 2010. The Secret of the Immortality of Architectural Works, An Analysis of Modernist Attitudes, Français, and More Inclusive Approaches. Tehran: Journal of Bagh Nazar No.6, (12): 31-44 (In Persian).

Zarghami, Esmaeil and Seyyedeh Ashraf Sadat.2017. A Comparative Study of Iranian-Islamic Housing Characteristics with Today's Apartment Housing . Naghsh Jahan Quarterly No. 2