نگرشی تطبیقی به رمز و راز دولتمندی و شادخواری‌ها در شاهنامه و هفت پیکر

جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

دوره 4، شماره 14، اسفند 1399، صفحه 121-140   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

لیلا ساعی¹؛ ناصر ناصری^{* 2}؛ شهریار حسن زاده²

¹دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران

چکیده

در بررسی تطبیقی و تحلیل­گرانة شادخواری­های شهریاران دولتمند در شاهنامه و هفت پیکر پی می­بریم که آنان چگونه با به کارگیری آیین­های ملّی و باورها و کهن‌الگوهای باستانی و دستورات دینی چون نیک­اندیشی و نیکوکاری، روز به روز بر حکومت خویش رونق و دوام می­بخشیدند و با داد و دهش و بخشش و گستردن خوان به عامة مردم و برپایی جشن­های مردمی و ملّی و دینی بر شادخواری و بهره­مندی خود و مردم از موهبت­های ایزدی می­افزودند. پادشاهانی که دولت پایدار و عمر پربار داشتند، پروردگار خویش را بامدادان و شامگاهان ستایش کرده و خردمندان و روحانیون و اخترشناسان را ارج می­نهادند و در انجام و فرجام امور خطیر با آنان مشورت می­نمودند. نتایج تحقیق نشان می­دهد عناصری چون داشتن فرّة ایزدی و خوش چهره بودن حاکمان، برخورداری از توانایی جسمانی و دلاوری، پگه‌خیزی، نیایش، نیک اندیشی، بهره­گیری از موسیقی، از عوامل دولتمندی و شادخواری­های شهریاران ایران بوده است که در برخی موارد فردوسی و در پاره­ای مسائل نیز نظامی نگاه عمیق­تری به آن­ها داشته­اند و در صفحات این مقاله با ذکر نمونه­های متعدد بررسی شده است. 

کلیدواژه‌ها

شاهنامه؛ هفت پیکر؛ فرّة ایزدی؛ پگه‌خیزی؛ داد و دهش

مراجع