تحلیل قرائت منقول از امام صادق(ع) در آیۀ 2 سورۀ معارج

مطالعات تاریخی قرآن و حدیث

مقاله 4، دوره 27، شماره 69، شهریور 1400، صفحه 69-92   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا زارعی^{* 1}؛ الهه شاه‌پسند²

¹علوم قرآنی،دانشکده علوم قرآنی مشهد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران

²استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکدۀ علوم قرآنی مشهد

چکیده

برخی قرائت‌ها از مصحف رسمی ماهیتی کاملاً شیعی دارند و همین موجب طرح اتهاماتی به شیعه در خصوص اعتقاد به تحریف قرآن شده است؛ اهمیت بررسی چنین قرائاتی از همین‌جا روشن می‌شود. به همین منظور، این مقاله به بررسی موردی قرائت منسوب به امام صادق(ع) از آیۀ 2 سورۀ معارج پرداخته که مشتمل بر افزودۀ «وِلایَة علی(ع)» است. این پژوهش در دو بخشِ الف) تاریخ گذاری روایت با استفاده از روش تحلیل اسناد-متن و ب) تحلیل تاریخی روایت به منظور رسیدن به انگیزه‌های نشر آن، به بررسی ماهیت این قرائت پرداخته و به این نتیجه رسیده است که تاریخ نشر این روایت در حوالی سال 148 قمری است. دقت در فضای تاریخی و گفتمانی تاریخ به دست آمده نیز نشان می‌دهد که این روایت در فضای مبارزۀ فرهنگی و سیاسی علیه عباسیان و به منظور افزایش بصیرت جامعه در تشخیص مصداق واقعی «ولیّ» منتشر شده است.
واژگان کلیدی: قرائات منسوب به ائمه(ع)، مصحف حضرت زهرا(س)، سورۀ معارج، شأن نزول، واقعۀ غدیر.

کلیدواژه‌ها

قرائات منسوب به ائمه(ع)؛ سورۀ معارج؛ شأن نزول؛ واقعۀ غدیر

مراجع