زبان شناسی عرفانی قرآن در آراء ابن عربی و مقایسه آن با دیدگاه‌های علامه طباطبایی

عرفان اسلامی

مقاله 5، دوره 18، شماره 67، فروردین 1400، صفحه 63-78   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

مسعود حاجی ربیع^*

عضوهیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، تهران،ایران. [e-mail]

چکیده

در این پژوهش به دیدگاه ابن عربی و علامه طباطبایی درباره زبان دین و مقایسه آراء آنها می‌پردازیم. در عرفان، امکان تصرف در ظواهر کتب وحیانی وجود ندارد. ابن عربی به ذات کلام الهی نظر دارد و بر مبنای آن اعتقاد دارد که کتب وحیانی به زبان ظاهر است. علامه به زبان ظاهر اعتقاد دارد و بر خلاف ابن عربی، نظریه او حوزه قرآن و اسلام است. ما در این نوشته، در مقام استخراج مبانی نظریه ابن عربی و علامه طباطبایی از آثار آنان هستیم. در این تحقیق به دو هدف توجه کرده ایم: نخست نظام‌مند کردن آراء ابن عربی و علامه در زبان قرآن و سپس توسعه اندیشه این دو دانشمند از طریق عرضه مسائل جدید بر آراء آنها یا تطبیق آراء آنها بر یکدیگر. روش ما در این تحقیق، آمیزه ای از نقل و تحلیل عقلی ـ عرفانی است.

کلیدواژه‌ها

زبان قرآن؛ ام الکتاب؛ وحدت وجود؛ تجلی؛ تشبیه و تنزیه

مراجع