پیش‌بینی سلامت اجتماعی دبیران بر اساس متغیرهای باورهای فراشناختی و احساس تنهایی

روانشناسی اجتماعی

دوره 9، شماره 59، اردیبهشت 1400، صفحه 57-68   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ابوالقاسم بریمانی^{* 1}؛ علی افراسیابی‌زاده عمران²

¹استادیار گروه علوم تربیتی، واحد نکا، دانشگاه آزاد اسلامی، نکا، ایران

²معلم

چکیده

چکیده
سلامت مفهومی چندبعدی است و سازمان جهانی بهداشت نیز به چهار بعد جسمی، روانی، معنوی و اجتماعی آن اشاره کرده است. سلامت اجتماعی در کنار سلامت جسمی و روانی یکی از ارکان تشکیل‌دهنده سلامت است. هدف پژوهش حاضر، پیش‌بینی سلامت اجتماعی دبیران بر اساس متغیرهای باورهای فراشناختی و احساس تنهایی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری شامل کلیه دبیران مقطع متوسطه شهر آمل به تعداد 550 نفر بودند. نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، به تعداد 226 نفر و به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای برحسب جنسیت انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از سه پرسش‌نامه‏ سلامت اجتماعی کییز (2004)، باورهای فراشناخت ولز و کارترایت- هاتون (2004) و احساس تنهایی راسل، پیلوا و کورتونا (1980) استفاده شده است. پایایی آن‌ها با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ برای هر یک به ترتیب برابر 75/0، 78/0 و 82/0 به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه در نرم‌افزار 22- SPSS بهره گرفته شد. نتایج نشان دادند که بین باورهای فراشناختی با سلامت اجتماعی دبیران رابطه مستقیمی وجود دارد؛ اما بین احساس تنهایی و سلامت اجتماعی رابطه معکوسی وجود دارد. هم‌چنین باورهای فراشناختی توانست 3/16 درصد از تغییرات سلامت اجتماعی دبیران را پیش‌بینی نماید (05/0< sig)؛ اما احساس تنهایی قادر به پیش‌بینی سلامت اجتماعی دبیران نیست؛ بنابراین توصیه می‌شود جهت افزایش سلامت اجتماعی در دبیران کیفیت باورهای فراشناختی آنان را افزایش و از احساس تنهایی آنان جلوگیری نمود.
واژه‌های کلیدی: سلامت اجتماعی، باورهای فراشناختی، احساس تنهایی

کلیدواژه‌ها

سلامت اجتماعی# باورهای فراشناختی# احساس تنهایی

مراجع

بردوده، سهیلا؛ راه‌نجات، امیر محسن؛ ربیعی، مهدی و کیانی‌مقدم، امیر سام. (1396). تعیین رابطه بین احساس تنهایی با وابستگی به اینترنت و تعارض زناشویی در زوجین. پرستار و پزشک در رزم، 16(5)، 37-31. ##

برومندنسب، مسعود؛ اکبری بیاتیانی و گنجعلی‌وند، ناهید. (1393). رابطه ساده و چندگانه اندازه شبکه اجتماعی و احساس تنهایی با سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول. پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 9(34)، 39-15. ##

بهروزی، ناصر؛ فروغ، محمدی و امیدیان، مرتضی. (1397). مقایسه حمایت اجتماعی، باورهای فراشناختی، سلامت روان و سرزندگی در نوجوانان پسر عادی و بزهکار مقیم کانون اصلاح و تربیت شهر اهواز. پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 7(1)،  96-81. ##

جناآبادی، حسین؛ ناستی‌زایی، ناصر و مرزیه، افسانه. (1396). نقش حمایت اجتماعی ادراک‌شده و احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی در عود اعتیاد (مطالعه موردی: معتادان خودمعرف به مراکز ترک اعتیاد زاهدان). اعتیادپژوهی سوءمصرف مواد، 11(44)،  106-91. ##

حائری، سیده مریم؛ طهرانی، هادی؛ اولیایی‌منش، علیرضا و نجات، سحرناز. (1394). عوامل مؤثر بر سلامت اجتماعی کارکنان شاغل در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، 3(4)، 318-311. ##

سام‌آرام، عزت‌الله. (1388). بررسی رابطه سلامت اجتماعی و امنیت اجتماعی با تاکید بر رهیافت پلیس جامعه‌محور. فصلنامه انتظام اجتماعی، 1(1)، 29-9. ##

طهماسبیان، حجت‌اله؛ عارفی، مختار؛ جهانگیری، مهدی و حیدری‌اصل، حسین. (1390). بررسی ارتباط بین احساس تنهایی و سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه رازی. همایش منطقه‌ای روانشناسی کودک و نوجوان، دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه، 1390. ##

عاشوری، احمد؛ وکیلی، یعقوب؛ بن‌سعید، سارا و نوعی، زهرا. (1388). پژوهش باورهای فراشناختی و سلامت عمومی در دانشجویان. اصول بهداشت روانی، 11(1)، 20-15. ##

عبدل‌پور، قاسم؛ هاشمی، تورج؛ شعیری، محمدرضا و علیزاده، فریدون. (1397). رابطه عدم تحمل بلاتکلیفی و باورهای فراشناختی با نگرانی در افراد مبتلا به نشانه‌های افسردگی، روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 5(2)، 26-15. ##

عطادخت، اکبر؛ پرزور، پرویز؛ بشرپور، سجاد و معاضدی، کاظم. (1393). مقایسه نقش باورهای فراشناختی در پیش‌بینی سلامت عمومی حافظان قرآن و افراد عادی، سلامت و بهداشت، 5(4)، 309-300. ##

غفاری، سعید و زکیانی، شعله. (1398). رابطه بین باورهای فراشناختی با میزان سازگاری فردی و اجتماعی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سلامت)، 13(1)، 33-24. ##

فتحی، منصور؛ عجم‌نژاد، رضا و خاک‌رنگین، مریم. (1391). عوامل مرتبط با سلامت اجتماعی معلمان شهر مراغه. رفاه اجتماعی، 12(47)، 243-225. ##

کامران، فریدون و ناظری، سیما. (1396). بررسی رابطه بین سلامت اجتماعی بر کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی. پژوهش اجتماعی، 9(34)، 21-1. ##

کاملی، محمدجواد و داداشی، کاظم. (1395). بررسی رابطه سلامت اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی (مورد مطالعه کارکنان فرماندهی انتظامی استان آذربایجان شرقی). فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، 11(1)، 24-7. ##

معتمدی، نرگس؛ شفیعی‌دارابی، سیده مهرنوش و امینی، زهرا. (1397). بررسی میزان احساس تنهایی اجتماعی و عاطفی در سالمندان و ارتباط آن با برخی از عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت در شهرستان اصفهان در سال‌های 97-1396. دانشکده پزشکی اصفهان، 36(486)، 756-750. ##

منجم، عارفه و سادات ابراهیمی، مرضیه. (1396). رابطه باورهای فراشناخت و ذهن آگاهی و پذیرش و عمل با سلامت عمومی دانشجویان. طب انتظامی، 6(1)، 42-31. ##

میردریکوند، فضل‌اله؛ پناهی، هادی و حسینی رمقانی، نسرین‌السادات. (1395). روانشناسی پیری، 2(2)، 113-103. ##

یحیی‌زاده، حسین و رمضانی، محمود. (1392). سلامت اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 4(16)، 102-68. ##

 یزدان‌پناه، لیلا و نیک‌ورز، طیبه. (1394). رابطه عوامل اجتماعی با سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان. جامعه‌شناسی کاربردی، 26(3)، 116-99. ##

Bright, M., Parker, S., French, P., Fowler, D., Gumley, A., Morrison, A. P., Birchwood, M., Jones, P. B., Stewart, S. L. K., & Wellsa, A. (2018). Metacognitive beliefs as psychological predictors of social functioning: An investigation with young people at risk of psychosis. Psychiatry Res, 262: 520–526. ##

Erdil, O., & Ertosun, O.G. (2011). The Relationship between Social Climate and Loneliness in the Workplace and Effects on Employee Well-Being. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 24, 505-525. ##

Keyes, C. L. M., & Shapiro, A. D. (2004). Social well-being in the United States: A Descriptive Epidemiology. How healthy are we, 350-372. ##

Larson, J. (1993). The Measurement of Social Well-Being, Social Indicators Research, 28, 285-296. ##

Russell, D., Peplau, L. A., & Cutrona, C. E. (1980). The Revised UCLA Loneliness Scale: Concurrent and discriminate validity evidence. Journal of Personality and Social Psychology, 39, 472-480. ##

Samadifard, H. R., & Narimani, M. (2017). The Role of Cognitive Belief, Fusion and Distortion in Predicting the General Health of Couples. Journal of Community Health Research, 6(3): 132-140. ##

Wells, A., & Cartwright-Hatton, S. (2004). A Short Form of the Meta-Cognitions Questionnaire: Properties of the MCQ-30. Behavior Therapy, 42:385−396. ##