گونه شناسی مناطق مسکونی تهران براساس شاخص های نور روز در ساختمان

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 34، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 51، تیر 1400، صفحه 738-754   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

طناز زینال زاده¹؛ نیلوفر نیکقدم^{* 2}؛ ریما فیاض³

¹دانشجوی دکتری معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران، ایران

²استادیار گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران، ایران

³دانشیارگروه معماری، دانشگاه هنر ،تهران، ایران

چکیده

امروزه در شهر تهران به دلیل تراکم، فشردگی بناها و نیز وجود ذرات معلق و آلاینده هوا دسترسی به نور روز مناسب کاهش یافته است. بنابراین طراحی بر مبنای نور روز به عنوان یکی از مزیت‌های مثبت برای معماران به شمار رفته است. در این تحقیق هدف، تعیین مناطق متداول شهر تهران دارای ساختمان‌های مسکونی براساس فراوانی شاخص-های طراحی نور روز است تا به این سوال پاسخ داده شود که کدام گونه‌ها فراوانی بیشتری از لحاظ شاخص‌های طراحی نور روز در مناطق 22 گانه داشته و اینکه بهترین گونه‌ها از لحاظ این شاخص‌ها کدام است. تا بدین وسیله گونه‌ها با شرایط مطلوب از لحاظ معیارهای طراحی نور روز در خارج از بنا را یافته و با فراهم آوردن معیارهای نور روز در داخل در مرحله طراحی ساختمان، محیطی مطلوب از لحاظ دسترسی به نور روز ایجاد کرد. به همین منظور در این تحقیق با شناسایی معیارهای طراحی نور روز در شهر تهران، به تبیین محدوده شاخص‌های ترکیبی گونه‌شناسی پرداخته و از طریق گونه‌شناسی توصیفی و با الگوی گونه‌شناسی داده بنیاد، به طبقه‌بندی مناطق شهر تهران پرداخته شد. در نهایت طبق معیارهای طراحی نور روزدر خارج از ساختمان؛ بافت، تراکم و الگوی معابر نشان داده شد که در شهر تهران منطقه4، ناحیه 5، محله تهران‌پارس‌غربی دارای فراوانی بیشتر و منطقه 15، ناحیه 5، محله افسریه وضعیت بهتری نسبت به مناطق دیگر دارند.

کلیدواژه‌ها

گونه شناسی؛ مناطق مسکونی؛ ساختمان؛ نور روز؛ تهران

مراجع

References

- Acosta, I., Campano, M.,  Molina, J. 2016. Window design in architecture: Analysis of energy savings for lighting and visual comfort in residential spaces. Instituto Universitario de Arquitectura y Ciencias de la Construcción. Universidad de Sevilla, 168, 493-506.

- Ahadi, A., Masoudinejad, M., Piriaei, A. 2016. Correct design of windows in order to achieve the appropriate amount of daylight in apartment houses in Tehran, City Identity, 25, 41-50 (in Persian).

- http://atlas.tehran.ir, Retrieved 2019, Mar. 2.

- Barton, A. H. 1955. The Concept of Property-space in Social Research. In The Language of Social Research. New York: Free Press.

- Chartered Institution of Building Services Engineers (CIBSE). 1999. Daylighting and Window Design, CIBSE, London, 99 pages.

- Elman, C. 2015. Explanatory Typologies in Qualitative Analysis. Arizona State University. 59, 02, 293-326.

-Ghiabakloo, Z., 2013.Basics of building physics 5 daylight. Tehran, First Edition, Amirkabir University Jihad, 355 pages (in Persian).

-Hanachi, P. 2014. The Magic of Light in Traditional Iranian Architecture (Evaluation of Natural Light Utilization Methods in Four Climates of Iran), First International Congress of New Horizons in Architecture and Urban Planning, Tehran, Iran, 27 May, 38-53 (in Persian).

- Heydari, Sh. 2012. Architecture and Lighting. 2nd Edition, Tehran, University of Tehran, 164 pages (in Persian).

-Ismailian, M., Moghaddasi Sinjani, M., Yari Borujeni, N. 2015. Investigating the effect of orientation on visual comfort in residential buildings (Case study: Tehran), the first annual conference on architectural, urban planning and urban management research, Tehran, Iran, 5 December, 1-12 (in Persian).

- Kluge, S. 2000. Empirically Grounded Construction of Types and Typologies in Qualitative Social Research. Forum: Qualitative Social Research, 1, 14, 1-11.

- Lazarsfeld, P.F. 1937. Some Remarks on the Typological Procedures in Social Research. Zeitschrift für Sozialforschung, 6, 119-139.

- Maleki, M. 2017. Presenting local criteria for evaluating and optimizing Tehran administrative plan models in relation to optimal use of daylight, PhD thesis, University of Science and Technology, Faculty of Architecture and Urban Planning (in Persian).

-Ministry of Housing and Urban Development. 2017. Building and Housing Research Center. National Building Regulations of Iran, Chapter Four, General Building Requirements. Third Edition. Bureau of National Building Regulations, 134 pages (in Persian).

-Ministry of Housing and Urban Development. 2015. Building and Housing Research Center. Iranian National Building Regulations, Nineteenth, Energy Saving. Fourth Edition. Bureau of National Building Regulations, 164 pages (in Persian).

-Namdari, M., Habibi, A., Baghi, H. 2013. Lighting in interior architecture. First Edition, Tehran, University Jihad Publishing Organization, 157 pages (in Persian).

-Nedhal, A., Fairuz S, Fadzil Sh., Abdullah, A. 2016, Maulin, Relationship between Window-to-Floor Area Ratio and Single-Point Daylight Factor in Varied Residential Rooms in Malaysia, Indian Journal of Science and Technology, 9, 33.1-8.

- Pornaseri, Sh. 2011. Modeling the extent and manner of the effect of window physical variables on the proper use of daylight in middle school classrooms in Tehran, PhD thesis, University of Science and Technology, Faculty of Architecture and Urban Planning (in Persian).

-Reinhart CF. and Weissman D. 2011. “The Daylight Area – Correlating architectural student assessments with current and emerging daylight availability metrics”, Building and Enviroment, 50, 155- 164.

- Tahabaz, M., Jalilian, Sh., Mousavi, F., Kazemzadeh, M. 2013. The effect of architectural design on the play of natural light in traditional Iranian houses. Scientific and research journal of Armanshahr architecture and urban planning. 8, 15, 71-81(in Persian).

- Tahabaz, M. 2017. Climatic knowledge of architectural design. 2nd Edition, Tehran, Shahid Beheshti University, 195 pages (in Persian).

- http:// tehran.ir, Retrieved 2019, Feb. 26.