بررسی سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان متوسطه برای انتخاب مناسب‌ترین سبک

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 14، شماره 4 - شماره پیاپی 54، اسفند 1399، صفحه 89-69   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی (آمیخته)

نویسندگان

داوود محمودی¹؛ قدسی احقر^{* 2}؛ لیلا فتحی ورنوسفادرانی³

¹دانشجو دکتری برنامه ریزی درسی دانشکده مدیریت، واحد تهران جنوب ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،

²استاد سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و استاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

³استادیار گروه علوم تربیتی، واحد تهران جنوب ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان متوسطه برای انتخاب مناسب‌ترین سبک بود. روش پژوهش حاضر ترکیبی(کیفی- کمی) و از نظر هدف نیز پژوهشی کاربردی بود. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 20 خبره علوم تربیتی در شهر تهران بودند که بر اساس تکنیک دلفی تا سه دور نظرات خود را ارائه دادند. جامعه آماری بخش کمی نیز کلیه دانش‌آموزان متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بودند که بر اساس جدول مورگان تعداد 400 نفر از آنان به عنوان حجم نمونه و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه‌ای حاوی 6 مؤلفه(اجتنابی، رقابتی، مشارکتی، مستقل، وابسته و همیار) و 65 گویه بود که بر اساس مقیاس لیکرت طراحی شد. اعتبار پرسشنامه با دیدگاه اساتید و پایایی ابزار با آزمون آلفای کرونباخ حاصل شد(88/0=α). یافته‌های حاصل از بخش کیفی نشان داد خبرگان از بین 10 سبک یادگیری، سبک یادگیری گرشا و ریچمن را انتخاب کردند و ضریب(کندال) اجماع خبرگان نسبت به گویه‌های سبک یادگیری منتخب 72/0 حاصل شد. نتایج معادلات ساختاری با روش PLS Smart نشان داد تمام مؤلفه‌های سبک یادگیری گرشا و ریچمن تا 60 درصد توانایی پیش‌بینی سبک یادگیری گرشا را دارند(60/0=R²). سه مؤلفه وابسته، رقابتی و اجتنابی با ضرایب مسیر (862/0)، (803/0) و (702/0) به ترتیب بیشترین تأثیر در سبک یادگیری دارند. همچنین کلیت مدل با شاخص نیکویی برازش مطلوب بود(54/0=GOF). با توجه به نتایج می‌توان گفت سبک یادگیری گرشا و ریچمن از دیدگاه متخصصان تعلیم و تربیت به عنوان سبک مناسب دوره شناخته شده است؛ لذا ضرورت دارد معلمان نوع تدریس خود را با این سبک انطباق دهند.

کلیدواژه‌ها

سبک‌های یادگیری؛ روش دلفی؛ فرایند یاددهی- یادگیری؛ سبک گرشا و ریچمن

مراجع

پاپ زن، عبدالحمید. یعقوبی، جعفر. فکری مهین، شهاب و سپه پناه، مرجان. (1390). تحلیل مراحل و سبک‌های یادگیری دانشجویان کشاورزی و منابع طبیعی بر اساس تئوری چرخه یادگیری تجربی(مطالعه موردی دانشگاه رازی کرمانشاه)، مجله آموزش عالی ایران، 3(4): 194-169.

خدابنده،صدیقه. درتاج، فریبرز. فلسفی نژاد،محمدرضا.ابراهیمی قوام،صغری. (1393). نقش سبک‌های یادگیری در تبیین انگیزه ی پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان پسر، دو فصلنامه راهبردهای شناختی، 2(3): 51-39.

ده نمکی، سکینه. دلاور، علی. فیاض، ایراندخت. (1396). همبستگی سبک‌های یادگیری و عملکرد شناختی با تمرکز دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی شهر اراک سال 95-96، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته آموزش ابتدایی، دانشگاه علامه طباطبایی.

زمانی، بی بی‌عشرت. رعیت رکن آبادی، زهرا. سعیدیان، نرگس.(1396). رابطة سبک‌های یادگیری با روش های تدریس ترجیحی دانش‌آموزان دوره متوسطه شهرستان میبد، پژوهش در برنامه ریزی درسی،15(28): 185-174

سیف، علی‌اکبر. (1387). روان‌شناسی پرورشی نوین (روان‌شناسی یادگیری و آموزش)، چاپ چهارم، تهران: نشر دوران.

شریفی، محبوبه. (1390). شناسایی سبک‌های یادگیری کارکنان ستادی شرکت فولاد مبارکه و مقایسه با سبک‌های اجرا‌شده در دوره‌های آموزشی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.

شیرزادی، بتول. شرفخانی، علیرضا. مهماندوست، نورعلی.(۱۳۹۵). بررسی نقش میانجی اهمال کاری در رابطه بین سبکهای یادگیری و خودکارآمدی در دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان بجنورد در سال تحصیلی ۹۵-۹۴، اولین کنفرانس بین المللی تحولات نوین در مدیریت اقتصاد و حسابداری.

غیاثی، عبدالرحیم. (1393). سبک‌های یادگیری پیشرفت تحصیلی دانشجویان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، فصلنامه پژوهش مدیریت آموزشی کشاورزی، 6(31): 36-29.

کریمی، سید بهاالدین. ادیب، یوسف. محمودی، فیروز. بدری گرگری، رحیم. (1398). طراحی و اعتباربخشی الگوی بهینه برنامه درسی مبتنی بر سبک‌های یادگیری در علوم تجربی و مطالعات اجتماعی پایه‌های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی، رساله دکتری، دانشگاه تبریز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

 مجیدیان فرد، محمد باقر. محمدی مهر، مژگان. نجیمی، مرتضی. (1397). بررسی رابطه ساختاری (تدوین مدل) تفکر انتقادی براساس سبک‌های یادگیری و نقش میانجی فراشناخت، فصلنامه روان‌شناسی تربیتی،14(50): 155-169.

معروفی، یحیی. کرمی، زهره. (1394). سبک‌های یادگیری به عنوان رویکردی برای هدایت تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی، پژوهش‌های تربیتی،4(30): 137-121.  

نجفی، ملیحه. صباغ حسن‌زاده، طلعت. ظهور پرونده، وجیهه .(1398). نقش پیش بین سبک‌های یادگیری در باورهای فراشناختی، اضطراب و عملکرد ریاضی در دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر گناباد در سال 1398، رساله دکتری، دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی، مرکز پیام نور مشهد.

مجیدیان فرد، محمد باقر. محمدی مهر، مژگان. نجیمی، مرتضی. (1397). بررسی رابطه ساختاری (تدوین مدل) تفکر انتقادی براساس سبک‌های یادگیری و نقش میانجی فراشناخت، فصلنامه روان شناسی تربیتی، 14(50): 155-169.

یداللهی‌فر، محمدجواد. میرزایی، داود.(1399). رابطه بین تاب‌آوری، راهبردهای مقابله‌ای با سبک‌های یادگیری و عملکرد تحصیلی، دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 8(14): 205-225.

Bhagat, A., Vyas, R., & Singh, T. (2015). Students awareness of learning styles and their perceptions to a mixed method approach for learning, International Journal of Applied and Basic Medical Research, 5(1): 58-70.

Can, S. (2009). The effects of science student teachers’ academic achievement, their grade levels, gender and type of education they are exposed‌to on their 4mat learning styles (Case of Mugla University, Turkey), Procedia Social and Behavioral Sciences, 1 (1): 1853-1857.

Cheng, Y. H., Tsai, C. C., & Liang, J. C. (2019). Academic hardiness and academic self-efficacy in graduate studies, Higher education research & development, 38(5): 907-921.

Csapo, N., & Hayen, R. (2006). The role of learning styles in the teaching/learning process, Issues in information systems, 7(1): 129-133

Dalmolin A, Mackeivicz G, Pochapski M, Pilatti G, Santos, F. (2018). Learning styles preferences and e-learning experience of undergraduate dental students, Revista de Odontologia da UNESP, 47(3):175-182.

 Demirbas, O. & Demirkan, H. (2003), Focus on architectural design process through learning styles, Design Studies, 24(5): 437-456

 El Fazazi, H., Samadi, A., Qbadou, M., Mansouri, K., & Elgarej, M. (2018). A Learning Style Identification Approach in Adaptive E-Learning System, In International Conference Europe Middle East & North AfricaInformation Systems and Technologies to Support Learning (pp. 82-89). Springer, Cham.

 Ezequiel, S., Guillermo, R. & Marcelo, C. (2014). Are learning styles useful indicators to discover how students use scrum for this time, Computers in human behavior, 36: 56-64.

Ghaedi Z, Jam, B. (2014). The relationship between Learning Styles and Motivation for Higher Education in EFL Students, Theory and Practice in Language Studies, 4(6):1232-1237.

HAalili, S., Naimie, Z., Siraj, S., Abuzaid, R. & Leng, C. (2015). Exploring the linkbetween learning styles and gender among distance learners, Procedia- Social andBehavioral Sciences, 191: 1082- 1086.

Kaufman, S. B. (Ed.). (2018). Twice exceptional: supporting and educating bright and creative students with learning difficulties, Oxford University Press.

Kolb, A. Y., Kolb, D. A. (2005). Learning style inventory, version 3.1: ‌Technicalspecifications, Boston, MA. Hay Group, Hay Resources‌direct.

Magulod, G.C. (2019). Learning Styles, Study Habits and Academic Performance of Filipino University Students in Applied Science Courses: Implications for Instruction, Journal of Technology and Science Education, 9(2):184-198.

Nja, C. O., Umali, C. U. B., Asuquo, E. E., & Orim, R. E. (2019). The influence of learning styles on academic performance among science education undergraduates at the University of Calabar, Educational Research and Reviews, 14(17): 618-624

Mkonto, N. (2015). Students' Learning Preferences, journal of studies education,5(3): 212-235.

Rogowsky, B. A., Calhoun, B. M., & Tallal, P. (2020). Providing instruction based on students’ learning style preferences does not improve learning, Frontiers in Psychology, 11: 164-185.

Sen, S and Yilmaz, A. (2012). The effect of learning styles on students' misconcepti and selfefficacy for learning and performance, Social and Behavioral Sciences 12: 1482-1486

 

Willingham, D. T., Hughes, E. M., & Dobolyi, D. G. (2015). The scientific status of learning styles theories, Teaching of Psychology, 42(3): 266-271.

پاپ زن، عبدالحمید. یعقوبی، جعفر. فکری مهین، شهاب و سپه پناه، مرجان. (1390). تحلیل مراحل و سبک‌های یادگیری دانشجویان کشاورزی و منابع طبیعی بر اساس تئوری چرخه یادگیری تجربی(مطالعه موردی دانشگاه رازی کرمانشاه)، مجله آموزش عالی ایران، 3(4): 194-169.

خدابنده،صدیقه. درتاج، فریبرز. فلسفی نژاد،محمدرضا.ابراهیمی قوام،صغری. (1393). نقش سبک‌های یادگیری در تبیین انگیزه ی پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان پسر، دو فصلنامه راهبردهای شناختی، 2(3): 51-39.

ده نمکی، سکینه. دلاور، علی. فیاض، ایراندخت. (1396). همبستگی سبک‌های یادگیری و عملکرد شناختی با تمرکز دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی شهر اراک سال 95-96، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته آموزش ابتدایی، دانشگاه علامه طباطبایی.

زمانی، بی بی‌عشرت. رعیت رکن آبادی، زهرا. سعیدیان، نرگس.(1396). رابطة سبک‌های یادگیری با روش های تدریس ترجیحی دانش‌آموزان دوره متوسطه شهرستان میبد، پژوهش در برنامه ریزی درسی،15(28): 185-174

سیف، علی‌اکبر. (1387). روان‌شناسی پرورشی نوین (روان‌شناسی یادگیری و آموزش)، چاپ چهارم، تهران: نشر دوران.

شریفی، محبوبه. (1390). شناسایی سبک‌های یادگیری کارکنان ستادی شرکت فولاد مبارکه و مقایسه با سبک‌های اجرا‌شده در دوره‌های آموزشی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.

شیرزادی، بتول. شرفخانی، علیرضا. مهماندوست، نورعلی.(۱۳۹۵). بررسی نقش میانجی اهمال کاری در رابطه بین سبکهای یادگیری و خودکارآمدی در دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان بجنورد در سال تحصیلی ۹۵-۹۴، اولین کنفرانس بین المللی تحولات نوین در مدیریت اقتصاد و حسابداری.

غیاثی، عبدالرحیم. (1393). سبک‌های یادگیری پیشرفت تحصیلی دانشجویان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، فصلنامه پژوهش مدیریت آموزشی کشاورزی، 6(31): 36-29.

کریمی، سید بهاالدین. ادیب، یوسف. محمودی، فیروز. بدری گرگری، رحیم. (1398). طراحی و اعتباربخشی الگوی بهینه برنامه درسی مبتنی بر سبک‌های یادگیری در علوم تجربی و مطالعات اجتماعی پایه‌های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی، رساله دکتری، دانشگاه تبریز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

 مجیدیان فرد، محمد باقر. محمدی مهر، مژگان. نجیمی، مرتضی. (1397). بررسی رابطه ساختاری (تدوین مدل) تفکر انتقادی براساس سبک‌های یادگیری و نقش میانجی فراشناخت، فصلنامه روان‌شناسی تربیتی،14(50): 155-169.

معروفی، یحیی. کرمی، زهره. (1394). سبک‌های یادگیری به عنوان رویکردی برای هدایت تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی، پژوهش‌های تربیتی،4(30): 137-121.  

نجفی، ملیحه. صباغ حسن‌زاده، طلعت. ظهور پرونده، وجیهه .(1398). نقش پیش بین سبک‌های یادگیری در باورهای فراشناختی، اضطراب و عملکرد ریاضی در دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر گناباد در سال 1398، رساله دکتری، دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی، مرکز پیام نور مشهد.

مجیدیان فرد، محمد باقر. محمدی مهر، مژگان. نجیمی، مرتضی. (1397). بررسی رابطه ساختاری (تدوین مدل) تفکر انتقادی براساس سبک‌های یادگیری و نقش میانجی فراشناخت، فصلنامه روان شناسی تربیتی، 14(50): 155-169.

یداللهی‌فر، محمدجواد. میرزایی، داود.(1399). رابطه بین تاب‌آوری، راهبردهای مقابله‌ای با سبک‌های یادگیری و عملکرد تحصیلی، دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 8(14): 205-225.

Bhagat, A., Vyas, R., & Singh, T. (2015). Students awareness of learning styles and their perceptions to a mixed method approach for learning, International Journal of Applied and Basic Medical Research, 5(1): 58-70.

Can, S. (2009). The effects of science student teachers’ academic achievement, their grade levels, gender and type of education they are exposed‌to on their 4mat learning styles (Case of Mugla University, Turkey), Procedia Social and Behavioral Sciences, 1 (1): 1853-1857.

Cheng, Y. H., Tsai, C. C., & Liang, J. C. (2019). Academic hardiness and academic self-efficacy in graduate studies, Higher education research & development, 38(5): 907-921.

Csapo, N., & Hayen, R. (2006). The role of learning styles in the teaching/learning process, Issues in information systems, 7(1): 129-133

Dalmolin A, Mackeivicz G, Pochapski M, Pilatti G, Santos, F. (2018). Learning styles preferences and e-learning experience of undergraduate dental students, Revista de Odontologia da UNESP, 47(3):175-182.

 Demirbas, O. & Demirkan, H. (2003), Focus on architectural design process through learning styles, Design Studies, 24(5): 437-456

 El Fazazi, H., Samadi, A., Qbadou, M., Mansouri, K., & Elgarej, M. (2018). A Learning Style Identification Approach in Adaptive E-Learning System, In International Conference Europe Middle East & North AfricaInformation Systems and Technologies to Support Learning (pp. 82-89). Springer, Cham.

 Ezequiel, S., Guillermo, R. & Marcelo, C. (2014). Are learning styles useful indicators to discover how students use scrum for this time, Computers in human behavior, 36: 56-64.

Ghaedi Z, Jam, B. (2014). The relationship between Learning Styles and Motivation for Higher Education in EFL Students, Theory and Practice in Language Studies, 4(6):1232-1237.

HAalili, S., Naimie, Z., Siraj, S., Abuzaid, R. & Leng, C. (2015). Exploring the linkbetween learning styles and gender among distance learners, Procedia- Social andBehavioral Sciences, 191: 1082- 1086.

Kaufman, S. B. (Ed.). (2018). Twice exceptional: supporting and educating bright and creative students with learning difficulties, Oxford University Press.

Kolb, A. Y., Kolb, D. A. (2005). Learning style inventory, version 3.1: ‌Technicalspecifications, Boston, MA. Hay Group, Hay Resources‌direct.

Magulod, G.C. (2019). Learning Styles, Study Habits and Academic Performance of Filipino University Students in Applied Science Courses: Implications for Instruction, Journal of Technology and Science Education, 9(2):184-198.

Nja, C. O., Umali, C. U. B., Asuquo, E. E., & Orim, R. E. (2019). The influence of learning styles on academic performance among science education undergraduates at the University of Calabar, Educational Research and Reviews, 14(17): 618-624

Mkonto, N. (2015). Students' Learning Preferences, journal of studies education,5(3): 212-235.

Rogowsky, B. A., Calhoun, B. M., & Tallal, P. (2020). Providing instruction based on students’ learning style preferences does not improve learning, Frontiers in Psychology, 11: 164-185.

Sen, S and Yilmaz, A. (2012). The effect of learning styles on students' misconcepti and selfefficacy for learning and performance, Social and Behavioral Sciences 12: 1482-1486

Willingham, D. T., Hughes, E. M., & Dobolyi, D. G. (2015). The scientific status of learning styles theories, Teaching of Psychology, 42(3): 266-271.