درک تهدید و آثار آن بر رویکرد محیط‌شناسی اندیشکده‌های روسیه؛ با تأکید بر محیط آسیای مرکزی و قفقاز

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

دوره 12، شماره 45، زمستان 1399  

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مهدی هدایتی شهیدانی ¹؛ محمدرضا لارتی²

¹هیات علمی گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه گیلان

²کارشناسی ارشد روابط بین الملل. دانشگاه گیلان

چکیده

در طرح‌ریزی دکترین‌های امنیتی، همواره برای مؤلفه تهدید نقش ویژه‌‌ای در نظر گرفته می‌شود. اگر تهدید را معادل ترکیبی از احتمال یک رویداد و پیامدهای منفی آن بدانیم، گزاره تهدید در الگوی ذهنی تحلیل‌گران روسی به مجموعه‌ وضعیت‌هایی گفته می‌شود که به نحوی منافع، ارزش‌ها و اولویت‌های ملی کوتاه‌مدت و بلندمدت کشور روسیه را به خطر انداخته، به آنها آسیب‌زده و یا نابودی آنها را نشانه رفته است. این نوشتار با اولویت دادن به تحولات امنیتی و توجه به تهدیدهای محوری در این محیط، سؤال اصلی خود را این‌گونه مطرح می‌کند که اندیشکده‌های دولتی و غیردولتی روسیه چه تعریف، دیدگاه، ابعاد و مؤلفه‌هایی پیرامون دو مفهوم تهدید و محیط در آسیای مرکزی و قفقاز دارند؟ فرضیه اصلی مقاله عبارت است از آن که اندیشکده‌های دولتی و غیردولتی در روسیه بر پایه تجربیات تاریخی، جغرافیای ملی، هویت طبیعی و فرهنگی، منافع و اولویت‌های مادی خود به تعریف و بسط مفاهیم تهدید و محیط در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز پرداخته‌اند این مقاله در چارچوب نظریه سازه‌انگاری به تبیین ادراکات روسی از تهدید و تأثیر آن بر مفهوم محیط به ویژه آسیای مرکزی و قفقاز می‌پردازد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای به انجام رسیده است.

کلیدواژه‌ها

اندیشکده؛ تهدید؛ روسیه؛ محیط‌شناسی؛ آسیای مرکزی؛ قفقاز

مراجع