اثر فضای شهری بر سلامت روانی- اجتماعی کودکان و نوجوانان شهر اصفهان

جغرافیا و مطالعات محیطی

دوره 10، شماره 38، مرداد 1400، صفحه 37-47   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

الهه عنایتی^{* 1}؛ امیر قمرانی²؛ احمد عابدی³

¹دانشجوی دکتری گروه آموزشی روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

²استادیار گروه آموزشی روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³دانشیار گروه آموزشی روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

شرایط نامناسب فضاهای عمومی شهری در ابعاد جسمی و روانی کودکان و نوجوانان تاثیر گذار می باشد. عدم امنیت شهری و سکونتی، انزوا، افسردگی و گسست اجتماعی در محلات شهری از عوامل مزمن شهری و محیطی هستند. طراحی فضاهای عمومی باز و محلات شهری متناسب با آسایش و سلامت روانی و فیزیکی شهروندان یکی از اهداف طراحی شهری پایدار به شمار می رود که در سال های اخیر به ویژه در کشورهای توسعه یافته گسترش زیادی داشته و ارائه راهنماها و معیارهای طراحی برای آسایش روانی و شادکامی، سلامت و ایمنی شهروندان از نتایج چنین رویکردی بوده است. هدف از این تحقیق بررسی نقش فضاهای عمومی شهری بر سلامت روانی کودکان و نوجوانان بود. روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. ابزار پژوهش حاضرپرسشنامه 28 سوالی سلامت کودک بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار 23 spss و مدل معادلات ساختاری(AMOS) استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد فضاهای شهری بر سلامت روانی – اجتماعی کودکان تاثیر دارد. ارتباط فضاهای شهری با محدودیت های اجتماعی، رفتاری و عاطفی 48/0-، ارتباط فضاهای شهری و عزت نفس71/0، ارتباط فضاهای شهری و سلامت روان63/0 و ارتباط فضاهای شهری و مشکلات با خانواده54/0- می باشد.

کلیدواژه‌ها

فضاهای شهری؛ " سلامت روان "؛ سلامت اجتماعی؛ کودکان و نوجوانان

مراجع

باقری، محمد و عظمتی، حمیدرضا(1389). ارتقاء سلامت جسمی-روانی شهروندان با طراحی محیط و منظر شهری، دوره 8، شماره 4: 88-83..

بهاروند، ش. (1393). بررسی و بررسی مفهوم شهر دوستدار کودک از مشارکت کودک تا استانداردهای طراحی ، با ارائه راهکارهای اجرایی و راهبردی ، مجله مدیریت شهری ، شماره 34 : 322-297.

قلندریان، ایمان و یونسی، زهرا(1399). بازتاب تصویری فضای شهری دوستدار کودک در نقاشی کودکان 7 – 12 سال، هویت شهر، 39.

کامل نیا، حامد و حقیر، سعید (1388). الگوهای طراحی فضای سبز در یک شهر دوستدار کودک، (مطالعه موردی: شهر دوستدار کودک بم) ، فصلنامه علمی و پژوهشی باغ نظر، شماره 12 ، 88-77.

مؤید فر، سعیده و صفایی، فروغ (1398). برنامه ریزی شهر دوستدار کودک در راستای ارتقاء مشارکت نوجوانان (مطالعه موردی: شهر آباده)، کاوش‌های جغرافیایی مناطق بیابانی، سال هفتم، شماره 2: 277-247.

Fisher, D.R.) 2019(. The broader importance of  Fridays For Future. Nat. Clim. Change 9 (6), 430–431.

Gharehbaghy f, (2008). Vafaie m,Family Emotional Security and Children's Psychopathological Symptoms and Health: an Investigation of the Mediational and Moderational Role of Children's TemperamentJournal research in psychological health;1(4):5-18.

Helbich, M. (2018). Toward dynamic urban environmental exposure assessments in mental health research. Environ. Res, 161, 129–135.

Jo Bircha , J,  Rishbetha,C,  Sarah R&  Payneb(2020). Nature doesn’t judge you – how urban nature supports young people’s mental health and wellbeing in a diverse UK city, Health and Place, 62.

Jo Bircha,  clare Rishbetha, Sarah R. Payneb(2020). Nature doesn’t judge you – how urban nature supports young people’s mental health and wellbeing in a diverse UK city, Health and Place, 62.

Kessler, R., Berglund, P., Demler, O., Jin, R., Merikangas, K., Walters, E., (2005). Lifetime prevalence and age-of-onset distributions of DSM-IV disorders in the national comorbidity survey replication. Arch. Gen. Psychiatr. 62 (6), 593–602.

Markevych, I. ( 2017). Exploring pathways linking greenspace to health: theoretical and methodological guidance Environ. Res. 158, 301–317. .

National Audit Office. (2019). Improving Children’s and Young People’s Mental Health Services. Report by the Comptroller and Auditor General. Department of Health & Social Care, NHS England and Health Education England. NAO, London.

Pain, R. (2006). Paranoid parenting? Rematerializing risk and fear for children. Soc. Cult. Geogr. 7 (2), 221–243.

Parr, H( 2008). Mental Health and Social Space: towards Inclusionary Geographies? Wiley Blackwell, London

Sadegh Fathi, Hassan Sajadzadeh, Faezeh Mohammadi Sheshkal, Farshid Aram, Gergo Pinter, Imre Felde and Amir Mosavi(2020). The Role of Urban Morphology Design on Enhancing Physical Activity and  Public Health,  Journal, Environment. Research Public Health, 17, 2359.

Shaftoe, H.(2008).Convivial Urban Spaces: Creating Effective Public Places, Sterling: VA, First published, London, 260 pages

Skar, M., et al. ( 2016). Why do children not play in nearby nature? Results from a Norwegian survey. J. Adventure Educ. Outdoor Learn. 16 (3), 239–255. https://doi. org/10.1080/14729679.2016.1140587.

Thomson, R.M., Katikireddi, S.V. (2018). Mental health and the jilted generation: using age-period-cohort analysis to assess differential trends in young people’s mental health following the Great Recession and austerity in England. Soc. Sci. Med. 214, 133–143.

Tzoulas, K and James, P. (2010). Finding links between urban biodiversity and human health and well-being , in: 4th International Postgraduate Research