پیش‌بینی اختلال نافرمانی مقابله‌ای بر اساس سبک‌های فرزندپروری، صفات شخصیتی و ویژگی کمال‌گرایی والدین

روانشناسی اجتماعی

دوره 9، شماره 59، اردیبهشت 1400، صفحه 15-26   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

صادق تقی لو^{* 1}؛ رقیه عبدالمحمدی²؛ محسن جدیدی³

¹استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آستارا، آستارا، ایران

²کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرقدس، تهران، ایران

³دانشیار، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرقدس، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، پیش بینی اختلال نافرمانی مقابله ای بر اساس سبک های فرزندپروری، صفات شخصیتی و ویژگی کمال گرایی والدین بود. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده‌ها توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان 7 تا 10 سال شهر تهران در سال تحصیلی 1398 بودند. تعداد 250 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری پژوهش پرسشنامه های علائم مرضی کودکان (گادو و اسپرافکین، 1994)، سبک های فرزندپروری (بامریند، 1991)، صفات شخصیتی نئو (مک کری و کاستا، 1992) و کمالگرایی (فراست و همکاران، 1990) بود. پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که مقدار آن برای هر چهار پرسشنامه بالای 0.7 به‌دست آمد. همین‌طور از روایی محتوا به‌منظور آزمون روایی پرسشنامه استفاده شد، که برای این منظور پرسشنامه‌ها به تأیید متخصصین مربوطه رسید. تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از اجرای پرسشنامه‌ها از طریق نرم افزار spss-22 در دو بخش توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه) انجام پذیرفت. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد سبک فرزندپروری مستبدانه. 17% و روان آزرده خویی می تواند 24% به صورت مثبت و معنا دار، متغیر برون گرایی و سازش پذیری به ترتیب 19% و 23% به صورت منفی و معنادار، همچنین نگرانی درباره اشتباهات، شک درباره اعمال، انتقادگری والدینی و استانداردهای شخصی به ترتیب 13%، 24%، 34% و 28% به صورت مثبت و معنادار قادر به پیش بینی متغیر نافرمانی مقابله ای هستند (0.05>P). بنابراین بر اساس یافته های پژوهش حاضر، نافرمانی مقابله ای در کودکان با سبک های فرزندپروری، صفات شخصیتی و ویژگی کمال گرایی والدین رابطه دارد و می تواند توسط آن پیش بینی شود.

کلیدواژه‌ها

نافرمانی مقابله ای# سبک های فرزندپروری#صفات شخصیتی# کمال گرایی

مراجع

اصغری شربیانی، عباس و عطادخت، اکبر. (1398). مقایسه عملکرد خانواده در دانش آموزان دارای اختلال نافرمانی مقابله ای و عادی. مجله رویش روانشناسی، 8 (1)، 182-175. ##

امامی پو، سوزان؛ کوشکی، شیرین و سبزمیدانی، پگاه. (1389). ارتباط ویژگی های شخصیتی و کمالگرایی با سلامت عمومی دانشجویان. مجله تحقیقات روانشناختی، 5 (1)، 109-98. ##

بیرامی، منصور و عبادی آسایش، معصومه. (1392). مقایسه میزان اختلال نافرمانی مقابله ای فرزندان با توجه به شیوه های فرزندپروری مادران. مجله زن و مطالعات خانواده، 8 (1)، 19-2. ##

پوراکبران، الهه؛ محمدی قره قوزلو، رقیه و ملاجباری، فریبا. (1394). رابطه سبک های فرزندپروری والدین با اختلال نافرمانی مقابله ای در نوجوانان. دومین کنفرانس بین المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی، مشهد. ##

رفاهی، ژاله و طاهری، محمد. (1398). پیش بینی سبک های فرزندپروری مادران بر اساس طرحواره های اولیه و سبک های دلبستگی آنان. فصلنامه زن و جامعه، 10 (1)، 195-167. ##

ساطوریان، سیدعباس؛ طهماسیان، کارینه؛ و احمدی، محمدرضا. (1395). نقش ابعاد والدگری و رابطه والد و کودک در مشکلات رفتاری درونی سازی شده و برونی سازی شده کودکان. خانواده پژوهی، 12(48)، 705-683. ##

عبداللهی بقرآبادی، قاسم. (1397). اثربخشی شن بازی درمانی در کاهش نشانگان کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای. نشریه رویش روانشناسی، 7 (8)، 16-1. ##

عبدخدایی، محمدسعید؛ مهرام، بهروز و ایزانلو، زهرا. (1390). بررسی رابطه بین ابعاد کمالگرایی و اضطراب پنهان در دانشجویان. پژوهش های روانشناسی بالینی و مشاوره، 1 (1)، 58-47. ##

کاکاوند، علیرضا؛ لبادی، زهرا و زارعی، شکرانه. (1392). رابطه بین کمالگرایی و سبک های شناختی در دانش آموزان دختر دبیرستان های دختر دبیرستان های شهر کرج. فصلنامه روان شناسی تربیتی، 9 (2)، 49-29. ##

نجمی، سیدبدرالدین و حسن زاده، اکبر. (1389). رابطه الگوی صفات شخصیتی والدین کودکان و نوجوانان 15-5 ساله مبتلا به اختلال های رفتاری با نوع اختلال آن ها. فصلنامه اصول بهداشت روانی، 12 (2)، 17-3. ##

Calub, C. A. Rapport, M. D. & Alexander, K. (2020). Reducing Aggression Using a Multimodal Cognitive Behavioral Treatment Approach: A Case Study of a Preschooler With Oppositional Defiant Disorder. Clinical Case Studies, 1534650120958069.‏ ##

Chaudhury, P. Bhattacharya, B. & Saha, P. K. (2020). Parent–Child Relationship and Marital Quality of Parents of Conduct or Oppositional Defiant Disorder and Unaffected Individuals: A Comparative Study. Psychological Studies, 65(2), 124-136.‏ ##

Chen, H. Lin, X. Heath, M. A. & Ding, W. (2020). Family violence and oppositional defiant disorder symptoms in Chinese children: The role of parental alienation and child emotion regulation. Child & Family Social Work, 25(4), 964-972.‏ ##

Craig, S. G. Hernandez, C. S. Moretti, M. M. & Pepler, D. J. (2020). The Mediational Effect of Affect Dysregulation on the Association Between Attachment to Parents and Oppositional Defiant Disorder Symptoms in Adolescents. Child Psychiatry & Human Development, 1-11.‏ ##

de la Osa, N. Penelo, E. Navarro, J. B. Trepat, E. & Ezpeleta, L. (2019). Prevalence, comorbidity, functioning and long-term effects of subthreshold oppositional defiant disorder in a community sample of preschoolers. European Child & Adolescent Psychiatry, 28(10), 1385-1393.‏ ##

Déry, M. Lapalme, M. Jagiellowicz, J. Poirier, M. Temcheff, C. & Toupin, J. (2017). Predicting depression and anxiety from oppositional defiant disorder symptoms in elementary school-age girls and boys with conduct problems. Child Psychiatry & Human Development, 48(1), 53-62. ##

Gadow KD, Sparfkin J. Child symptom inventories manual. Story brook, NY: Chechmate plus; 1994, pp:21-35##

Gomez, R. & Stavropoulos, V. (2019). Oppositional Defiant Disorder Dimensions: Associations with Traits of the Multidimensional Personality Model among Adults. Psychiatric Quarterly, 90(4), 777-792.‏ ##

Grayson P, Carlson GA. The utility of a DSM-III-R-based checklist in screening child psychiatric patients. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 1991; 30(4): 669–673##

He, T. Su, J. Jiang, Y. Qin, S. Chi, P. & Lin, X. (2020). Parenting Stress and Depressive Symptoms Among Chinese Parents of Children With and Without Oppositional Defiant Disorder: A Three-Wave Longitudinal Study. Child Psychiatry & Human Development, 1-13.‏ ##

Liu, X. Lin, X. Zhou, Q. Zhou, N. Li, Y. & Lin, D. (2017). Family and individual risk and protective factors of depression among Chinese migrant children with oppositional defiant disorder symptoms. Frontiers in psychology, 8, 508. ##

Manti, F. Giovannone, F. & Sogos, C. (2019). Parental stress of preschool children with generalized anxiety or oppositional defiant disorder. Frontiers in pediatrics, 7, 415.‏ ##

Mohamadesmaiel E, Alipour A. A preliminary study on the reliability, validity and cut off points of the disorders of children symptom inventory-4 (CSI-4). Journal of Exceptional Children. 2002; 2(3): 239-254. [Persian] ##

Welch, S. & Liperi, M. (2019). The role of attachment between caregiver and child in oppositional defiant disorder. ##