چالش‌های اطاعت از شوهر و راهکارهای برون رفت از آن در آیات و روایات

فصلنامه مطالعات قرآنی

دوره 12، شماره 45، فروردین 1400، صفحه 313-337   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qsf.2021.680784

نویسندگان

سیدضیاءالدین علیانسب¹؛ علی فرزین²

¹دانشیار گروه قرآن و حدیث، دانشگاه حضرت معصومه(سلام الله علیها) قم

²سطح 4 حوزه علمیه قم و کارشناسی ارشد تفسیر و علوم قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم. دانشجوی دکتری دانشگاه تهران- پردیس فارابی

چکیده

جستار حاضر، موانع و چالش­های اطاعت زنان از شوهر و راهکارهای برون­رفت از این چالش­ها را بر اساس آیات و روایات تبیین کرده است. از آنجایی که تنظیم شیوه زندگی بر اساس سبک زندگی اسلامی، موجب سعادت در دنیا و آخرت می­گردد، این پژوهش با استفاده از سبک زندگی اهل بیت(ع) و سیره آن بزرگواران در خصوص چالش‌های اطاعت از شوهر، دارای اهمیت فراوانی است. هدف این پژوهش، یافتن راهکارهایی برای درمان چالش­ها و اختلافات زندگی مشترک همسران می­باشد. لزوم احیای سنت و سیره اهل بیت(ع) در خانواده­ها، انجام این تحقیق را ضروری می­نماید. این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی نوشته شده در نهایت بدین نتیجه رسیده که قرآن و اهل بیت(ع) راهکارهای متنوعی برای برون رفت از آن، مانند محبت و تمکین و تأمین نیازهای جنسی، توجه به ثواب اطاعت و عقاب عدم اطاعت از شوهر، بصیرت افزایی نسبت به حقوق زوجین، تغافل زوجین نسبت به ضعف­های هم، حسن ظن، انتخاب همسر شایسته، ارائه کرده است.

کلیدواژه‌ها

اطاعت؛ قرآن؛ حدیث؛ سبک زندگی؛ زن

مراجع

قرآن کریم.

نهج البلاغه.

ابن بابویه، محمد بن علی. 1363ش، من لا یحضره الفقیه‏، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

ابن شهر آشوب مازندرانی. 1379ق، محمد بن على‏ مناقب آل أبی طالب علیهم السلام، قم: علامه.

بروجردی، آقا حسین. 1386ش، جامع أحادیث الشیعة، جمعی از محققان‏، تهران: انتشارات فرهنگ سبز.

پسندیده، عباس. 1390ش، رضایت زناشویی، قم: دار الحدیث.

تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد. 1410ق، غرر الحکم ودرر الکلم، قم: دار الکتاب الاسلامی.

حر عاملی، محمد بن حسن. 1374ش، تفصیل وسائل الشیعة، قم: آل البیت.

حرانی، ابن شعبه. 1363ش، تحف العقول، قم: نشر اسلامی.

حسینی، داود. 1386ش، روابط سالم در خانواده، قم: بوستان کتاب.

حق شناس، سیدجعفر. 1394ش، آسیب شناسی خانواده، قم: دفتر مطالعات زنان.

حقانی زنجانی، حسین. آذر 1352، درس هایی از مکتب اسلام، مجله حقوق و خانواده در اسلام، شماره 12، صص 21-23.

دهنوی، حسین. 1390ش، گلبرگ زندگی، قم: خادم الرضا.

سالاری فر، محمد رضا.1390ش، درآمدی بر نظام خانواده در اسلام، قم: هاجر.

سیوطی، جلال الدین. بی تا، الدر المنثور، بیروت: دار الفکر.

شریف الرضی، محمد بن حسین. 1391ش، تنبیه الغافلین، پیام حق(نرم افزار نور، جامع الأحادیث3)

شعیری، تاج الدین. 1363ش، جامع الأخبار، قم: رضی.

صدوق، ابن بابویه. 1367ش، من لا یحضره الفقیه، تهران: نشر صدوق.

صدوق، ابن بابویه. 1385ش، الخصال، قم: اندیشه هادی.

طبرسی، حسن بن فضل. 1370ش، مکارم الأخلاق، قم: الشریف الرضی.

طبرسی، حسن بن فضل. 1406ق، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار المعرفه.

طوسی، محمد بن الحسن. 1407ق‏، تهذیب الأحکام، تهران: دار الکتب الإسلامیه.‏

طهماسبی، احمد. بی تا، خانواده از دیدگاه شهید مطهری، تهران: ستاد بزرگ داشت استاد شهید آیة الله مرتضی مطهری

غفرانی، محمد جعفر. 1396ش، عشق و اختلاف، قم: نشر قرآن و اهل بیت(ع).

کریمی، رضا. 1383ش، آیین همسرداری، قم: نسیم حیات.

کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق. 1407ق، اصول کافی، تهران: دار الکتب الاسلامیه.

لیثی واسطی، علی. 1376ش، عیون الحکم والمواعظ، قم: دار الحدیث.

مجلسی، محمدباقر. 1378ش، حلیة المتقین،قم:هجرت.

مجلسی، محمدباقر. 1403ق، بحار الأنوار، جمعی از محققان، قم: دار احیاء التراث العربی.

محمدی ری شهری، محمد. 1387ش، تحکیم خانواده، قم: دار الحدیث.

مصطفوی، سید جواد. 1390ش، بهشت خانواده، قم: دار الفکر.

مطهری، مرتضی. 1386ش، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا.

نافعی فرد، کریم. 1383ش، زن از دیدگاه اسلام و تمدن غربی، تهران: عابد.

نوری، میرزا حسین. 1408ق، مستدرک الوسائل، بیروت: مؤسسة آل البیت.

هندی، علاء الدین. 1401ق، کنز العمال فی سنن الاقوال والافعال، بیروت: مؤسسة الرسالة.

 

مقالات

پایگاه اطلاع رسانی حوزه. مرداد1384، «آثار منفی سوء ظن و بدگمانی در خانواده»،مجله گنجینه، 1384، ش 53.

جعفریان، حمید. شهریور ماه97، «آسیب شناسی فضای مجازی و خانواده»، مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، شماره4.

ضمیری، محمدرضا. مرداد 1385ش، «نیم نگاهی به آسیب‌های خانواده»، معرفت، ش104.

کریمی، سارا. پاییز 1396ش، «نقش صفات بنیادی شخصیت در پیش بینی مؤلفه‌های خیانت زناشویی از دیدگاه دانشجویان»، دوفصلنامه علمی پژوهشی روان‌شناسی بالینی و شخصیت، شماره 2، صص 97-109.