بررسی عملکرد دانه و برخی صفات زراعی جو تحت شرایط نرمال رطوبتی و دیم

زراعت و اصلاح نباتات

دوره 15، شماره 3، پاییز 1398، صفحه 1-16  

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

خداداد مصطفوی¹؛ عزت کرمی ²؛ سمانه عزیزی³

¹دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران. و هیأت علمی

²گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، سننندج، ایران

³دانشجوی سابق، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران

چکیده

به منظور مطالعه تحمل به خشکی در جو دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط نرمال رطوبتی و دیم، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج در سال زراعی 93-92 اجرا شد. صفات عملکرد دانه در واحد سطح، روز تا سنبله دهی، روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، تعداد پنجه بارور، ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، طول ریشک، تعداد دانه در سنبله اصلی، وزن بوته و وزن سنبله مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس در شرایط نرمال و تنش دلالت بر وجود تفاوت معنی‌دار بین ارقام از لحاظ اکثر صفات مورد مطالعه داشت. در شرایط نرمال صفات شاخص برداشت و طول پدانکل و در شرایط تنش صفات شاخص برداشت و وزن هزار دانه با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی‌داری نشان دادند. تجزیه رگرسیون گام به گام نمایان ساخت در شرایط نرمال رطوبتی صفات وزن بوته و طول پدانکل و در شرایط دیم نیز صفات وزن بوته، طول سنبله، روز تا گلدهی و روز تا سنبله‌دهی به ترتیب تأثیرگزارترین صفات بر عملکرد دانه در جو می‌باشند. شاخص‌های تحمل به خشکی MP، GMP، STI و HM به دلیل همبستگی مثبت و معنی‌دار با Yp و Ys، به عنوان شاخص‌های کارآمد در تشخیص ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی با عملکرد دانه بالا تشخیص داده شدند. ارقام کویر و زرجو با مقادیر بالایی از شاخص‌های MP، GMP، STI، HM، Yp و Ys بعنوان متحمل‌ترین ارقام به خشکی شناخته شدند.

کلیدواژه‌ها

همبستگی؛ تنش خشکی؛ عملکرد دانه؛ انتخاب؛ شاخص‌های تحمل

مراجع