واکاوی مؤلفه های تدریس اثر بخش ریاضی در دوره متوسطه

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 14، شماره 4 - شماره پیاپی 54، اسفند 1399، صفحه 193-175   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی (کیفی)

نویسندگان

ثریا خدایی¹؛ زهره سعادتمند^{* 2}؛ مریم براتعلی³

¹دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

²دانشیار گروه برنامه ریزی درسی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

³استادیار گروه علوم تربیتی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان ، ایران.

چکیده

هدف تحقیق حاضر، تبیین مولفه های تدریس اثربخش ریاضی در دوره متوسطه بود. این پژوهش با به کارگیری روش تحلیل محتوای کیفی انجام یافته است. حوزه پژوهش کلیه منابع مکتوب و دیجیتال معتبر و در دسترس   بوده و انجام تحقیقات  به صورت کتابخانه‌ای و بررسی پایگاه‌های معتبر اینترنتی و نیز پژوهش‌های داخلی و خارجی صورت گرفته است. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها  به صورت قیاسی انجام گرفته و تحلیل محتوا به صورت  دسته بندی کدهای استخراج شده و مفاهیم جایگزین دسته اول و در مرحله دوم دسته بندی کدهای هم دسته در قالب اختصاری کدهای دسته دوم، انجام پذیرفت. نتایج به دست آمده در قالب مقوله مولفه های تدریس اثربخش ریاضیدر دو محور اساسی عوامل درونی که مریوط به فاکتورهای انگیزشی و آمادگی برای یادگیری درس ریاضی با لحاظ کردن کاهش استرس و ترس دانش آموزان، ایجاد شوق یادگیری و عوملی که در کل به روحیات و هیجانات عاطفی دانش آموزان مربوط می باشد و در محور اساسی دوم نتایج به دست آمده در زمینه عوامل بیرونی موثر بر فرایند یادگیری ازنظر ویزگی های مهم معلم ریاضی و نیز شیوه تدریس ریاضی  می باشد. یافته‌های این مطالعه نشان داد که  سه محور معلم، دانش آموز و روش های مناسب تدریس با ویژگی های خاص و با در نظر داشتن چالش های مطرح در زمینه تدریس ریاضی، هریک از عوامل مهم مولفه های تدریس اثر بخش ریاضی می باشند. پایایی و اطمینان پذیری از صحت یافته ها از طریق دقت  و تعمق در استخراج یافته ها و نیز تایید صاحب نظران رشته ریاضی و اساتید برنامه ریزی درسی حاصل گردیده است.

کلیدواژه‌ها

تدریس اثربخش؛ ریاضی؛ مقطع متوسطه

مراجع

ابراهیم آبادی، حمید. (1383). مجموعه مقالات منتخب پنجمین کنفرانس بین المللی ریاضیات برای همه، انتشارات دانشگاه کردستان.

خدامرادی، حجت اله. زنگنه، حسین. (1396). تأثیر روش تدریس مبتنی بر«تکالیف مشارکتی» بریادگیری و یادداری دانش آموزان در درس ریاضیات پایه نهم، تدریس پژوهی، 5 (1): 64-47.

درتاج، فریبرز. (1392). مقایسه ی تأثیر دو روش آموزش به شیوه ی بازی و سنتی بر انگیزه و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان، روان شناسی مدرسه، 2(4): 62-80.

ستاری، صدرالدین. (1392). ارزیابی مؤلفه‌های تدریس اثربخش از دیدگاه دانشجویان. پژوهش در برنامه ریزی درسی، 10 (39): 146-134.

شریفیان،فریدون؛ نصر، احمدرضا؛ عابدی، لطفعلی. (1384) تبیین نشانگرهای تدریس‌ اثربخش در دانشگاهها و مؤسسات آموزش‌عالی و میزان تحقق آن در دانشگاه اصفهان، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، ۱۱ (۳) :۲۵-۵۲.

صفوی، امان االله. (1389). آموزش ریاضی به کودکان دبستانی با روش کشورهای پیشرفته، تهران: انتشارات رشد.

عندلیب، بهاره. احمدی، غلامرضا. (1386). میزان به کارگیری معیارهای تدریس اثربخش در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان از نظر دانشجویان در سال تحصیلی 86-1385، پژوهش در برنامه ریزی درسی، 21 (15): 82-67.

محمودی، فیروز. فتحی آذر، اسکندر و اسفندیاری، رجب. (1388). بررسی رابطه میزان مشارکت فعال دانش آموزان در جریان تدریس با پیشرفت تحصیلی، مطالعات تربیتی و روانشناسی، (3)10: 82-65.

Andreassen, R., & Bråten, I. (2011). Implementation and effects of explicit reading comprehension instruction in fifth-grade classrooms, Learning and Instruction, 21(4): 520-537.

Brown, M., Askew, M., Baker, D., Denvir, H., & Millett, A. (1998). Is the national numeracy strategy research‐based?, British Journal of Educational Studies, 46(4): 362-385.

Çakmak, M. (2009). The perceptions of student teachers about the effects of class size with regard to effective teaching process, The Qualitative Report, 14(3): 395.

Clements, M. K., Keitel, C., Bishop, A. J., Kilpatrick, J., & Leung, F. K. (2012). From the few to the many: Historical perspectives on who should learn mathematics, In Third international handbook of mathematics education (pp. 7-40). Springer, New York, NY.

Danielson, C. (2007). Enhancing professional practice: A framework for teaching, ASCD.

Elliott, B. L. S. (2010). Effective teacher characteristics: A two nation causal comparative study, Walden University.

Gourneau, B. (2005). Five attitudes of effective teachers: Implications for teacher training, Essays in education, 13(1): 5.

Grant, L. W., Strong, J. H., & Popp, P. (2008). Effective teaching and at-risk/highly mobile students: What do award-winning teachers do?, National Center for Homeless Education, 5 (2): 28-41.

Ingvarson, L., Beavis, A., Bishop, A., Peck, R., & Elsworth, G. (2004). Investigation of effective mathematics teaching and learning in Australian secondary schools, Melbourne: Australian Council for Educational Research.

Ismail, S. F. Z. H., Shahrill, M., & Mundia, L. (2015). Factors contributing to effective mathematics teaching in secondary schools in Brunei Darussalam, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 186: 474-481.

Khan, S. B. (2012). Preparation of effective teachers of mathematics for effective teaching of mathematics, Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 2(4): 82-88.

Koster, B., Brekelmans, M., Korthagen, F., & Wubbels, T. (2005). Quality requirements for teacher educators, Teaching and teacher education, 21(2): 157-176.

Leikin, R. (2003). Raising mathematics teacher expectations of pupils' ability to solve challenging problems, In Proceedings of the 3rd International Conference Creativity in mathematics education and the education of gifted students.

Linnenbrink, E.A., & Pintrich, P.R. (2003). The role of self-efficacy beliefs in student engagement & learning in the classroom, Reading & Writing Quarterly, 19: 119-37

Maduabum, M. A. (2009). Science Teacher Effectiveness and National Goal Attainment in Nigeria: In Search of Solution, Abia State University.

McDonough, A., & Clarke, D. (2003). Describing the Practice of Effective Teachers of Mathematics in the Early Years, International Group for the Psychology of Mathematics Education, 3: 261-268.

Nicoleta, S. (2011). How can technology improve math learning process? Procedia-Social and Behavioral Sciences, 11: 170-174.

Posamentier, A. S., Smith, B. S., & Stepelman, J. (2010). Teaching secondary mathematics: Techniques and enrichment units, Allyn & Bacon.

Research Institute for Educational Studies. (2019). Familiarity with Theses pelles International, Center for International Studies of Thames & Pearl.

Rivkin, S. G., Hanushek, E. A., & Kain, J. F. (2005). Teachers, schools, and academic achievement, Econometric, 73(2): 417-458.

Seah, W. T. (2007). Qualities co-valued in effective mathematics lessons in Australia: preliminary findings, In Proceedings of the 31st conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education (Vol. 4, pp. 161-168). International Group for the Psychology of Mathematics Education.

Spicuzza, R., Ysseldyke, J., Lemkuil, A., Kosciolek, S., Boys, C., & Teelucksingh, E. (2001). Effects of curriculum-based monitoring on classroom instruction and math achievement, Journal of School Psychology, 39(6): 521-542.

Stanford, B. H. (2001). Reflections of resilient, persevering urban teachers, Teacher Education Quarterly, 28(3): 75-87.