مقایسه گونه‏ شناسی خانواده در مدل فرایند و محتوا در خانواده‏ های با تاب‏ آوری بالا و پایین

نشریه علمی روانشناسی اجتماعی

دوره 9، ویژه نامه، بهار 1399، صفحه 251-262  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه دارنجانی شیرازی¹؛ نادره سهرابی ²؛ محبوبه چین آوه³

¹دانشجوی دکتری گروه روانشناسی، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران

²استادیار گروه روانشناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران

³استادیار گروه روانشناسی، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران

چکیده

هدف این پژوهش مقایسه گونه‏شناسی خانواده در مدل فرایند و محتوا در خانواده‏های با تاب‏آوری بالا و پایین بوده است. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل؛ 6000 هزار نفر از والدین دانش آموزان مقطع راهنمایی ساکن در شهر شیراز در سال 1398 بودند. حجم نمونه پژوهش 361 نفر بود که به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش حاضر مقیاس های فرآیند و محتوای خانواده سامانی (1387) و تاب‏آوری خانواده سیکبی (2005) بود. روایی پرسشنامه در پژوهش حاضر با استفاده از ضرایب همبستگی هر سوال با نمره کل محاسبه گردید و نشان داد که همه سوالات با نمره کل همبستگی معنی داری دارند. همچنین پایایی پرسشنامه ها در پژوهش حاضر با استفاده از ضرایب آلفای کرونباخ برای مقیاس خودگزارشی فرآیند خانواده 66/0، مقیاس خودگزارشی محتوای خانواده 86/0 و برای تاب‏آوری خانواده 95/0 بدست آمد. داده‌ها با استفاده از روش آماری تحلیل وایانس و کای اسکوئر و با استفاده از نرم‌افزار 23 SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که بین گونه های خانواده با خانواده های با تاب آوری بالا و پایین تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین از میان زیرمقیاس های فرآیند و محتوا، در خانواده های سالم و ناسالم، محتوا مشکل و فرآیند مشکل مهارت مقابله دارای بیشترین مقدار میانگین و فضای زندگی دارای کمترین مقدار میانگین می باشند. بنابراین پیشنهاد می گردد با توجه به آموزش پذیر بودن عوامل فرایندی خانواده با آموزش خانواده ها در مورد این عوامل، گامی ارزشمند در کاهش مشکلات خانواده ها و به طبع آن افزایش تاب‏آوری والدین برداشت.

کلیدواژه‌ها

گونه‏شناسی خانواده؛ مدل فرایند و محتوا؛ تاب‏آوری

مراجع