تغییر رویکرد در سیاست خارجی ترکیه: از اتحادیه اروپا به خاورمیانه

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مقاله 2، دوره 12، شماره 45، اسفند 1399، صفحه 17-31   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/pir.2021.680718

نویسنده

ابراهیم معراجی^*

گروه روابط بین الملل، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

ترکیه از جمله کشورهای درحال توسعه و نوظهور است که از جهات اقتصادی و سیاسی در بین کشورهای منطقه و پیرامون موفق ظاهر گشته است. موقعیت جغرافیایی این کشور در همجواری با اروپا و خاورمیانه موجب گشته نسبت به هردو منطقه تاثیرگذاری و تاثیرپذیری متقابل داشته باشد.مسیر رشدو توسعه ترکیه به گونه‌ای بود که این کشور در پی دستیابی به استانداردهای سیاسی، اقتصادی، رفتاری و ارزشی اروپایی بود و طی سالیان گذشته همواره متقاضی پیوستن به اتحادیه اروپا بوده است. این درحالی است که امروزه شاهد آن هستیم که ترکیه مسیر دیگری را برگزیده است و با اعتنا و توجه کمتر به استانداردهای اروپایی،سعی دارد خودرا یک کنشگر فعال درخاورمیانه و شمال آفریقا بنمایاند. مقاله حاضر به دنبال چیستی این تغییر رویکرد ترکیه در فاصله سالهای 2000 تا 2020 است و این فرضیه رابا روش توصیفی-تحلیلی به آزمون می‌گذارد که سیاست رهبران ترکیه بر این اساس است که باتوجه به وجود قدرت‌های بزرگ و تاثیرگذار در اتحادیه اروپا، ترکیه در بهترین شکل می‌توانست یک بازیگر درجه دوم در اروپا باشد،اما این قابلیت‌های ترکیه در خاورمیانه می‌تواند این کشور را به مهمترین بازیگر عمده و تاثیرگذار در سطح اول منطقه بشناساند ولذا در یک انتخاب استراتژیک ترکیه مسیر دوم رابرگزیده است.

کلیدواژه‌ها

انتخاب استراتژیک؛ ترکیه؛ اتحادیه اروپا؛ خاورمیانه؛ موقعیت استراتژیک

مراجع

آجورلو, محمد جعفر, محمودی, رامز. (1395). تأثیر ژئوپلیتیک ترکیه بر سیاست خارجی دولت اسلام گرای عدالت و توسعه. فصلنامه آفاق امنیت, 6(21)

اسماعیلی, بشیر, زارع زاده, محمد, فلاح, محمد. (1395). افول و زوال مدل ترکیه در خاورمیانه. فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی, 8(28), 173-198.

اردوغان، رجب طیب. (2020). اتحادیه اروپا از پیشرفت ترکیه ناراحت است. خبرگزاری آناتولی. بازبینی شده در: https://www.aa.com.tr/fa//1899802

بهرامی، محمد. (1390). ترکیه و آمریکا شرکایی استراتژیک با منافعی مشترک. مرکز بین المللی مطالعات صلح. 16/ 12/ 1390. بازبینی شده در: http://peace-ipsc.org/fa/.

دهشیار, حسین. (1392). هویت خاورمیانه ای ترکیه: تاکید منطقه ای. سیاست جهانی, 1(2), 145-172.

خبرگزاری آناتولی.(2019). ترکیه از جمله کشورهای موثر ناتو می باشد. خبرگزاری آناتولی فارسی12/02/2019. بازبینی شده در: https://www.trt.net.tr/persian/thlyl-w-gzrsh/2019/02/12/trkhyh-z-jmlh-khshwrhy-mwthr-ntw-my-bshd-1143911

چگنی زاده, غلامعلی. (1393). ایران، جهان اسلام و تغییر در هندسه ی قدرت بین المللی. پژوهش های راهبردی سیاست, 2(7), 69-92.

دهقانی فیروزآبادی، سید جلال. (1392). بررسی سه رهیافت در افزایش اقتدار بین‌المللی. Khamenei.ir . بازبینی شده در: https://farsi.khamenei.ir/print-content?id=23765

نیاکویی سید امیر، رضاپور دانیال، فاضلی سامان.(1397). نظریه نقش و رقابت ایران و ترکیه در خاورمیانه در دوره حکومت حزب عدالت و توسعه. فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام. ۸ (۲) صص۲۳-۴۸.

Cohen, Ariel. (2013). Obama's Best Friend? The Alarming Evolution of US-Turkish Relations. Mideast Security and Policy Studies. No.100, may.

Griffiths, Martin. Callaghan, Terry.O, Roacg.C. Steven. (2008). The Key Concepts.

Taylor & Francis. DPT. (2007), Yeni Bölgesel GeliĢme Politika ve Uygulamaları, DPT Yayınları, Ankara.

Pustovitovskij, Andrej. (2012). Towards a New Understanding of Structural Power: “Structure Is What States Make of It”. Part of the Global Power Shift book series (GLOBAL).

Robins, Philip. (2007). Turkish Foreign Policy Since 2002: Between a post-islamist Government and a Kemalist. International Affairs. Vol. 83.

Tradingeconomics. (2020). Trade data for all Countries. Trading Economics. Available at: https://tradingeconomics.com/country-list/gdp?continent=g20.