پیش‌بینی حل مساله اجتماعی بر اساس سبک‌های مقابله با عوامل تنش‌زا در دانشجویان

روانشناسی اجتماعی

مقاله 2، دوره 9، شماره 61، آذر 1400، صفحه 13-23   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ساغر صاحب‌جمعی¹؛ کامران گنجی^{* 2}؛ کیوان کاکابرایی³

¹دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

²دانشیار، گروه روانشناسی، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران

³دانشیار، گروه روانشناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

چکیده

همه افراد از جمله دانشجویان در زندگی با مسائل و چالش‌های میان‌فردی بسیاری مواجه می‌شوند و مهم نحوه حل آنها است که به نظر می‌رسد سبک‌های مقابله با عوامل تنش‌زا با آن رابطه دارد. در نتیجه، هدف این پژوهش پیش‌بینی حل مساله اجتماعی بر اساس سبک‌های مقابله با عوامل تنش‌زا در دانشجویان بود. مطالعه حاضر مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش همه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه در سال تحصیلی 99-1398 بودند. حجم نمونه طبق فرمول کوکران 220 نفر محاسبه که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش سیاهه تجدیدنظرشده حل مساله اجتماعی (دزوریلا و همکاران، 2002) و پرسشنامه سبک‌های مقابله با عوامل تنش‌زا (اندلر و پارکر، 1990) بودند. داده‌ها با روش‌های ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با مدل همزمان در نرم‌افزار SPSS نسخه 22 در سطح معناداری 05/0 تحلیل شدند. نتایج ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که سبک مساله‌مدار با حل مساله انطباقی رابطه مثبت و معنادار و سبک‌های هیجان‌مدار و اجتناب‌مدار با حل مساله انطباقی رابطه منفی و معنادار و سبک مساله‌مدار با حل مساله غیرانطباقی رابطه منفی و معنادار و سبک‌های هیجان‌مدار و اجتناب‌مدار با حل مساله غیرانطباقی رابطه مثبت و معنادار داشتند (05/0>P). همچنین، نتایج رگرسیون چندگانه با مدل همزمان نشان داد که سبک‌های مقابله با عوامل تنش‌زا توانستند 68 درصد از تغییرات حل مساله انطباقی و 22 درصد از تغییرات حل مساله غیرانطباقی را تبیین کنند (05/0>P). با توجه نتایج پژوهش حاضر، روانشناسان و مشاوران دانشگاه برای افزایش حل مساله انطباقی و کاهش حل مساله غیرانطباقی در دانشجویان می‌توانند زمینه را برای بهبود سبک‌های مقابله با عوامل تنش‌زا فراهم آورند.

کلیدواژه‌ها

حل مساله اجتماعی# سبک‌های مقابله با عوامل تنش‌زا# دانشجویان

مراجع

جمالی قراخانلو، یاور؛ ستارپور ایرانقی، فریبا و نجفی، سکینه. (1395). بررسی رابطه سیستم مغزی- رفتاری با شیوه‌های مقابله با استرس و نقش آن در سلامت روان دانش‌آموزان. نشریه پرستاری کودکان، 3(2)، 40-34.##

حق‌شناس، زینب؛ نوری قاسم‌آباد، ربابه؛ مرادی، علیرضا و صرامی، غلامرضا. (1392). ارزیابی سبک‌های مقابله و باورهای فراشناختی در دانشجویان با اضطراب امتحان: بررسی نقش واسطه‌ای سبک‌های مقابله. فصلنامه روانشناسی شناختی، 1(2)، 40-30.##

طهماسبی‌پور، نجف و شهریاری، نسیبه. (1398). اثربخشی آموزش مفاهیم یادگیری خودتنظیمی بر پرخاشگری و حل مساله اجتماعی دانش‌آموزان بیش‌فعال. مجله روان‌شناسی اجتماعی، 13(50)، 33-23. ##

فطین، شهاب؛ حسینیان، سیمین؛ اصغرنژادفرید، علی‌اصغر و ابوالمعالی، خدیجه. (1396). ارزیابی مدل نقش مهارت حل مسئله اجتماعی و سرمایه روانشناختی بر فرسودگی تحصیلی با میانجی‌گری کمک‌طلبی از همسالان و وجدان تحصیلی. پژوهش‌نامه روانشناسی مثبت، 3(4)، 90-75. ##

کاکابرایی، کیوان و عزتی، نسیم. (1397). الگوی روابط ساختاری حل مساله اجتماعی، ادراک کیفیت روابط اجتماعی و بهزیستی هیجانی. فصلنامه اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 12(43)، 16-7. ##

 

Abdolmanafi, A., Nezamipour, E., Besharat, M. A., & Etemadi, M. (2015). The mediating role of coping styles and problem-solving methods in rumination and depression of students. International Journal of Behavioral Sciences, 9(1), 61-69. ##

Boulton, K., Coute, E., Grimmer, A. J., Earley, R. L., Canario, A.V. M., Wilson, A. J., & Walling, C. A. (2015). How integrated are behavioral and endocrine stress response traits? A repeated measures approach to testing the stress coping style model. Ecology and Evolution, 5(3), 618-633. ##

Bozkurt, G., Uysal, G., & Duzkaya, D, S. (2019). Examination of care burden and stress coping styles of parents of children with autism spectrum disorder. Journal of Pediatric Nursing, 47, 142-147. ##

Burkholder, E., Hwang, L., & Wieman, C. (2021). Evaluating the problem-solving skills of graduating chemical engineering students. Education for Chemical Engineers, 34, 68-77. ##

Cooney, R., Stewart, N., Ivanka, T., & Haslem, N. (2018). Representational artefacts in social problem solving: A study from occupational rehabilitation. Design Studies, 56,  149-168. ##

D’Zurilla, T. J., Nezu, A. M., & Maydeu-Olivares, A. (2002). Manual for the social problem solving inventory-revised. Nourth Tonawanda, TY: Multi-Health Systems. ##

D’Zurilla, T. J., & Chang, E. C. (1995). The relations between social problem solving and coping. Cognitive Therapy and Research, 19, 547-562. ##

Endler, N. S., & Parker, J. D. (1990). Multidimensional assessment of coping: A critical evaluation. Journal of Personality and Social Psychology, 58(5), 844-854. ##

Fteiha, M., & Awwad, N. (2020). Emotional intelligence and its relationship with stress coping style. Health Psychology Open, 7(2), 1-9. ##

Fuente, A. D., Chang, E, C., Cardenoso, O., & Chang, O. D. (2019). The psychological impact of social problem solving under stress in adults: Debased life satisfaction, heightened depressed mood, or both? Personality and Individual Differences, 146, 46-52. ##

Jackson, S. L. J., & Dritschel, B. (2016). Modeling the impact of social problem-solving deficits on depressive vulnerability in the broader autism phenotype. Research in Autism Spectrum Disorders, 21, 128-138. ##

Grubman-Nowak, M., Jezewska, M., Szafran-Dobrowolska, J., Slizien, A, D., & Renke, M. (2020). Occupational activity after renal transplantation vs quality of life, personality profile, and stress coping styles. Transplantation Proceedings, 52(8), 2423-2429. ##

Keng, Sh., & Tan, J. X. (2017). Effects of brief mindful breathing and loving-kindness meditation on shame and social problem solving abilities among individuals with high borderline personality traits. Behaviour Research and Therapy, 97, 43-51. ##

McCormick, S. P., Nezu, C. M., Nezu, A. M., Sherman, M., Davey, A., & Collins, B. N. (2014). Coping and social problem-solving correlates of asthma control and quality of life. Chronic Respiratory Disease, 11(1), 15-21. ##

Sharaf, A. Y., Lachine, O. A., & Thompson, E. A. (2018). Rumination, social problem solving and suicide intent among Egyptians with a recent suicide attempt. Archives of Psychiatric Nursing, 32(1), 86-92. ##