تأملی بر تأثیرات احمد احسایی بر تاریخ سیاسی امنیتی قاجار در ربع اول قرن نوزدهم میلادی

فصلنامه تاریخ

مقاله 8، دوره 16، شماره 61، شهریور 1400، صفحه 191-217   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

جواد عباسی کنگوری¹؛ امیر تیمور رفیعی^{* 2}؛ رضا شعبانی صمغ آبادی³

¹گروه تاریخ ،دانشکده علوم انسانیّ واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران ایران

²گروه تاریخ ،دانشکده علوم انسانی واحد محلات، دانشگاه آزاد اسلامی،محلات ، ایران

³گروه تاریخ دانشکده علوم انسانی واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ایران

چکیده

چکیده:
در دوره ای که صحنه منازعات قدرت های بزرگ اروپایی بر سر تصاحب منابع و تروت کشورهای آسیایی و آفریقایی، ایران را نیز به محل این درگیری ها تبدیل نموده بود و با توجه به عدم احراز آمادگی های لازم ایرانیان در ورود به نبردهای نوین و هوشمندانه که شواهد مهمی برآن چون : موفقیت مهدی علی خان در مشغول کردن فتحعلیشاه به افاغنه، ماه عسل 5 ماهه فرانسه با ایران از فین کنشتاین تا تیلسیت، نزاع ساختگی نمایندگان کمپانی هند و وزارت امورخارجه بریتانیا ( جیمز – مینتو) در مقابل فتحعلیشاه و سفر سراسر خدعه 30 ماهه ابوالحسن خان ایلچی و جیمز موریه به لندن و پیشنهادات مکرر آتش بس های سراسر خدعه روسیه به ایران در تمامی دوران جنگهای دو مرحله ای .....،اسنادی غیر قابل کتمان از بازی خوردن های مکرر ایرانیان است، در این شرایط، ورود نحله فکری جدیدی به ایران با نام شیخیه به سردمداری احمد احسایی، تأثیرات مخربی بر تاریخ سیاسی امنیتی ایران در این بازه زمانی اعم از درباریان، حوزه های علوم دینی و مردم وارد نمود در این تحقیق تلاش شد تأثیرات این جریان فکری و شخص احمد احسایی بر مولفه های مهم سیاسی امنیتی و فرهنگی کشور مد نظر قرار گیرد، البته این مقاله فقط قسمتی از رساله جامع در این راستا میباشد، هدف ایجاد حساسیت نسبت به وجود و فعالیت اتاق فکر بیگانگان در ایجاد مشکل و چالش برای کشورهای هدف مانند ایران در منطقه میباشد، امری که تاکنون مورد مداقه قرار نگرفته است.

کلیدواژه‌ها

احسایی؛ شیخیه؛ قاجار؛ بریتانیا؛ روسیه

مراجع