ارزیابی روش‌های مختلف کاربرد اسید‌سالیسیلیک و پومیس بر کاهش اثر شوری و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی شاهی (Lepidium sativum L.)

دوفصلنامه ی علوم به زراعی گیاهی

دوره 10، شماره 1، بهار و تابستان 1399، صفحه 150-163  

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

نسیم بصیرپور¹؛ الناز صباغ تازه ²

¹دانشجوی دکتری گروه علوم خاک، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

²استادیار گروه علوم خاک، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

با توجه به مشکل شوری و محدودیت منابع آب در ایران، استفاده هم‌زمان از مواد تعدیل‌کننده اثر شوری و انواع سوپر جاذب‌ها می‌تواند راهکاری مؤثر در جهت بهبود شاخص‌های رشد گیاهان پرورش‌یافته در خاک‌های شور باشد. به‌منظور ارزیابی اثر روش‌های مختلف کاربرد اسید‌سالیسیلیک و پومیس بر عملکرد و مقدار عناصر غذایی شاهی در یک خاک شور، آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 9 تیمار و سه تکرار به اجرا درآمد. فاکتورها شامل 1) اسید‌سالیسیلیک(S) با سه سطح الف) بدون اسید‌سالیسیلیک (S₀)، ب) خیساندن بذور شاهی در اسید‌سالیسیلیک 1/0 میلی‌مولار به مدت 24 ساعت (S₁) و ج) محلول‌پاشی گیاهان با اسید‌سالیسیلیک 7/0 میلی‌مولار در سه مرحله (S₂) و 2) پومیس (P) با سه سطح الف) صفر (P₀) ، ب) 15 تن در هکتار (P₁) و ج) 30 تن در هکتار (P₂) بود. نتایج نشان داد که خیساندن بذور شاهی در اسید‌سالیسیلیک 1/0 میلی‌مولار توانست اثرات ناشی از تنش شوری در شاهی را تعدیل نماید، ولی بین تیمار محلول‌پاشی گیاهان با اسید‌سالیسیلیک 7/0 میلی‌مولار و شاهد ازلحاظ اکثر شاخص‌های رشد، تفاوتی دیده نشد. افزایش سطوح پومیس توانست صفاتی نظیر وزن خشک و مقدار عناصر فسفر، کلسیم، منیزیم و پتاسیم را در شاهی افزایش داده و مقدار سدیم گیاه، پرولین، پراکسید هیدروژن و آسکوربات پراکسیداز را کاهش دهد. در کل تیمار (P₂S₁) یعنی کاربرد 30 تن در هکتار پومیس و خیساندن بذور شاهی در اسید‌سالیسیلیک 1/0 میلی‌مولار، بیشترین عملکرد و مقدار عناصر غذایی و کمترین مقدار شاخص‌های تنش شوری در شاهی را تولید کرد.

کلیدواژه‌ها

آسکوربات پراکسیداز؛ پرولین؛ تنش شوری؛ سوپر جاذب؛ عناصر غذایی

مراجع