تحلیل تعادل در سطح واژگانی ترجمه‌های انگلیسی از قرآن کریم بر اساس نظریه بیکر(مطالعه موردی)

فصلنامه مطالعات قرآنی

دوره 12، شماره 45، فروردین 1400، صفحه 385-408   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qsf.2021.680787

نویسندگان

مصطفی معلمی¹؛ سید علی هاشمی خانعباسی²

¹استادیار دانشگاه علوم پزشکی مازندران و دانشجوی کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران

²استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری گروه آموزشی الهیات و معارف اسلامی

چکیده

قرآن کریم متن مقدس مسلمانان، کتابی آسمانی نازل شده  بر آخرین پیامبر صلوات الله علیه و آله است تا پیامی برای جهانیان برای تمامی اعصار باشد. از آنجا که قرآن تنوع زبان‌ها را می‌پذیرد و آن را زمینه‌ای برای آشنایی اقوام و ملل می‌داند ترجمه قرآن از دیرباز مورد توجه بوده است. زبان انگلیسی امروزه زبان بین المللی و میانجی است و ترجمه‌های پرشماری از قرآن به این زبان فراهم آمده است. یکی از مهم‌ترین مسائل در برگردان متون ایجاد تعادل و یا برابری در سطوح مختلف زبانی است. تعادل در سطح واژگانی و نیز تقدم معنا بر صورت از مهم‌ترین اولویت‌ها در ترجمه متون دانسته شده است. در پژوهش پیش رو سه ترجمه از قرآن مبتنی بر دیدگاه مونابیکر در مبحث ایجاد تعادل بررسی شده است. بر اساس مثال‌های بررسی شده، یافته‌ها نشان می‌دهد این ترجمه‌ها گاه در ایجاد تعادل ناموفق بوده و نتوانسته‌اند معنا را به درستی به زبان مقصد منتقل نمایند.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم؛ ترجمه؛ معنا؛ صورت؛ مونا بیکر

مراجع

قرآن کریم.

نهج البلاغه.

ابن اثیر، ابوالسعادات محمد بن مبارک الجزری. 1364ش، النهایة فی غریب الحدیث، تحقیق طاهر احمد الزاوی و محمود محمد الطناحی، قم: مؤسسه اسماعیلیان.

ابن فارس، ابوالحسین احمد. 1404ق، معجم مقاییس اللغة، تحقیق عبدالسلام هارون، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.

ابن منظور، جمال الدین محمد. 1405ق، لسان العرب، قم: نشر ادب الحوزة.

ابوهلال عسکری، حسن بن عبدالله. 1412ق، الفروق اللغویة، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.

احمدی میانجی، علی. 1998م، مکاتیب الرسول(صلی الله علیه وآله وسلم)، قم: دار الحدیث.

اسعدی، مرتضی. 1381ش، مطالعات اسلامی در غرب انگلیسی زبان، تهران: سمت.

جوهری، اسماعیل بن حماد. 1407ق، تاج اللغة وصحاح العربیة(الصحاح)، تحقیق احمد عبدالغفور عطار، بیروت: دار العلم للملایین.

راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد. 1404ق، المفرادت فی غریب القرآن، تهران: دفتر نشر کتاب.

صنعانی، عبدالرزاق بن همام. 1410ق، تفسیر القرآن، تحقیق مصطفی مسلم محمد، ریاض: مکتبة الرشد.

طباطبایی، علامه سید محمد حسین. بی تا، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات جامعه مدرسین.

طبری، ابوجعفر محمد بن جریر. 1415ق، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، تحقیق صدق جمیل الغطار، بیروت: دار الفکر.

طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن. 1409ق، التبیان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.

فراهیدی، خلیل بن احمد. 1409ق، کتاب العین، تحقیق مهدی المخزومی و ابراهیم السامرائی، قم: موسسة دار الهجرة.

مقاتل بن سلیمان. 1424ق، تفسیر مقاتل، تحقیق احمد فرید، بیروت: دار الکتب العلمیة.

مکارم شیرازی، ناصر. 1421ق، الأمثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، قم: مدرسة الامام علی بن ابی طالب علیهما السلام.

کتب انگلیسی

Abdel Haleem, M.A.S, The Qur'an, A New Translation. Oxford University Press: 2005.

Arberry, A.J. (1955). The Koran Interpreted, New York: Macmillan Publishing Company.

Baker, M. (1992). In Other Words: A Course Book On Translation.London And New York: Routledge.

Newmark, Peter, A Textbook Of Translation: Prentice-Hall International, 1988.

Nida, Eugene A. The Theory And Practice Of Translation. Leiden: Brill, 1982.

Yüsuf 'Ali, 'Abdullah, The Holy Qur-An: Arabic Text With An English Translation And Commentary  Published Byshaikh Muhammad Ashraf Kashmiri Bazar, Lahore (India)1937.

 

مقالات

اشرفی، عباس و الهام سیدالنگی. بهار1394ش، «وجوه در ترجمه‌های قرآن: مطالعه تطبیقی ترجمه‌های صفارزاده، پیکتال، شاکر و آربری»، مطالعات ترجمه، شماره 49، سال سیزدهم، صص100-85.

امیرشجاعی، آناهیتا و مهدی ممتحن. بهار1395ش، «ترجمه پذیری و ترجمه ناپذیری قرآن»، فصلنامه مطالعات قرآنی، شماره 25، صص149-133.

انصاری نژاد، داریوش. بهار و تابستان1381ش، «بررسی تطبیقی ترجمه‌های شاکر و آربری از قرآن کریم»، مجله جامعه شناسی کاربردی، دانشگاه اصفهان، شماره13، صص180-167.

عامری، خدیجه و زینب السادات حسینی. بهار و تابستان 1395ش، «بررسی تطبیقی ترجمه‌های انگلیسی قرآن آربری، شاکر و قرایی از آیات منتخب سوره رعد»، پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، شماره هشتم، صص24-7.

قریشی، سید محمد حسین و هادی بقائی و علی علیزاده. بهار1394ش؛ «میزان هماهنگی در تکرار برخی از واژگان و ترکیبات هم آیند قرآن و ترجمه آن‌ها»، مطالعات ترجمه، شماره 49، سال سیزدهم، صص 84-69.

کیدوی، عبدالرحیم. «ترجمه‌های ترجمه نشدنی بررسی ترجمه‌های انگلیسی قرآن»، ترجمه‌ زهرا آقامحمدی شیرازی، مجله بینات، سال نهم، شماره 36.

مبارکی، محسن و بقایی، هادی. 1393ش، «بررسی دو ترجمه آربری و یوسف علی از قرآن کریم بر اساس نظریه تعادل واژگانی بیکر»، فصلنامه علوم قرآن و حدیث، سال یازدهم، شماره 2، صص158-137.

وزیری فرد، سید محمدجواد. پاییز 1378ش، «بررسی و مقایسه چهار ترجمه انگلیسی از قرآن کریم»، روش شناسی علوم انسانی، شماره 20، صص84-65.