تحلیل بینامتنی نقاشی‌ دفاع مقدس (با تکیه بر نظریه بینامتنیت ژرارژنت)

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

مقاله 3، دوره 15، شماره 43، شهریور 1399، صفحه 61-84   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسندگان

نیره السادات مبینی پور¹؛ محمدعلی خبری^{* 2}؛ محمدرضا شریف زاده³

¹دانشجوی دکتری تاریخ تخلیلی تطبیقی هنر اسلامی،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران.

²استادیار، گروه پژوهش هنر ،جهاد دانشگاهی، تهران، ایران

³دانشیار، گروه فلسفه هنر،،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

برای خوانش یک متن نیاز به متون پیشین و هم عصر آن است پس هیچ متنی از آثار قبل از خود مستقل نیست .نقاشی از آن رو که اثر هنری است متنی قابل بررسی خواهد بود. به دلیل مناسب بودن نظریه‌ی بینامتنیت ژرار ژنت با موضوع به عنوان چارچوب نظری استفاده شده است. نقاشی دفاع مقدس نظام معنایی و زیبایی‌شناسی خاص خود را دارد که با یکدیگر متفاوت است سلیقه‌ها چه در تولید و چه در پذیرش آثار هنری بسته به دگرگونی اجتماعی تغییر می‌کند که از نظر ماهیت ساختاری اثر مورد مطالعه اقدام به خوانش متن شده است. این مقاله قصد دارد پاسخ به این پرسش‌ها را بدهد که نقاشی دفاع مقدس چگونه توانسته از طریق متن و تصویر این موضوع را بازنمایی کند و به مخاطب منتقل کند و آن را چگونه در قالب زیبایی‌شناسی توصیف کند. روش از نظر هدف از نوع بنیادی و از نظر ماهیت بر اساس روش تاریخی و توصیفی و تحلیلی است. با توجه به بررسی نقاشی‌های دفاع مقدس و معناکاوی و بازتولید مفهوم مقدس جنگ توسط نقاشی‌ها (متن‌ها) و چگونگی بازتولید مفهوم مقدس بودن جنگ توسط تصاویر و نقش آن‌ها در بازتولید و پلیدی زدایی از جنگ به عنوان نتیجه نهایی مطرح می‌شود

کلیدواژه‌ها

دفاع مقدس؛ نقاشی دفاع مقدس؛ گفتمان؛ تحلیل گفتمان؛ بینامتنیت

مراجع

آلن، گراهام (1385). بینامتنیت، ترجمه پیام یزدان جو، تهران: نشر مرکز.

احمدی، بابک (1375). از نشانه های تصویری تا متن، تهران: چاپ دوم، نشر مرکز. 

اسماعیلی، احسان (1391). دریافت بینامتنی نقاشان معاصر از ادبیات کلاسیک، دانشگاه هنر اصفهان.

خانی، مینو ( 1395)رنگ جنگ ایران و عراق، پاریس: ارمتان.

خطیـب، پریســا (1390). مطالعــه بینــامتنی غزلیـات شــمس از منظــر نقاشـی مــدرن ایران،دانشگاه الزهرا. 

ژنـت، ژرار (1397). گفتمـان روایـت (جسـتاری در بـاب روش)، ترجمـه معصــومه زواریان، تهران: سمت

سلطانی، سید علی اصغر (1384). قدرت، گفتمان و زبان، تهران: نشر نی.

سلمانی، محمدعلی و یاری، علی اصغر و قاسمیان نسب، راضیه (1390) . « بینامتنی شعر بدوی جبل با قرآن کریم»، فصلنامه لسان مبین،(2)6.

فر کلاف نورمن (1398). تحلیـ ل گفتمـان انتقـاد ی، متـرجم روح االله قاسـم ی، تهـران : اندیشه احسان

کنگرانی منیژه و بهمن نامور مطلق ( 1398). « گونه شناسی روابط بینامتنی و بیش متنـی در شعر فارسی نقاشی ایرانی»، نخستین مقالات هماندیشـی زبـان و مطالعـات بینارشـته ای ادبیات و هنر، تهران: چاپ اول فرهنگستان هنر. 

گودرزی مصـطفی، گردآورنـد ه ( 1368) .« خیـال شـرقی»، کتـاب تخصصـی هنرهـای  تجسمی، پژوهش گفت وگو نقد گزارش علمی، تهران: فرهنگستان هنر. 

محمدزاده، فرشته (1396). تحلیل بینامتنی راحت الصدور و شاهنامه بر مبنای ترامتنیت  ژرار ژنت، دانشگاه فردوسی. 

محمدی اردکانی، جوادعلی (1398).  تحلیل بینامتنی متن و نگاره های نسخه خطی 996ه.ق دیوان جیبی اکبرشاه با تاکید بر نظریه ترامتنیت ژرار ژنت. دانشگاه علم و فرهنگ تهران.

مرکز هنرهای تجسمی، حوزة هنری (1391). ردپای نور، مروری بر آثار منتخب نقاشی و گرافیک.

نامور مطلق، بهمن (1395). از ساختارگرایی تا پسامدرنیسم، تهران: نشر سخن.

نامور مطلق، بهمن (1390). درآمدی بر بینامتنیت نظریه ها و کاربردها، تهران: نشرسخن. 

Allen. Graham (2000). Intertextuality. London: Routhedge .Economic Damges of the War Imposed by Iraq on Islamic epublic of Iran (1980-1988). Tehran: Islamic Republic of Iran, 1991

Kristeva, J (1984). Revolotion in poetic Language. Trans. Leons.Roudiez. NewYork: Colombia University Press

Poulin. Jacques (1988). Volkswagen Blues. Montreeah: Lemeas

Menashri, David(1990). Iran: A Decade of war and Revolution Newyourk: Holmes & Meiere Publiscers Inc.