اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی با رویکرد اسلامی بر باورهای معرفت شناختی و بهزیستی روانشناختی دانش آموزان پسر

روانشناسی اجتماعی

دوره 9، شماره 59، اردیبهشت 1400، صفحه 131-142   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

فاطمه سادات طباطبائی نژاد^*

استادیار،گروه روانشناسی، دانشکده ، تحصیلات تکمیلی ، دانشگاه ازاد اسلامی، واحد نایین

چکیده

چکیده
هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی با رویکرد اسلامی بر باورهای معرفت‌شناختی و بهزیستی روانشناختی دانش آموزان پسر بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون‌ـ‌پس آزمون با گروه کنترل بود. از میان دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه دوم ناحیه 2 شهر قم در سال تحصیلی 98-1397 ، 40 نفر براساس ملاک-های ورود به مطالعه با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در یک گروه آزمایش (20 نفر) و یک گروه کنترل (20 نفر) گمارده شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه باورهای معرفت‌شناختی شومر (1990) و پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف (1989) بود. همچنین بر روی گروه آزمایش بسته آموزشی مهارت‌های زندگی با رویکرد اسلامی به مدت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای اجرا شد اما گروه کنترل هیچ برنامه آموزشی را دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss-19 از طریق روش تحلیل کواریانس تک متغیره و چندمتغیره تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت‌های زندگی با رویکرد اسلامی بر باورهای روان‌شناختی و دو زیرمؤلفه‌های آن (توانایی ذاتی و یادگیری و یادگیری سریع) و بهزیستی روان‌شناختی و تمام زیرمؤلفه‌های آن (خودمختاری، تسلط بر محیط، رشد شخصی، ارتباط مثبت با دیگران، هدفمندی در زندگی و پذیرش خود) در دانش‌آموزان پسر تأثیر معناداری دارد (p≤0.05).

واژگان کلیدی: مهارت‌های زندگی، رویکرد اسلامی، باورهای معرفت‌شناختی، بهزیستی روان‌شناختی

کلیدواژه‌ها

مهارت‌های زندگی# رویکرد اسلامی# باورهای معرفت شناختی#بهزیستی روان‌شناختی

مراجع

بخشی­پور، باب­اله؛ سیدان، ابوالقاسم؛ نادری، حبیب­اله و خضری، ثمانه. (1397). بررسی اثربخشی آموزش مهارت­های زندگی با رویکرد قرآنی بر کیفیت­ و جهت­گیری زندگی در دانشجویان. پنجمین کنفرانس بین­المللی روانشناسی علوم ­تربیتی و سبک زندگی. ##

پاک­مهر، حمیده و کارشکی، حسین. (1393). تبیین گرایش به تفکر انتقادی دانشجویان بر اساس دیدگاه معرفت­شناختی آنان. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 10(34)،110-126. ##

خدابنده­لو، ناصر؛ پویامنش، جعفر و اعظمی، محمود. (۱۳۹۴). بررسی اثربخشی آموزش مهارت­های زندگی در بهزیستی روانشناختی ­و جرات­مندی دانش­آموزان پسر دوره متوسطه. کنفرانس بین­المللی علوم انسانی، روانشناسی ­و علوم اجتماعی تهران، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ایلیا. ##

سلیمانی نجف­آبادی، رسول؛ چوبگین، علیرضا؛ قادری نجف­آبادی، مریم و حدادی، محبوبه. (1394). تأثیر آموزش مهارتهای زندگی با رویکرد اسلامی بر افسردگی، اضطراب و استرس زنان مبتلا به اختلالات روانی مزمن. فصلنامه روانشناسی و دین، 10(2)، 17-41. ##

شرفی، ابوالقاسم و بختیاری، فروغ. (۱۳۹۴). اثربخشی آموزش مهارت­های زندگی بر بهزیستی روانشناختی در دانش آموزان پسرمقطع دبیرستان شهرستان بافت. دومین کنفرانس بین­المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی مشهد، دانشگاه تربت حیدریه. ##

عباسیان، فرخزاد؛ کدیور، پروین­ و صرامی­فروشانی، غلامرضا. (1396). نقش میانجی­گری باورهای معرفت­شناختی در رابطة بین باورهای ضمنی هوش با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. تفکروکودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 8(2)، 87-103. ##

فتی، لادن؛ موتابی، فرشته؛ محمدخانی، شهرام و کاظم­زاده عطوفی، مهرداد. (1385). آموزش مهارت‌های زندگی ویژه دانشجویان. کتاب راهنمای مدرس، چاپ اول، تهران: نشر دانژه. ##

کاظمی، محمود و بهرامی، بهرام. (1393). نقش اعتقادات معنوی و فرایض اسلامی درارتقای سلامت روانی و پیشگیری از اختلالات روانی. مجله علوم پزشکی زنجان، 22(90)، 62-74. ##

محسنی، هدی­سادات ­و شفیع­زاده، حمید. (1395). بررسی اثربخشی طرح آموزش مهارتهای زندگی در دبیرستان­های شهر تهران. فصلنامه اندیشه­های نوین روانشناختی، 12(1)، 143-162. ##

میکائیلی­منیع، فرزانه. (1389). بررسی وضعیت بهزیستی روانشناختی دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه ارومیه. فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی گناباد، 16(4). ##

مرحمتی، زهرا و فولادچنگ، محبوبه. (1396). اثربخشی آموزش مهارت­های زندگی با رویکرد اسلامی بر بهزیستی روانشناختی یادگیرندگان. فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 2(2)، 91-112. ##

 

Chen, J. A., & Pajares, F. (2010). Implicit theories of ability of grade 6 science students: Relation to epistemological beliefs and academic motivation and achievement in science. Contemporary Educational Psychology, 36, 75–87. ##

Cvetkova Dimov, B., Atanasoska, T., Iliev, D., Andonovska Trajkovska, D., Sewe ryn-Kuzmanovska, M. (2015). Importance of investment in research’s of students and teachers epistemological and pedagogical beliefs. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 191, 1299-1303. ##

Day, L., Hanson, k., maltby, j., preotor, C., & Wood, A. (2010). Hope uniquely objective Predicts objective academic achievement above intelligence, personality and academic achievement. J Res Perss, 44(1), 550-3. ##

Elder, A. D. (2002). Characterizing fifth grade students’ epistemological beliefs in science. In B. K. Hofer, & P. R. Pintrich (Eds.), Personal epis- temology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing. Mahwah, NJ: Erlbaum. ##

Hsin-Ning Jessie Ho. & Jyh-chong L (2015). The relationships among scientific epistemic beleifs. Conception of learning science and motivation of learning science. A study of Taiwan high school students. International Journal of science education.2688-2707. ##

Moeenizadeh, M., & Kumar, K. (2010). Well-being therapy (WBT) for depression. Int J Psycholl Stud, 2(1), 107-115. ##

Ryff, C. D & Keyes, C.L. (2002). The structure of psychological well-being revisited –J. Pers. soc.Psychol.69 (4),719-227. ##

Ryff, C. D., & Singer., B.H. (2006). Best news yet on the six-factor model of well-being. Social Science Research, (35), 1103-1119. ##

Ryff, C. D., & Singer, B. H. (2008). Know thyself and become what you are: Aeudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies, 9(1). ##

Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57, 1069–1081. ##

Schommer-Aikins, M., Duell, O., & Hutter, R. (2005). Epistemological beliefs, mathematical problem solving beliefs, and academic performance of middle school students. The Elementary School Journal, 105(3), 290-304. ##

Schommer-Aikins, M., & Hutter, R. (2002). Epistemological beliefs and thinking about everyday controversial issues. The Journal of Psychology,136(1), 5-20. ##

Schommer, Aikins, M., & Easter, M. (2006). Ways of knowing and epistemological beliefs: Combined effect on academic performance. Educational Psychology, 26(3), 411-423. ##

Schommer, M. (1990). Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of Educational Psychology, 82(3), 498–504. ##

Sim, T. N., & Yow, A. S. (2011). God attachment, mother attachment, and father attachment in early and middle adolescence. Journal of Religion and Health, 50(2), 264-278. ##

Vazquez, C., Hervas. G., Rahona, J.J., & Gomez, D. (2009). Psychological well-being and health.Contributions of positive psychology. Annuary of Clinical and Health Psychology, 5, 15-27. ##

Woodruff RJ.(2016).An exploratory study of essential life skills for adolesent elite athletes in south Africa.university of the western  cape:cape town,south Africa. ##

World Health Organization.(2001). Health news stories: Depression link to heart disease, hostility, depression may boost heart disease. WHO report on mental illness released October 4, 2001. ##