رابطۀ طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و پنج عامل شخصیت با تکانشگری در جوانان دارای خالکوبی

فصلنامه روانشناسی سلامت و رفتار اجتماعی

مقاله 5، دوره 1، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 65-82   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/hpsbjourna.2021.681110

نویسندگان

سمیرا خبره¹؛ فاطمه گلشنی^{* 2}

¹دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی شخصیت، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

²استادیار، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

چکیده

هدف از مطالعۀ حاضر بررسی رابطه پنج عامل شخصیت و طرح‌واره‌های ناسازگارانه اولیه با تکانشگری در جوانان دارای خالکوبی بود .در یک مطالعۀ توصیفی همبستگی، ۲۵۰ نفر از جوانان دارای خالکوبی در محدودۀ سنی ۱۸ تا ۳۵ سال به شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های پنج عامل شخصیت نئو (فرم کوتاه)‌، طرح‌واره‌های ناسازگارانه اولیۀ یانگ(فرم کوتاه) و تکانشگری بارت (BIS_11) جمع‌آوری شد. سپس داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 26 = تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین طرح‌واره‌های ناسازگارانه اولیۀ محرومیت هیجانی، رهاشدگی، بی‌اعتمادی بدرفتاری، انزوای اجتماعی، شرم، شکست، وابستگی، آسیب‌پذیری در برابر ضرر و بیماری، خود تحول نایافته، اطاعت، بازداری هیجانی و خویشتن‌داری و ویژگی شخصیتی وظیفه‌شناسی با تکانشگری در جوانان دارای خالکوبی همبستگی مثبت معنادار و بین ویژگی شخصیتی روان‌رنجورخویی با تکانشگری همبستگی منفی معنادار وجود دارد. همچنین بین ویژگی‌های شخصیتی برون‌گرایی، گشودگی و توافق‌پذیری و بین طرح‌واره‌های ناسازگارانه اولیه ایثارگری، معیارهای سرسختانه و بزرگ منشی با تکانشگری در جوانان دارای خالکوبی رابطۀ معنادار وجود نداشت. همچنین متغیرهای روان رنجورخویی، طرح‌واره‌های شکست و نقص و شرم قادر به پیش‌بینی تکانشگری در جوانان دارای خالکوبی بودند.

کلیدواژه‌ها

پنج عامل شخصیت‌؛ خالکوبی‌؛ طرح‌واره‌های ناسازگارانه اولیه و تکانشگری

سایر فایل های مرتبط با مقاله

5.pdf

مراجع

اختیاری، حامد.، رضوان‌فرد‌، مهرناز و مکری‌، آذرخش (۱۳۸۷). تکانشگری و ابزارهای گوناگون ارزیابی آن ؛ بازبینی دیدگاه ها و بررسی های انجام شده‌. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران.3(14) 257-247.

برنا، محمدرضا.،  نجمه، حمید و حیاتی، داوود(1395). نقش پیش‌بینی کننده‌های ویژگی های شخصیت ‌، راهبردهای شناختی تنظیم هیجان، سبک‌های دلبستگی و سیستم های مغزی رفتاری در آمادگی فعال و غیر فعال به اعتیاد و تکانشگری، اعتیادپژوهی، ۱۰(۳۷):۱۵۱-۱۷۴.

پروین، جان (1395). شخصیت، ترجمۀ محمد جعفر جوادی ، پروین کدیور، تهران: آییژ ( نشر اصلی ، 2005 ).

خدابخشی کولایی، آناهیتا.،  علیزاده، فاطمه.، منصور، لادن.،  پور ابراهیم، تقی و  فلسفی‌نژاد، محمدرضا (1393). حمایت اجتماعی ادراک شده خانواده و دوستان و طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در نوجوانان پسر و دختر بزهکار و غیر بزهکار. فصلنامه سلامت اجتماعی، 2 (1): 120-129.

خوش روش، وحید و واعظی‌، اکرم (1397). بررسی نقش  طرح‌واره‌های ناسازگارانه اولیه در پیش‌بینی رفتارهای پرخطر دانش‌آموزان. هفتمین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روان‌شناسی آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ایران.

رجایی، علیرضا و شفیعی، علی(۱۳۹۱). پرسشنامه سنجش رفتارهای پر خطر.

سلمانی،بهزاد و حسنی، جعفر(۱۳۹۳). بررسی نقش صفات شخصیتی( وظیفه‌شناسی، سازگاری و هیجان‌خواهی) در رفتارهای پرخطر. تازه‌های علوم شناختی. ۱۶(۱):۱-۱۰.

گروسی فرشی، میرتقی.، طباطبائی، محمود و مهریار، امیر هوشنگ (1380). کاربرد آزمون جدید شخصیتی نئو و بررسی تحلیل ویژگی‌ها و ساختار عاملی آن در بین دانشجویان دانشگاه‌های تهران‌. علوم انسانی دانشگاه الزهراء، 11(39 ):173 – 198‌.

مرادی، علی (1396). بررسی عوامل مؤثر بر انگیزه‌های خالکوبی مطالعه مردان کرمانشاه‌. پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران‌،6 (1):۷۳-۹۰.

یکتا، زینب و رقیبی، مهوش (1394). بررسی خصوصیات شخصیت  در افراد معتاد دارای خالکوبی و بدون خالکوبی در کمپ میان مدت. دومین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی علوم تربیتی و سبک زندگی. مشهد: انتشارات تربت حیدریه.

یوسفی، ناصر.، اعتمادی، عذرا.، بهرامی، فاطمه.، احمدی، سید احمد و فاتحی‌زاده‌، مریم السادات (1389). مقایسۀ طرح‌واره‌های ناسازگارانه اولیه در همسران مطلقه  و عادی به عنوان پیش‌بینی کنندۀ طلاق. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران.16 (1) 21-33.

Barranoff, J., Oei,T.P.S, Cho, S.H. and Kwon, S.M. (2006). Factor structure and internal consistency of the young schema Questionnaire (short form) in korean and Australian sampels. Journal of Affective Disorders, 93, 133_ 140.

Borna M, Hamid N, Hayati D.(2016). On the Predictive Role of Personality Traits, Cognitive Strategies of Emotion Regulation, Attachment Styles, and Brain-Behavioral Systems in Active & Non-Active Addiction and Impulsiveness Potential. etiadpajohi; 10 (37):151-174 (In Persian)

Ekhtiari, H., Rezvan Fard, M. and Mokri, A. (2008). Impulsivity and its various assessment tools; Review views and reviews. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology.3 (14) 257-247.(In Persian)

Ghasemi Nazarabadi, M. and Forouzandeh, E. (2019). A review of various approaches, methods of measuring impulsivity and impulsive behaviors, the first international congress and the fifth national congress on education and health of preschool children, Tehran.(In Persian)

Grossi, Farshi, M., Tabatabai, M. and Mehryar, A. H. (2001). Application of the new neo-personality test and analysis of its characteristics and factor structure among students of Tehran universities. Al-Zahra University Humanities, 11(39 ):173 – 198. (In Persian)

Hoffart, A., Sexton, H., Hedly, L. M., Hovland, O. J. and Holte, A.(2006). The structure of maladaptive schemas : A confirmatory factor analysis and a psychometric evaluation of factor derived scales. Cognitive therapy and research , 29(6): 627_644 .

KhodaBakhshi Kolai, A., Alizadeh, F., Mansour, L., Poor Ebrahim, T. and Falsafinejad, M. R. (2015). Perceived social support of family and friends and early maladaptive schemas in delinquent and non-delinquent adolescent boys and girls. Social Health Quarterly, 2 (1): 120-129. (In Persian)

Khosh Ravesh, V. and Waezi, A. (2019). Investigating the role of early maladaptive schemas in predicting high-risk behaviors of students. 7th Iranian Conference on Educational Sciences and Psychology of Social and Cultural Injuries. (In Persian)

Moeller, S. B., Novaco, R.W. Heinola-Nielsen,V. and Hougaard, H. (2016).Validation of the novaco anger scale-provocation inventory(Danish) with nonclinical, clinical, and offender samples. Assesment, 23(5): 624-36.

Moradi, A. (2018). Investigating the effective factors on tattoo motivations in Kermanshah men. Strategic Research on Social Issues in Iran, 6(1).73-90. (In Persian)

Parvin, J. (2016). Personality , translators Mohammad Jafar Javadi, Parvin Kadivar, Tehran: Ayizh Publications (main publication, 2005). (In Persian)

Rajaei, A. and Shafiee, A. (2012). High risk behaviors questionnaire. (In Persian)

Rijkeboer,M. M., Van den Berghb, H. and Van den Bouta, J. (2005) . Stability and discriminative power of the young schema _Questionnnaire in a Dutch clinical versus non clinical population. Journal of Behavior therapy and Experimental psychiatry, 36, 129_141 .

Salamani, B. and Hassani, J. (2014). Investigating the role of personality traits (conscientiousness, adaptation and excitement) in high-risk behaviors. Cognitive Science News. 16(1): 1-10. (In Persian).

Stanford, M. S., Mathias, C.w., Dougherty, D. M., Lake, S.L., Anderson, N.E. and Patton, J.H. (2009). Fifty years of the Barratt impulsiveness scale : An update and review. Personality and individual Differences, 47(5): 385_395 .

Tiaxin, M. and Guofa, Z. (2018). Self control mediates the relationship between peesonality trait an impulsivity. Personality and individual Differences, 129, 70-75.

Waller, G., Meyer, C. and Ohanian, V.(2001). Psychometric properties of the long & shoet versions of the young schema question native. Cognitive therapy and Research, 25 , 137_147.

Wong, M.M., Nigg, J.T., Zucker, R. A, Puttler, L. I, Fitzgerald, H.E., Jester, J.M. and et  al (2006). Behavioral control and resiliency in the onset of alcohol and illicit drug use : a prospective study from preschool to adolescence. Child Development; 77(4): 1016_1033 .

Young, J.E., klosko, J.S. Weishaar, M.E. (2003). Schema therapy: A practitioner s Guide, New York. Guilford .translated to Persian by Hassan Hamid pour and Zahra Andooz, Tehran, Arjmand Publication

Young , J. E.(1999). Cognitive therapy for personality disorders : A schema_focused approach . Sarasota , Florida : professional Resource press .

Yekta, Z. and Raqibi, M. (2016). Assessing personality traits in addicted people with and without tattoos in a medium-term camp. The Second International Conference on Educational Science Psychology and Lifestyle. Nashd: Torbat Heydariyeh Publications. (In Persian)

Yousefi, N., Etemadi, O., Bahrami, F., Ahmadi, S. A. Fatehizadeh, M. S. (2011). Comparison of early maladaptive schemas in divorced and normal spouses as predictors of divorce. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 16 (1) 21-33. (In Persian)