واکاوی هژمونیک شدن گفتمان اعتدال دولت حسن روحانی از منظر تحلیل گفتمانی لاکلا و موف

فصلنامه مطالعات سیاسی

دوره 13، شماره 50، بهمن 1399، صفحه 111-128   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فرزانه رحمتی¹؛ محمدرضا دهشیری^{* 2}؛ رضا سیمبر³؛ گارینه کشیشیان سیرکی⁴

¹دانشجوی دکتری روابط بین الملل، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استاد گروه روابط بین الملل، دانشکده روابط بین الملل وزارت امورخارجه، تهران، ایران

³استاد گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشگاه گیلان، ایران

⁴استادیار گروه علوم سیاسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

گفتمان اعتدال در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در فضای سیاسی-اقتصادی متشنج حاصل از ناکارآمدی گفتمان حاکم بر کشور توانست به اقبال عمومی برسد. حسن روحانی حامل گفتمان اعتدال، با برجسته نمودن رویکرد اعتدال و تعامل سازنده در این گفتمان و مفصل بندی دال های مختلف نظام معنایی حاکم بر گفتمان را عمومیت بخشید و هژمونی گفتمان حاکم را به چالش کشاند و نظم مورد نظر خویش را بر جامعه و گفتمان حاکم ساخت. گفتمان اعتدال توانست در تنازع گفتمانی با تکیه بر دال مرکزی تعامل سازنده و به دلیل برخورداری از موقعیت سوژگی فعال و منسجم با فرایند حاشیه رانی و برجسته سازی در رقابت گفتمانی در مقابل گفتمان حاکم بر کشور و سایر گفتمان های رقیب غلبه نماید و با میزان دسترسی بالا در بین مردم به کسب اعتبار بیشتر دست یابد و به منزله هژمونیک برسد. پژوهش حاضر بر اساس نظریه گفتمانی لاکلا و موف به تبیین گفتمانی دولت یازدهم و در صدد بررسی چگونگی هژمونیک شدن گفتمان غالب در اثر کشمکش و رقابت های هژمونیک میان این گفتمان با گفتمان اصول گرایی عدالت محور و زمینه ظهور و هژمونی گفتمان اعتدال می پردازد.

کلیدواژه‌ها

نظریه گفتمان"؛ اعتدال گرایی"؛ هژمونیک"؛ تعامل سازنده"؛ "؛ دولت حسن روحانی"

مراجع