بررسی ارتباط کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت و نقش تعدیلی فرصت‌های رشد Investigating the Relationship between Financial Reporting Quality and Capital Intensity and Moderating Role of Growth Opportunities

پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی

دوره 13، شماره 49، اردیبهشت 1400، صفحه 97-118   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

یحیی حساس یگانه^{* 1}؛ اسماعیل توکل نیا²

¹گروه حسابداری،دانشگاه مازندران،بابلسر،ایران

²گروه حسابداری،دانشگاه حضرت معصومه (س)،قم،ایران

چکیده

از دیدگاه نظریه نمایندگی، سازوکارهای کنترلی متعددی برای تضعیف عدم تقارن اطلاعاتی و ریسک اطلاعاتی و همچنین فراهم­سازی امکان نظارت بهتر بر فعالیت مدیران، همانند کیفیت گزارشگری مالی و افشاء وجود دارد. مطالعات متعددی، به پردازش برخی از آثار کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و ریسک اطلاعاتی پرداخته­اند، مانند کاهش هزینه سرمایه و هزینه بدهی و دستیابی به بازار بدهی و تأثیر بر شرایط آن، برای مثال؛ هزینه کمتر، سررسید بدهی بیشتر و ضمانت‌های پایین‌تر در تأمین مالی از بانک. در این مقاله به آزمون تأثیر کیفیت گزارشگری مالی و فرصت‌های رشد بر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت پرداخته می‌شود. نمونهمورداستفادهدربرگیرنده 134شرکتپذیرفته‌شدهدربورساوراقبهادارتهراناستوبرایپردازشوآزمونفرضیاتازمدل داده­های ترکیبیاستفادهشدهاست. نتایج مقاله نشان می‌دهد که کیفیت گزارشگری مالی تأثیری معکوس بر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت دارد. همچنین فرصت‌های رشد،اثرمنفی کیفیت گزارشگری مالیبر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت را کاهش می‌دهد. بنابراین، مدل مفهومی طراحی‌شده، تأیید می‌شود.
Investigating the Relationship between Financial Reporting Quality and Capital Intensity and Moderating Role of Growth Opportunities
 
Yahya Hassas Yeganeh
Esmail Tavakolnia
 

From the agency theory perspective, there are various control mechanisms to attenuate information asymmetries and information risk and to enable better supervision of managerial activity that mitigates the opportunistic behavior of managers, such as financial reporting quality and disclosure. Several studies have analyzed some of information asymmetries and information risk attenuate effects, such as the reduction of the cost of capital and cost of debt and access to the debt market and the effect on its conditions, i.e., lower cost, higher debt maturity and lower guarantees in bank financing. This study, examines the impact of financial reporting quality and growth opportunities on the capital intensity. Thesample of this study, includes 134 companies listed in the Tehran Stock Exchange during the period 1392-1396 and for processing and testing hypotheses, panel data methodology is used. The results show that financial reporting quality has negative impact on the capital intensity. Also, it shows that growth opportunity decreases negative impact of financial reporting quality on capital intensity. Therefore designed conceptual model is confirmed.
 

کلیدواژه‌ها

کیفیت گزارشگری مالی؛ فرصت رشد؛ سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت؛ استقراض

اصل مقاله

 

http://dorl.net/dor/20.1001.1.23830379.1400.13.49.5.0

 

بررسی ارتباط کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه­گذاری در دارایی‌های ثابت و نقش تعدیلی فرصت‌های رشد

 

 

تاریخ دریافت: 12/10/1399            تاریخ پذیرش: 14/12/1399

یحیی حساس یگانه^[1]

اسماعیل توکل­نیا^[2]

 

 

چکیده

از دیدگاه نظریه نمایندگی، سازوکارهای کنترلی متعددی برای تضعیف عدم تقارن اطلاعاتی و ریسک اطلاعاتی و همچنین فراهم­سازی امکان نظارت بهتر بر فعالیت مدیران، همانند کیفیت گزارشگری مالی و افشاء وجود دارد. مطالعات متعددی، به پردازش برخی از آثار کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و ریسک اطلاعاتی پرداخته­اند، مانند کاهش هزینه سرمایه و هزینه بدهی و دستیابی به بازار بدهی و تأثیر بر شرایط آن، برای مثال؛ هزینه کمتر، سررسید بدهی بیشتر و ضمانت‌های پایین‌تر در تأمین مالی از بانک. در این مقاله به آزمون تأثیر کیفیت گزارشگری مالی و فرصت‌های رشد بر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت پرداخته می‌شود. نمونهمورداستفادهدربرگیرنده 134شرکتپذیرفته‌شدهدربورساوراقبهادارتهراناستوبرایپردازشوآزمونفرضیاتازمدل داده­های ترکیبیاستفادهشدهاست. نتایج مقاله نشان می‌دهد که کیفیت گزارشگری مالی تأثیری معکوس بر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت دارد. همچنین فرصت‌های رشد،اثرمنفی کیفیت گزارشگری مالیبر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت را کاهش می‌دهد. بنابراین، مدل مفهومی طراحی‌شده، تأیید می‌شود.

واژه‌های کلیدی:کیفیت گزارشگری مالی، فرصت رشد، سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت، استقراض.

1- مقدمه

حسابداری همواره به عنوان یک سیستم اطلاعاتی مطرح بوده است. در این نگرش، حسابداری فرآیندی است که طی آن، انتقال‌دهنده اطلاعات (حسابدار)، منابع اطلاعاتی را به دریافت‌کنندگان (استفاده‌کنندگان برون‌سازمانی) انتقال می‌دهد. تعریف حسابداری به عنوان یک فرآیند ارتباطی عبارت است از فرآیند به رمز درآوردن مشاهدات به زبان سیستم حسابداری، استفاده از نشانه‌ها، علامت‌ها و گزارش‌های این سیستم و از رمز خارج کردن و انتقال نتیجه (رهنمای رودپشتی و صالحی، 1393). امروزه سیستم­های اطلاعاتی حسابداری نقش بسیار مهمی در گردش فعالیت سازمان‌ها ایفا نموده و در مجموعه محیط اقتصادی کشورها، وظیفه‌ای بااهمیت برعهده دارند. بسیاری از تصمیمات اقتصادی بر اساس اطلاعات حاصل از این سیستم­ها اتخاذ می‌شوند و سهم عمده‌ای از مبادلات اوراق بهادار، به خرید و فروش سهام شرکت‌ها اختصاص دارد که آن نیز به نوبه خود، می‌تواند تحت تأثیر ارقام و اطلاعات حسابداری باشد. هرگونه پژوهش در زمینه نحوه اثرگذاری اطلاعات حسابداری بر طیف وسیع تصمیم‌گیرندگان ذی­نفع در شرکت‌ها، به درک بهتر از چگونگی نقش این اطلاعات و ضرورت افشای بیشتر و بهتر آن‌ها کمک می‌کند (ثقفی و عرب مازار، 1389). به بیان پورزمانی و قمری (1393)، کیفیت اطلاعات و گزارشگری شفاف، یکی از انتظارت در بازار سرمایه به­شمار می­رود. این اعتقاد به­صورت گسترده وجود دارد که کیفیت گزارشگری مالی مستقیماً بر بازارهای سرمایه اثرگذار است. همچنین کیفیت اطلاعات اثر مستقیمی بر عدم تقارن اطلاعاتی دارد و از این طریق، نقش مهمی را در تعیین هزینه سرمایه ایفا می­کند.

واضح است که قانون‌گذاران و سرمایه‌گذاران، برای داشتن گزارشگری مالی باکیفیت بالا، هم‌عقیده‌اند. زیرا اعتقاد غالب این است که کیفیت گزارشگری مالی، به‌طور مستقیم بر بازارهای سرمایه تأثیر می‌گذارد (لویت[i]، 1998). بسیاری از پژوهشگران (برای مثال؛ دیاموند[ii]، 1985؛ ورچیا[iii]، 2001) بر این باورند که ارتباطی معکوس بین کیفیت افشاء و سطح عدم تقارن اطلاعاتی برقرار است. علاوه براین، به بیان مایرزوماجلوف[iv] (1984) وبرنانکوگرتلر[v] (1990)،امکان داردعدمتقارناطلاعاتیوهزینه‌هاینمایندگی،موجببیشتر شدنهزینه‌هایتأمینمالیخارجیازهزینه‌هایتأمینمالیداخلیگردند. بنابراین، می‌توان انتظار داشت که کیفیت گزارشگری مالی بر تأمین مالی شرکت تأثیرگذار باشد. با توجه به بازار ایران که بازاری تحت نظارت و بانک محور می‌باشد، نمی‌توان قدرت وثیقه در تأمین مالی را نادیده گرفت. لذا انتظار می‌رود کیفیت پایین گزارشگری مالی، از طریق سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت و استفاده از آن به­عنوان وثیقه، برای تأمین مالی، جبران گردد. با توجه به استدلال مایرز[vi] (1977) نیز قابل‌درک است که وجود فرصت‌های رشد، تمایل شرکت به تأمین مالی از طریق استقراض و به عبارتی دریافت اعتبارات بلندمدت را کاهش دهد. لذا قابل استدلال است که وجود هرچه بیشتر فرصت‌های رشد، از تأثیر افزایشی کیفیت پایین گزارشگری مالی بر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت بکاهد. مدل مفهومی تدوین­شده و مورد بررسی در این مطالعه، در شکل یک ارائه شده است.

 

 

شکل 1- مدل مفهومی تدوین‌شده و مورد بررسی در این مطالعه

 (منبع: یافته‌های پژوهشگر)

 

با توجه به استدلال‌های فوق، در این مطالعه بهبررسی تأثیر کیفیت گزارشگری مالی بر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت و اثر تعدیلی فرصت‌های رشد بر این ارتباط، پرداخته می‌شود. بنا بر نتایج برخی مطالعات پیشین انجام‌شده در ایران (حساس یگانه، 1378؛ مدنی، 1383؛ رحیمیان و همکاران، 1392؛ ستایش و گرگانی فیروزجاه، 1393)، بی‌تفاوتی بانک‌ها به صورت‌های مالی و گزارش حسابرسان تأییدشده است، اما نتیجه این مقاله می‌تواند بیان جدیدی از موضوعات مطرح‌شده در این کارهای پژوهشی، داشته باشد.

 

2- مروری بر مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1- کیفیت گزارشگری مالی، عدم تقارن اطلاعاتی و تأمین مالی

اهدافگزارشگریمالی،ازنیازهاوخواسته­های اطلاعاتیاستفاده­کنندگانبرون­سازمانیسرچشمه می­گیرد (مهدوی و رضایی، 1392). گزارشگری مالی، اطلاعات خاص یک شرکت را از دیدگاه مدیریت دسته­بندی می­کند و آن را به­صورت معنی­دار برای استفاده­کنندگان ارائه می­نماید و سرمایه­گذاران، اعتباردهندگان بالقوه و مشاوران آن­ها از آن به­عنوان مبنا و اساسی برای تصمیم­گیری جهت تخصیص سرمایه استفاده می­کنند (حیدرپور و زارع، 1393). از دیدگاه نظریه نمایندگی، سازوکارهای کنترلی متعددی برای تضعیف عدم تقارن اطلاعاتی و ریسک اطلاعاتی و همچنین فراهم‌سازی امکان نظارت بهتر بر فعالیت مدیران، همانند کیفیت گزارشگری مالی و افشاء وجود دارد (باشمن و اسمیت[vii]، 2001؛  هیلی و پاپلو[viii]، 2001؛ هاپ و توماس[ix]، 2008). به بیان بارون[x] (2002) و فرانسیس[xi] و همکاران (2004)، کیفیت پایین‌تر گزارشگری مالی، منجر به عدم ثبات و نهایتاً ریسک اطلاعاتی بالاتر می‌شود. مطالعات متعددی، به پردازش برخی آثار تضعیف عدم تقارن اطلاعاتی و ریسک اطلاعاتی پرداخته‌اند، مانند کاهش هزینه سرمایه و هزینه بدهی (فرانسیس و همکاران، 2004؛ فرانسیس و همکاران، 2005؛ وردی[xii]، 2006؛ بیدل و هیلاری[xiii]، 2006؛ بیتی[xiv] و همکاران، 2007؛ بیدل[xv] و همکاران، 2009) و دستیابی به بازار بدهی و تأثیر بر شرایط آن (باراث[xvi] و همکاران، 2008)، برای مثال؛ هزینه کمتر، سررسید بدهی بیشتر و ضمانت‌های پایین‌تر در تأمین مالی از بانک (گومارز و بالستا[xvii]، 2014).

ولکر[xviii] (1995) و هلفین[xix] و همکاران (2005) نشان دادند که رتبه افشای اطلاعات مالی شرکت که توسط تحلیل­گران تعیین می‌گردد، ارتباطی معکوس با اختلافقیمتپیشنهادیخریدوفروشسهام دارد. مطالعات متعددی گزارش نموده­اند که سودآوری و تکرر معاملات درون سازمانی‌ها، ارتباطی معکوس باکیفیت اطلاعات حسابداری شرکت دارند (برای مثال؛ فرانکل و لی[xx]، 2004؛ ابودی[xxi] و همکاران، 2005؛ لو و وانگ[xxii]، 2011؛ مارچینی[xxiii] و همکاران، 2018؛ سرلک و اکبری، 1392). یو[xxiv] (2005) رابطه بین شفافیت حسابداری و وضعیت اعتباری شرکت را بررسی نمود. از نظر وی، می‌توان پیش‌بینی کرد که شفافیت اطلاعات حسابداری منتشرشده، ریسک اعتباری را کاهش می‌دهد. وی با بررسی شرکت‌های بورس نیویورک نشان داد که بین شفافیت اطلاعات حسابداری و ریسک اعتباری ارتباط معکوس وجود دارد، افشای اطلاعات ناقص و مبهم، ریسک اعتباری شرکت را افزایش می‌دهد. اعتباردهندگان نیز با توجه به افزایش ریسک اعتباری شرکت، هزینه تأمین مالی بالاتری را بر شرکت تحمیل می‌نمایند یا اعطای تسهیلات را ملقی می‌نمایند. باتارچاریا[xxv] و همکاران (2011) نیز نشان دادند که کیفیت بالاتر اقلام تعهدی، ارتباطی معکوس با معیارهای عدم تقارن اطلاعاتی دارد. از سویی دیگر، گومارز و بالستا (2014) گزارش نمودند که کیفیت گزارشگری مالی، مشکل سرمایه­گذاری اضافی را تسکین می­دهد. شراف[xxvi] (2015) نیز از تأثیر مثبت کیفیت گزارشگری مالی بر اعتبار و قابلیت اتکای اطلاعات حسابداری شرکت­ها خبر داد. در ایران نیز، سجادی و همکاران (1391)، نتیجه گرفتند که کیفیت گزارشگری مالی، تأثیر منفی و معناداری بر ریسک سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها دارد و هاشمی و همکاران (1393)، آذین فر و صالحی امیری (1394) و صفری گرایلی و رعنایی (1396) از تأثیر مثبت کیفیت گزارشگری مالی بر کارایی سرمایه­گذاری خبر داده­اند.

 

2-2- عدم تقارن اطلاعاتی، تأمین مالی و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت

زمانی که نمایندگان (افراد درون سازمانی)، در یک‌سوی بازار، از اطلاعات بهتر و به هنگام تری در مورد شرکت نسبت به سایر گروه‌ها (افراد برون سارمانی) در سوی دیگر بازار، برخوردار باشند، به اصطلاح گفته می‌شود که بازار دارای ویژگی عدم تقارن اطلاعاتی است. وجود اطلاعات نامتقارن در بازار به مسئله گزینش معکوس در معاملات منجر می‌شود که نهایتاً ناکارآمدی بازار را به همراه خواهد داشت (آکرلوف[xxvii]، 1970). افزایش عدم تقارن اطلاعاتی، اثر نامطلوبی بر هزینه سرمایه شرکت خواهد داشت، زیرا تأمین‌کنندگان نقدینگی برای حفاظت از خود در برابر ریسک گزینش معکوس، دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام را افزایش می‌دهند که این امر باعث کاهش عمق بازار شده و درنتیجه به کاهش نقدینگی می‌انجامد (باتارچاریا و همکاران، 2011). وجودعدمتقارناطلاعاتیبین اعتبار گیرندهواعتباردهنده،به‌طورسنتیبرایتشریحعلتاینکهچراهموارهسرمایهبهشرکت‌هایدارایفرصت‌هایسرمایه‌گذاریسودآور،جریان نمی‌یابد،مورداستفادهادبیاتمالی،قرار می‌گیرد (استیگلیتزوویس[xxviii]، 1981). گارسیا-ترول[xxix] و همکاران (2014) و پایوا[xxx] (2018) گزارش نمودند که در سیستم­های مالی بانک محور که درآن،بسیاریازمنابعازطریقبانک‌هاهدایتمی‌شوند، افزایش عدم تقارن اطلاعاتی، دسترسی به بدهی بانکی را سخت­تر می‌کند.

از سویی دیگر، افزایش در سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت، می‌تواند هزینه‌های ایجاد و یا افزایش در میزان بدهی را کاهش دهد، زیرا دارایی‌های ثابت افزوده‌شده، در تأمین مالی بدهی به صورت وثیقه به کار می‌روند (لانگ و مالیتز[xxxi]، 1983؛ اندرسون[xxxii]، 1990؛ لو[xxxiii]و همکاران، 1994). به عبارت دیگر، شرکت‌ها با دارایی‌های ثابت بیشتر، به علت برخورداری از مزیت به‌کارگیری سرمایه‌گذاری سنگین در دارایی‌های ثابت به عنوان وثیقه، آسان‌تر سطح بدهی خود را افزایش می‌دهند. علاوه بر این، شیل[xxxiv] (1994) و تانگ و جانگ[xxxv] (2007) اثر مثبت سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت بر اهرم مالی شرکت‌های بخش صنعت و معدن ایالات‌متحده را استنتاج نمودند. بنابراین، انتظار می‌رود که تأثیر منفی عدم تقارن اطلاعاتی ناشی از کیفیت پایین گزارشگری مالی، از طریق افزایش دارایی‌های ثابت، جبران گردد. لذا ارتباطی معکوس بین کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت انتظار می‌رود.

 

2-3- فرصت‌های رشد و ارتباط کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت

مطالعات مایرز (1977) نشان داد شرکت‌هایی که بدهی مخاطره‌آمیز بیشتری دارند و در راستای منافع سهامداران خود عمل می‌کنند، نسبت به شرکت‌هایی که بدهی‌های بی‌خطر دارند یا اصلاً بدهی ندارند، از قواعد تصمیم‌گیری متمایزی استفاده می‌کنند. به بیان نوروش و یزدانی (1389)، اهرم،حاویهشداریحاکیازاطلاعاتمدیراندربارهفرصت‌هایسرمایه‌گذاریاست. نظریه‌هایساختارسرمایهبیانمی‌کنندکهمدیرانشرکت‌هاییبافرصت‌هایرشدمناسب،بایداهرمکمتریانتخابنمایند،زیرااگرآن‌هامیزانبدهیخارجیخودراافزایشدهند،قادرنخواهندبودازمزایایفرصت‌هایسرمایه‌گذاریخوداستفادهکنندودرنتیجهارتباطمنفیمیانرشدواهرمایجادمی‌شود،زیرامدیرانشرکت‌هاییبارشدبالا،اهرمپایینراانتخابخواهندکرد. لنگ[xxxvi]وهمکاران (1996) خاطرنشانکرده‌اند،شرکت‌هایبافرصت‌هایرشدبیشتر،به‌احتمال‌زیادخودرادرشرایطیبابدهیپایینقرارمی‌دهندتاازفرصت‌هایسرمایه‌گذاریدرآیندهبهره‌مندشوند. اینشرکت‌ها،درواقعتأمینمالیازطریقحقوقصاحبانسهامراباتأمینمالیازطریقبدهیجایگزینمی‌کنند. شرکت‌هایبافرصت‌هایسرمایه‌گذاریبیشترخودرادرشرایطبدهیپایینقرارمی‌دهندتاریسکناشیازسرمایه‌گذاریناکافی رابهحداقلرسانند. در این رابطه، لنگوهمکاران (1996)،آیوازیان[xxxvii]وهمکاران (2005)،هوواکیمیان[xxxviii] (2009) و ونگسای و کیوندا[xxxix] (2018)، رابطه‌ایمنفیبیناهرموسرمایه‌گذاری/ رشدیافته‌اند. به این ترتیب، با توجه به کاهش تمایل شرکت‌های با فرصت رشد بالا به استفاده از بدهی، می‌توان انتظار داشت که وجود فرصت‌های رشد، استفاده از سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت، به عنوان وثیقه در کسب اعتبارات، درنتیجه کیفیت پایین گزارشگری مالی را کاهش دهد. 

 

3- فرضیه‌های پژوهش

با توجه به مطالب مذکور در بخش مبانی نظری و پیشینه پژوهش، دو فرضیه به صورت زیر تبیین می‌شود:

فرضیه نخست:بین کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت، ارتباطی معکوس وجود دارد.

فرضیه دوم:فرصت‌های رشد، ارتباط معکوس بین کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت را کاهش می­دهد.

 

4- روش پژوهش

این مقاله از لحاظ طبقه‌بندی پژوهش بر مبنای هدف، از نوع کاربردی است. همچنین از لحاظ طبقه‌بندی بر حسب روش، از نوع همبستگی می‌باشد. بنابراین از روش رگرسیون چند متغیره و همچنین آزمون‌های پیش‌فرض استفاده از رگرسیون، استفاده شده است.

 

4-1- جامعه و نمونه آماری

جامعه آماری اینمقاله، شرکت­های پذیرفته­شده در بورس اوراق بهادار تهران می­باشد و نمونه مورد بررسی، از طریق روش حذف سیستماتیک از جامعه آماری انتخاب گردید. به این ترتیب که نمونه، متشکل از کلیه شرکت­های موجود در جامعه آماری است که حائز معیارهای زیر باشند: (1) دوره مالی آن­ها به 29/12 هر سال ختم شود، تا بتوان داده­ها را در کنار یکدیگر قرار داد و در قالب داده­های تابلویی به­کار برد (حسب نتایج آزمون­های پیش­فرض)؛ (2) در طول دوره پژوهش تغییر در دوره مالی نداشته باشند، تا نتایج عملکرد مالی، قابل مقایسه باشند؛ (3) داده­های مورد نیاز جهت متغیرهای پژوهش در طول دوره زمانی 1392 الی 1396 موجود باشند، تا درحدامکان بتوان محاسبات را بدون نقص انجام داد؛ و (4) جزء شرکت­های سرمایه­گذاری، بانک­ها، موسسات مالی و اعتباری، بیمه­ها و هلدینگ­ها نباشد. با اعمال محدودیت­های فوق، تعداد 134 شرکت به­عنوان نمونه برگزیده شدند و داده­های مربوط به 5 سال آن­ها (1392 تا 1396) از صورت­های مالی (مستخرج از وب­سایت کدال) و نرم­افزار ره­آورد نوین استخراج گردید.

 

4-2- متغیرهای پژوهش

در این مقاله، از دو مدل رگرسیونی برای آزمون دو فرضیه استفاده می‌شود:

رابطه (1)

CI_i,t = β₀ + β₁ FRQ_i,t + β₂ Lev_i,t + β₃ DM_i,t + β₄ GO_i,t + β₅ Size_i,t +β₆ Z-Score_i,t + ԑ_i,t

رابطه (2)

CI_i,t = β₀ + β₁ FRQ_i,t + β₂ Lev_i,t + β₃ DM_i,t + β₄ GO_i,t + β₅ Size_i,t +β₆ Z-Score_i,t + β₈ FRQ*GO_i,t + ԑ_i,t       

 

4-2-1- متغیرهای مستقل: متغیرهای مستقل این مطالعه، کیفیت گزارشگری مالی و فرصت‌های رشد هستند. برای محاسبه کیفیت گزارشگری مالی از مدل محاسبه کیفیت گزارشگری مالی استوبن[xl] (2008) استفاده می‌شود که به این شرح است:

∆AR_i,t = β₀ + β₁ ∆Sales_i,t + ԑ_i,t           رابطه (3)

که در آن: ∆AR = تغییر سالانه در حساب‌های دریافتنی شرکت؛ و ∆Sales = تغییر سالانه در درآمد فروش. تمامی این متغیرها بر کل دارایی‌های ابتدای سال تقسیم می‌شوند. باقیمانده و یا به عبارتی پسماند این معادله، نشانگر تغییر در حساب‌های دریافتنی است که توسط تغییر در فروش، قابل توضیح نمی‌باشد. بنابراین، متغیر نخست، قدر مطلق این مقدار ضربدر منفی یک، می‌باشد. به این ترتیب، هرچه مقدار بالاتر باشد، کیفیت گزارشگری مالی بیشتر است.

علت استفاده از این شیوه محاسبه کیفیت گزارشگری مالی، وجود خطاهای قابل­توجه اندازه­گیری در مدل­های مبتنی بر اقلام تعهدی اختیاری است (مک­نیکولز و استوبن[xli]، 2008). مطالعات متعددی تاکنون بر نتایج غیرواقعی و قدرت کم مدل­های مبتنی اقلام تعهدی، تأکید داشته­اند (برای مثال؛ دیچو[xlii]، و همکاران، 1995؛ توماس و ژانگ[xliii]، 2000؛ دیچو[xliv] و همکاران، 2003؛ استوبن، 2008؛ جکسون[xlv]، 2018؛ مک­نیکولز و استوبن[xlvi]، 2018) و به بیان استوبن (2008)، مدل مبتنی بر درآمدهای اختیاری می­تواند قدرت و دقت بالاتری را ارائه دهد.

GO = فرصت‌های رشد که برای محاسبه آن از شاخص کیوتوبین استفاده‌شده است. شیوه محاسبه کیو-توبین بنا به پیشنهاد چونگ و پرویت[xlvii] (1994) به شرح زیر است:

 

Approximate Q= (MVE + PS + DEBT) / TA رابطه (4)             

 

که در آن: MVE= ارزش بازار حقوق صاحبان سهام در پایان سال؛ PS= ارزش تسویه سهام ممتاز در پایان سال؛ DEBT= ارزش دفتری بدهی‌ها در پایان سال؛ و TA= ارزش دفتری کل دارایی‌ها در پایان سال. نظر به اینکه در بورس اوراق بهادار تهران سهام ممتاز وجود ندارد، در محاسبات انجام‌شده، ارزش سهام ممتاز نیز برابر صفر در نظر گرفته شده است.

 

4-2-2- متغیر وابسته:متغیر وابسته در این مطالعه، سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت (نسبت دارایی‌های ثابت به کل دارایی‌ها) می‌باشد.

 

4-2-3- متغیرهای کنترل: با توجه به مطالعات مربوط، از چهار متغیر کنترل استفاده‌شده است که از این قرار می‌باشند:

Lev = اهرم مالی که برابر است با کل بدهی‌ها به کل حقوق صاحبان سهام.

DM = سررسید بدهی (نسبت بدهی‌های کوتاه مدت به کل بدهی‌ها)

Size = اندازه شرکت که برابر است با لگاریتم طبیعی دارایی‌های شرکت؛

Z-Score = معیار وضعیت مالی شرکت که برای محاسبه آن از شاخص تعدیل‌شده آلتمن[xlviii] (1968) توسط مک کی- ماسون[xlix] (1990) استفاده‌شده است:

رابطه (5)

Z = 3.3 (EBIT/TA) + 1 (Sale/TA) + 1.4 (Retained Earnings/TA) +1.2 (Working Capital/TA)                      

 

که در آن: EBIT= سود پیش از کسر بهره و مالیات؛ TA = کل دارایی‌ها؛Sales = فروش؛ Retained Earning = سود انباشته؛ و Working Capital = سرمایه در گردش شرکت (دارایی‌های جاری منهای بدهی‌های جاری).

 

5- پردازش و یافته‌های پژوهش

داده­های مربوط به 134 شرکت عضو نمونه آماری مقاله، طی سال­های 1392 تا 1396، از بانک­های اطلاعاتی موجود استخراج شده و به نرم­افزار اکسل[l]منتقل گشت. پس از انجام محاسبات لازم برای متغیرهای مستقل و وابسته، اطلاعات لازم برای آزمون آماری مورد نیاز، در پرونده­های مناسب ذخیره شد و در نرم­افزار ای­ویوز 9[li] پردازش شد.

 

5-1- بررسی توصیفی متغیرها

در این قسمت، ویژگی­های کیفی متغیرهای مقاله شامل میانگین، میانه، انحراف معیار، بیشینه، کمینه و آماره ایم، پسران­وشین بررسی می­گردد. پیش از تجزیه و تحلیل داده­های مقاله، پایایی متغیرها باید بررسی شود. پایایی متغیرهای مقاله به این معنا است که میانگین و واریانس متغیرها در طول زمان و کواریانس متغیرها بین سال­های مختلف ثابت بوده است. در نتیجه، استفاده از این متغیرها در مدل، باعث به­وجود آمدن رگرسیون کاذب نمی­شود. به این منظور، در این تحقیق از آزمون ایم، پسران و شین استفاده شده است. ویژگی­های کیفی متغیرهای مقاله در جدول شماره یک ارائه شده است.

با توجه به جدول شماره یک، مقادیر میانگین و میانه متغیرهای کمی مقاله، به یکدیگر نزدیک بوده و ضمناً  داده­های پرت که بر کیفیت تحلیل­ها اثر منفی می­گذارند، حذف شده­اند. همچنین مقدار سطح معناداری آزمون ایم، پسران و شین تمام متغیرهای مقاله کمتر از 05/0 است و بنابراین، همگی متغیرهای مقاله در دوره مورد بررسی در سطح پایا هستند.

 

 

جدول 1- بررسی ویژگی­های کیفی متغیرها

متغیرهای پژوهش	میانگین	میانه	انحراف معیار	بیشینه	کمینه	آماره ایم،پسران­وشین
						آماره t	معناداری
دارایی­های ثابت	264/0	231/0	173/0	888/0	03/0	288/13-	000/0
کیفیت گزارشگری مالی	062/0-	044/0-	064/0	5-10*9-	355/0-	447/15-	000/0
اهرم مالی	614/0	636/0	163/0	963/0	104/0	556/16-	000/0
سررسید بدهی	858/0	906/0	141/0	998/0	182/0	484/11-	000/0
فرصت­های رشد	273/1	146/1	468/0	598/3	541/0	744/17-	000/0
اندازهشرکت	283/13	169/13	311/1	454/18	797/9	944/12-	000/0
توانایی مالی شرکت	793/1	707/1	138/1	665/5	476/1-	435/10-	000/0

منبع: یافته­های پژوهشگر

 

5-2- تخمین مدل کیفیت گزارشگری مالی

نتیجه تخمین مدل کیفیت گزارشگری مالی در جدول شماره دو ارائه شده است. باتوجه به نتایج ارائه شده در جدول شماره دو، طبق رویکرد مذکور در بخش مدل­ها و متغیرها، اقدام به محاسبه کیفیت گزارشگری مالی می­شود.

 

جدول 2- تخمین مدل کیفیت گزاشگری مالی

متغیر	ضریب	آماره t	معناداری
ضریب ثابت	012/0	212/6	000/0
تغییر سالانه در درآمد فروش	076/0	152/6	000/0
ضریب تعیین = 48/0
ضریب تعیین تعدیل شده =  466/0
آماره دوربین واتسون = 943/1
سطح معناداری آزمون چاو = 000/0
مدل اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم­یافته برآوردی

منبع: یافته­های پژوهشگر

 

5-3- آزمون فرضیه­ها

نتیجه آزمون فرضیه‌های مقاله در جدول شماره سه ارائه شده است. با توجه به جدول شماره سه، کیفیت گزارشگری مالی، ارتباطی معکوس با سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت دارد. بنابراین، فرضیه نخست پذیرفته می‌شود. سپس با بررسی اثر تعدیلی فرصت‌های رشد بر این ارتباط، مشخص شد که فرصت‌های رشد، اثر تعدیلی مثبت بر تأثیر منفی کیفیت گزارشگری مالی بر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت دارد. به این معنا که هرچه فرصت‌های رشد بیشتر باشد، تأثیر منفی کیفیت گزارشگری مالی بر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت کمتر خواهد شد. لذا فرضیه دوم نیز پذیرفته می‌شود.

 

جدول 3- آزمون فرضیه­های پژوهش

	متغیر	آزمون فرضیه یک
		ضریب	معناداری	ضریب	آماره t	معناداری
ضریب ثابت		585/0	000/0	575/0	204/10	000/0
کیفیت گزارشگری مالی		01/0-	009/0	017/0-	224/3-	001/0
اهرم مالی		000/0	247/0	000/0	651/0	515/0
سررسید بدهی		086/0-	000/0	094/0-	108/4-	000/0
فرصت­های رشد		011/0	000/0	009/0	829/3	000/0
اندازهشرکت		032/0-	000/0	033/0-	479/3-	000/0
توانایی مالی شرکت		044/0-	000/0	042/0-	253/15-	000/0
کیفیت گزارشگری مالی* فرصت­های رشد		-	-	019/0	969/4	000/0
آزمون فرضیه یک
آماره F = 228/14					ضریب تعیین = 512/0
سطح معناداری = 000/0					ضریب تعیین تعدیل شده =  498/0
آماره دوربین واتسون = 847/1
سطح معناداری آزمون چاو = 000/0				سطح معناداری آزمون هاسمن = 000/0
مدل اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم­یافته برآوردی
آزمون فرضیه دو
آماره F = 623/16					ضریب تعیین = 566/0
سطح معناداری = 000/0					ضریب تعیین تعدیل شده =  511/0
آماره دوربین واتسون = 813/1
سطح معناداری آزمون چاو = 000/0				سطح معناداری آزمون هاسمن = 000/0
مدل اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم­یافته برآوردی

منبع: یافته­های پژوهشگر

 

 

5-4- تحلیل اضافی نتایج: افزودن معیار سودآوری (بازده حقوق صاحبان سهام)

نتایج جدول شماره چهار نشان می‌دهد که بازده حقوق صاحبان سهام (نسبت سود خالص به حقوق صاحبان سهام) به عنوان معیاری از سودآوری شرکت، تأثیر معناداری بر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت، ارتباط کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت و اثر تعدیلی فرصت‌های رشد بر این ارتباط ندارد.

 

جدول 4- آزمون فرضیه­های پژوهش با کنترل ROE

متغیر		آزمون فرضیه یک
		ضریب	معناداری	ضریب	آماره t	معناداری
ضریب ثابت		589/0	000/0	561/0	68/9	000/0
کیفیت گزارشگری مالی		008/0-	028/0	018/0-	389/3-	000/0
اهرم مالی		000/0	429/0	000/0	389/0	697/0
سررسید بدهی		092/0-	000/0	09/0-	937/3-	000/0
فرصت­های رشد		01/0	000/0	009/0	767/3	000/0
اندازهشرکت		036/0-	000/0	031/0-	229/3-	001/0
توانایی مالی شرکت		042/0-	000/0	042/0-	409/15-	000/0
بازده حقوق صاحبان سهام		000/0	921/0	001/0	326/0	744/0
کیفیت گزارشگری مالی* فرصت­های رشد		-	-	015/0	066/4	000/0
آزمون فرضیه یک
آماره F = 785/15					ضریب تعیین = 572/0
سطح معناداری = 000/0					ضریب تعیین تعدیل شده =  556/0
آماره دوربین واتسون = 861/1
سطح معناداری آزمون چاو = 000/0				سطح معناداری آزمون هاسمن = 000/0
مدل اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم­یافته برآوردی
آزمون فرضیه دو
آماره F = 672/18					ضریب تعیین = 583/0
سطح معناداری = 000/0					ضریب تعیین تعدیل شده =  561/0
آماره دوربین واتسون = 825/1
سطح معناداری آزمون چاو = 000/0				سطح معناداری آزمون هاسمن = 000/0
مدل اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم­یافته برآوردی

منبع: یافته­های پژوهشگر

 

5-5- تحلیل اضافی نتایج: افزودن سود هر سهم

نتایج جدول شماره پنج نشان می‌دهد که سود هر سهم، اثر کاهشی بر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت دارد. شاید علت این موضوع نیز اثرگذاری عمومی این عدد، حتی بر اعتباردهندگان باشد. نتایج نشان می‌دهد که این متغیر نیز اثر کیفیت گزارشگری مالی بر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت و اثر تعدیلی فرصت‌های رشد بر این ارتباط را تغییری معنادار نمی‌دهد. متغیر بازده حقوق صاحبان سهام به علت بی‌تأثیر بودن و همچنین ارتباط نزدیک با سود هر سهم، حذف‌شده است.

 

جدول 5- آزمون فرضیه­های پژوهش با کنترل EPS

متغیر		آزمون فرضیه یک
		ضریب	معناداری	ضریب	آماره t	معناداری
ضریب ثابت		575/0	000/0	586/0	571/10	000/0
کیفیت گزارشگری مالی		01/0-	007/0	018/0-	367/3-	000/0
اهرم مالی		000/0	256/0	000/0	614/0	539/0
سررسید بدهی		08/0-	000/0	088/0-	826/3-	000/0
فرصت­های رشد		01/0	000/0	008/0	399/3	000/0
اندازهشرکت		035/0-	000/0	035/0-	8/3-	000/0
توانایی مالی شرکت		044/0-	000/0	042/0-	251/15-	000/0
سودهرسهم		8-10*66/1-	043/0	8-10*84/1-	297/2-	022/0
کیفیت گزارشگری مالی* فرصت­های رشد		-	-	015/0	086/4	000/0
آزمون فرضیه یک
آماره F = 945/16					ضریب تعیین = 563/0
سطح معناداری = 000/0					ضریب تعیین تعدیل شده =  56/0
آماره دوربین واتسون = 972/1
سطح معناداری آزمون چاو = 000/0				سطح معناداری آزمون هاسمن = 000/0
مدل اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم­یافته برآوردی
آزمون فرضیه دو
آماره F = 983/17					ضریب تعیین = 594/0
سطح معناداری = 000/0					ضریب تعیین تعدیل شده =  581/0
آماره دوربین واتسون = 959/1
سطح معناداری آزمون چاو = 000/0				سطح معناداری آزمون هاسمن = 000/0
مدل اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم­یافته برآوردی

منبع: یافته­های پژوهشگر

6- بحث و نتیجه‌گیری

در این کار پژوهشی، تلاش شد تا تأثیر احتمالی عدم تقارن اطلاعاتی ناشی از گزارشگری مالی شرکت، بر توانایی آن در کسب اعتبارات، ارزیابی گردد. به این منظور، مدلی مفهومی مبتنی بر فرضیه‌های متفکران برجسته داخلی و خارجی تبیین شد. در ادامه نیز، با استفاده از مدلی معتبر برای اندازه‌گیری کیفیت گزارشگری مالی، فرصت‌های رشد و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت، مدل مفهومی مذکور آزمون شد. گفتنی است در این راستا، از متغیرهای کنترل متعددی استفاده شد تا نتیجه‌ها قابل‌اتکا باشند. به این منظور از اهرم مالی به­عنوان معیاری برای سطح بدهی‌های شرکت، سررسید بدهی، به­عنوان معیار نظارت بر مدیریت شرکت (راجان و وینتون[lii]، 1995؛ استولز[liii]، 2000)، اندازه شرکت به­عنوان معیاری برای اندازه شرکت و هزینه‌های سیاسی آن (پورحیدری و همتی، 1383)، زداسکور به­عنوان معیاری برای وضعیت مالی شرکت، بازده حقوق صاحبان سهام و سود هر سهم به­عنوان معیاری از سودآوری شرکت استفاده شد. لذا کنترل شرایط تا حدود زیادی مطلوب بوده است.

نتایج بررسی‌ها نشان داد که مدل مفهومی طراحی‌شده تأیید می‌شود و می‌توان اظهار داشت که در سطح شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، کیفیت گزارشگری مالی بر تأمین مالی و دریافت اعتبارات مؤثر است و فرصت‌های رشد نیز بر این ارتباط تأثیر معنادار دارد.

پس از بررسی متون داخلی و ارزیابی نظرات افراد فعال در بازار، این‌طور به نظر می‌رسید که به هیچ‌وجه نتوان ارتباطی بین ویژگی عدم تقارن اطلاعاتی شرکت‌ها و دریافت اعتبارات توسط آن‌ها برقرار کرد. انگیزه اصلی این کار نیز همین پیش‌داوری‌های موجود در بازار بوده است. لذا نتیجه این کار، نشانگر وجود ارتباطی است که شاید در محیط اجرایی، برای عامه، قابل‌درک نباشد. درواقع در این مطالعه نشان داده شد که حسابداری و گزارشگری مالی، می‌توانند در جامعه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، نقشی مهم در تأمین مالی شرکت‌ها ایفا کنند. به عبارت دیگر، شاید راه شناسایی آثار حسابداری و کیفیت گزارشگری مالی بر تأمین مالی شرکت‌ها، تاکنون در ایران به درستی مشخص نشده بود و استفاده از واسطه‌ای به نام "دارایی ثابت (وثیقه)"، توانست این مسئله را حل کند. با این حال، انجام تحلیل‌های بیشتر و چالش‌برانگیز، می‌تواند به نتایج بسیار قابل‌توجه‌تری منتج گردد، نتایجی که شاید، باز هم با استدلال‌های فعالان بازار، مطابق نباشند.

البته با در نظر گرفتن نتیجه مطالعه کردستانی و رحیمی (1390)، می‌توان دیگر علت احتمالی تأثیر کیفیت گزارشگری مالی بر تأمین مالی شرکت را ارزیابی نمود. در کار پژوهشی کردستانی و رحیمی (1390)، نتیجه گرفته شد که مالکیت نهادی، تأثیری مثبت و معنادار بر کیفیت گزارشگری مالی دارد. علاوه براین، اعتقاد بر این است که در ساختار سرمایه شرکت‌هایی که مالکان عمده، آن‌ها را اداره می‌کنند، میزان بدهی بیشتری به چشم می‌خورد. چراکه مالکان عمده، تمایلی به از دست دادن کنترل شرکت ندارند (کسپدس[liv] و همکاران، 2009). این موضوع درباره مالکان نهادی نیز به عنوان مالکانی عمده و کنترل‌کننده (در اکثر موارد)، صدق می‌کند. بنابراین، می‌توان گفت مالکان نهادی با تأثیر مستقیم بر کیفیت گزارشگری مالی (ایزدی نیا و رسائیان، 1390؛ کردستانی و رحیمی، 1390) و عدم تأثیر معنادار مستقیم بر نسبت بدهی بلندمدت به کل بدهی‌ها (رحیمیان و تیرگری، 1392)، به‌طور غیرمستقیم بر جذب اعتبارات توسط شرکت، تأثیر می‌گذارند. علاوه براین، از قدرت تأثیرگذاری مالکان نهادی بر تمامی مراحل کسب اعتبارات، نمی‌توان چشم‌پوشی نمود. به­عبارت دیگر، شاید افزایش مالکیت نهادی، در پوشش افزایش کیفیت گزارشگری مالی، منجر به کاهش تقاضای وثیقه توسط اعتباردهندگان گردد. بنابراین، تحلیل­گران بورس و سایر محققان می‌توانند از نتایج این مطالعه استفاده نموده و وجود ارتباط بین کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت و متعاقباً تأمین مالی شرکت را در نظر گیرند. با توجه به تأثیر کاهشی کیفیت گزارشگری مالی بر سرمایه­گذاری در دارایی­های ثابت، به سرمایه­گذاران در بازار سرمایه کشور پیشنهاد می­شود که از میزان سرمایه­گذاری شرکت در دارایی­های ثابت به­عنوان معیاری برای تضعیف کیفیت گزارشگری مالی آن استفاده نمایند. توضیح این­که شرکت­های فاقد کیفیت لازم در گزارشگری مالی، تلاش می­نمایند که با استفاده از دارایی­های ثابت و وثیقه­گذاری آن­ها، مشکل عدم تقارن اطلاعاتی و کیفیت نامناسب گزارشگری مالی خود را مرتفع نمایند (در راستای تأمین مالی و استقراض). لازم به ذکر است که وجود دارایی­های ثابت در شرکت، می­تواند منافع متعددی برای شرکت به­همراه داشته باشد که در کنار تفسیر پیش­گفته، باید به آن­ها نیز توجه گردد. علاوه براین، با توجه به این­که افزایش فرصت­های رشد، موجب تقویت رابطه معکوس کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت می­شود، به سرمایه­گذاران در بازار سرمایه کشور پیشنهاد می­شود که توجه داشته باشند شرکت­هایی که موقعیت رشد بیشتر و بهتری دارند، به­میزان بیشتری کیفیت پایین گزارشگری مالی خود را از طریق افزایش وثایق رفع می­کنند. ضمناً پژوهشگران علاقه‌مند نیز می‌توانند با بررسی‌های بیشتر، نتایج این مطالعه را مورد آزمایش و تحلیل بیشتر قرار دهند (با استفاده از سایر معیارها، کنترل برخی متغیرهای دیگر و آزمون در سطح صنایع).

 

 

 

 

---

[1]- گروهحسابداری،دانشگاهمازندران،بابلسر،ایران ،نویسنده مسئول . [e-mail]

[2]- گروهحسابداری،دانشگاهحضرتمعصومه (س)،قم،ایران. [e-mail]

---

[i] Levitt

[ii] Diamond

[iii]Verrecchia

[iv] Myers and Majluf

[v] Bernanke and Gertler

[vi] Myers

[vii] Bushman and Smith

[viii] Healy and Palepu

[ix] Hope and Thomas

[x]Barone

[xi] Francis

[xii] Verdi

[xiii] Biddle and Hillary

[xiv] Beatty

[xv] Biddle

[xvi]Bharath

[xvii]Gomariz and Ballesta

[xviii] Welker

[xix] Heflin

[xx] Frankel and Li

[xxi]Aboody

[xxii] Lo and Wong

[xxiii]Marchini

[xxiv] Yu

[xxv] Bhattacharya

[xxvi]Shroff

[xxvii]Akerlof

[xxviii]Stiglitz and Weiss

[xxix]GarciaTeruel

[xxx]Paiva

[xxxi] Long and Malitz

[xxxii] Anderson

[xxxiii] Lowe

[xxxiv]Sheel

[xxxv] Tang and Jang

[xxxvi] Lang

[xxxvii]Aiavazian

[xxxviii]Hovakimian

[xxxix]Vengesai and Kwenda

[xl]Stubben

[xli]McNichols and Stubben

[xlii]Dechow

[xliii] Thomas and Zhang

[xliv]Dechow

[xlv] Jackson

[xlvi]McNichols and Stubben

[xlvii]  Chung and Pruitt

[xlviii] Altman

[xlix]MacKie-Mason

[l] Excel

[li]Eviews 9

[lii]Rajan and Winton

[liii]Stulz

[liv]Cespedes

مراجع

1)   آذینفر،کاوهوسیدمجتبی صالحیامیری، (۱۳۹۴)،"بررسیتاثیرکیفیتگزارشگریمالیوسررسیدبدهیبلندمدتبرکاراییسرمایهگذاریشرکت­هایپذیرفتهشدهدربورساوراقبهادارتهران"،همایشسراسریمباحثکلیدیدرعلوممدیریتوحسابداری،گرگان،گروهآموزشوپژوهششرکتمهندسیعمرانبنایتدبیر،مرکزآموزشعلمیوکاربردیهلالاحمراستانگلستان.

2)   ایزدی نیا، ناصر و امیر رسائیان، (1390)، "سازوکار نظام راهبری شرکتی و کیفیت سود"، فصلنامه پژوهش‌های تجربی حسابداری مالی، 1 (1)، صص 51-66.

3)   پورحیدری، امید و داوود همتی، (1383)، "بررسی اثر قراردادهای بدهی، هزینه‌های سیاسی، طرح‌های پاداش، و مالکیت بر مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 36، صص 47-63.

4)   پورزمانی، زهرا و منا فمری، (1393)، "ارتباط بین کیفیت گزارشگری مالی و سرعت تعدیل قیمت سهام"، پژوهش­های حسابداری مالی و حسابرسی، 6 (21)، صص 91-116.

5)   ثقفی، علی و مصطفی عرب مازار یزدی، (1389)، "رابطه کیفیت گزارشگری مالی و ناکارایی سرمایه‌گذاری"، پژوهش‌های حسابداری مالی، 4 (6)، صص 1-20.

6)    حساس یگانه، یحیی، (1378)، "تأثیر گزارش حسابرس مستقل بر تصمیم‌گیری استفاده‌کنندگان"، پایان‌نامه دکتری، به راهنمایی دکتر علی ثقفی، دانشگاه علامه طباطبایی.

7)   حیدرپور، فرزانه و سمیه زارع رفیع، (1393)، "تأثیرمتغیرهایسودتقسیمیوفرصت‌هایرشدبررابطهکیفیتگزارشگریمالیونوسان‏پذیریبازدهسهام"، فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 6(22)، صص 213-247.

8)   رحیمیان، نظام‌الدین، اسماعیل توکل­نیا و میثم کرملو، (1392)، "اظهارنظرحسابرسیتعدیل‌شدهوساختارسررسیدبدهی"، فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 5(20)، صص 157-180.

9)   رهنمای رودپشتی، فریدون و اله کرم صالحی، (1393)، "مکاتب و تئوری­های مالی و حسابداری، مشتمل بر نظریات، فرضیات، مدل­ها، تکنیک­ها و ابزارها"، تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی (تهران مرکزی).

10) ستایش، محمدحسین و ابوالفضل گرگانی فیروزجاه، (1393)، "پیامد‌های مالی گزارش مشروط حسابرسی بر تأمین منابع مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، مدیریت دارایی و تأمین مالی، 2 (4)، صص 15-34.

11) سجادی، سید حسین، سعید حاجی­زاده و جواد نیک­کار، (1391)، "تأثیرهزینه­هاینمایندگیوکیفیتگزارشگریمالیبرریسکسرمایه­گذاریدرشرکت­هایبورسی"، فصلنامه بررسی­های حسابداری و حسابرسی، 69، صص 21-42.

12) سرلک، نرگس و مینا اکبری، (1392)،"رابطه بین معاملات با اشخاص وابسته و مدیریت سود. فصلنامه بررسی‌های حسابداری و حسابرسی"، 20(4)، صص 77-92.

13) صفری گرایلی، مهدی و فاطمه رعنائی، (1396)، "بررسی ارتباط بین کیفیت‌گزارشگری مالی با کارایی سرمایه‌گذاری و تأثیر ساختار سررسید بدهی‌ها بر این رابطه"، مدیریت دارایی و تأمین مالی، 5 (1)، صص 83-98.

14) کردستانی، غلامرضا و مصطفی رحیمی، (1390)، "بررسی عوامل تعیین­کننده انتخاب سطح کیفیت گزارشگری مالی و اثرات اقتصادی آن در بازار سرمایه"، فصلنامه پژوهش­های تجربی حسابداری مالی، 1 (1)، صص 65-91.

15) مدنی، محمد حسین، (1383)، "تأثیر گزارش حسابرسی مستقل بر تصمیم­گیری اعتباردهندگان"، پایان­نامه دکتری، به راهنمایی دکتر یحیی حساس یگانه، دانشگاه علامه طباطبایی.

16)  مهدوی، غلامحسین و غلامرضا رضایی، (1392)، "بررسیاثراتکیفیتگزارشگریمالیبرسیاستتقسیمسود"، فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 5(17)، صص 1-23.

17) نوروش، ایرج و سیما یزدانی، (1389)، "بررسی تأثیر اهرم مالی بر سرمایه‎گذاری در شرکت‎های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران"، پژوهش‎های حسابداری مالی، 4، صص 35-48.

18) هاشمی، سیدعباس، سعید صمدی و ریحانه هادیان، (1393)، "اثر کیفیت گزارشگری مالی و سررسید بدهی بر کارایی سرمایه­گذاری"، مطالعات تجربی حسابداری مالی، 12 (44)، صص 117-143.

19)  Aboody, D., Huges, J. and Liu, J. (2005), “Earnings Quality, Insider Trading, and Cost of Capital”, Journal of Accounting Research, 43(5), PP. 651-673.

20)  Aiavazian, V.A., Ge, Y. and Qiu, J. (2005), “The Impact of Leverage on Firm Investment: Canadian Evidence”, Journal of Corporate Finance, 11, PP. 277–291.

21)  Akerlof, G. (1970), “The Market for ‘Lemons’: Qualitative Uncertainty and the Market Mechanism”, Quarterly Journal of Economics, 85, PP. 488–500.

22)  Altman, E. (1968), “Financial Ratios, Discriminant Analysis and the Prediction of Corporate Bankruptcy”, The Journal of Finance, 23, PP. 589–609.

23)  Anderson, G. (1990), “An Empirical Note on the Independence of Technology and Financial Structure”, The Canadian Journal of Economics, 23 (2), PP. 693–699.

24)  Barone, G. (2002), “Perceptions of Earning Quality and their Association with Cost of Equity Capital”, Working Paper, University of Texas at Austin.

25)  Beatty, A., Weber, J. and Scott, J. (2007), “The Role of Accounting Quality in Reducing Investment Inefficiency in the Presence of Private Information and Direct Monitoring”, Working Paper, The Ohio State University.

26)  Bernanke, B. and Gertler, M. (1990), “Financial Fragility and Economic Performance”, Quarterly Journal of Economics, 105 (1), PP. 87–114.

27)  Bharath, S.T., Sunder, J. and Sunder, S.V. (2008), “Accounting Quality and Debt Contracting”, The Accounting Review, 83, PP. 1–28.

28)  Bhattacharya, N., Desai, H. and Venkataraman, K. (2011), “Earnings Quality and Information Asymmetry: Evidence from Trading Costs”, Southern Methodist University working paper.

29)  Biddle, G. and Hilary, G. (2006), “Accounting Quality and Firm-level Capital Investment”, The Accounting Review, 81, PP. 963–982.

30)  Biddle, G., Hilary, G. and Verdi, R.S. (2009), “How Does Financial Reporting Quality Relate to Investments Efficiency?”, Journal of Accounting and Economics, 48, PP. 112–131.

31)  Bushman, R.M. and Smith, A.J. (2001), “Financial Accounting Information and Corporate Governance”, Journal of Accounting and Economics, 32, PP. 237–333.

32)  Cespedes, J., Gonzalez, M. and Molina, C. A. (2009), “Ownership and Capital Structure in Latin America”, Journal of Business Research, 63 (3), PP. 1-7.

33)  Chung, K.H. and Pruitt, S.W. (1994), “A Simple Approximation of Tobin’s Q”, Financial Management, 23 (3), PP. 70–74.

34)  Dechow, P., Richardson, S. and Tuna, I. (2003), “Why Are Earnings Kinky? An Examination of the Earnings Management Explanation”, Review of Accounting Studies, 8, PP. 355–384.

35)  Dechow, P., Sloan, R. and Sweeney, A. (1995), “Detecting Earnings Management”, The Accounting Review, 70, PP.193–225.

36)  Diamond, D. W. (1985), “Optimal Release of Information by Firms”, Journal of Finance, 40 (4), PP. 828-862.

37)  Francis, J., LaFond, R., Olsson, P.M. and Schipper, K. (2004), “Cost of Equity and Earnings Attributes”, The Accounting Review, 79, PP. 967–1010.

38)  Francis, J., LaFond, R., Olsson, P.M. and Schipper, K. (2005), “The Market Pricing of Accruals Quality”, Journal of Accounting and Economics, 39, PP. 295–327.

39)  Frankel, R. and Li, X. (2004), “Characteristics of a Firm's Information Environment and the Information Asymmetry between Insiders and Outsiders”, Journal of Accounting and Economics, 37(2), PP. 229-259.

40)  Garcia-Teruel, J. P., Martinez-Solano, P. and Sanchez-Ballesta, J. P. (2014), “The Role of Accruals Quality in the Access to Bank Debt”, Journal of Banking & Finance, 38, PP. 186-193.

41)  Gomariz, M.F. C. and Ballesta, J.P.S. (2014), “Financial Reporting Quality, Debt Maturity and Investment Efficiency”, Journal of Banking and Finance, 40, PP. 494-506.

42)  Healy, P.M. and Palepu, K.G. (2001), “Information Asymmetry, Corporate Disclosure, and the Capital Markets: a Review of the Empirical Disclosure Literature”, Journal of Accounting and Economics, 31, PP. 405–440.

43)  Heflin, F. L., Shaw, K. W. and Wild, J. J. (2005), “Disclosure Policy and Market Liquidity: Impact of Depth Quotes and Order Sizes”, Contemporary Accounting Research, 22, PP. 829–865.

44)  Hope, O. and Thomas, W.B. (2008), “Managerial Empire Building and Firm Disclosure”, Journal of Accounting Research, 46, PP. 591–626.

45)  Hovakimian, G. (2009), “Determinants of Investment Cash Flow Sensitivity”, Financial Management, 2, PP. 161–183.

46)  Jackson, A.B. (2018), “Discretionary Accruals: Earnings Management or Not?”, ABACUS (Special Issue: Special Issue on Earnings Management), 54 (2), PP. 136-153.

47)  Lang, L., Ofek, E. and Stulz, R.M. (1996), “Leverage, Investment, and Firm Growth”, Journal of Financial Economics, 40, PP. 3–29.

48)  Levitt, A. (1998), “The Importance of High-quality Accounting Standards”, Accounting Horizons, 12, PP. 79-82.

49)  Lo, A. W. Y. and Wong, R. M. K. (2011), “An Empirical Study of Voluntary Transfer Pricing Disclosures in China”, Journal of Accounting and Public Policy, 30 (6), PP. 607–628.

50)  Long, M.S. and Malitz, I.B. (1983), “Investment Patterns and Financial Leverage”, National Bureau of Economic Research (NBER), Working Paper Series.

51)  Lowe, J., Naughton, T. and Taylor, P. (1994), “The Impact of Corporate Strategy on the Capital Structure of Australian Companies”, Managerial and Decision Economics, 15 (3), PP. 245–257.

52)  MacKie-Mason, J.K. (1990), “Do Taxes Affect Corporate Financing Decisions?”, Journal of Finance, 45 (5), PP. 1471–1491.

53)  Marchini, P.L., Mazza, T. and Medioli, A. (2018), “The Impact of Related Party Transactions on Earnings Management: some Insights from the Italian Context”, Journal of Management & Governance, 22 (4), PP. 981-1014.

54)  McNichols, M. and Stubben, S. (2008), “Does Earnings Management Affect Firms’ Investment Decisions”, The Accounting Review, 86, PP. 1571–1603.

55)  McNichols, M. and Stubben, S. (2018), “Research Design Issues in Studies Using Discretionary Accruals”, ABACUS (Special Issue: Special Issue on Earnings Management), 54 (2), PP. 227-246.

56)  Myers, S. C. (1977), “Determinants of Corporate Borrowing”, Journal of Financial Economics, 5 (2), PP. 147-175. 

57)  Myers, S.C. and Majluf, N.S. (1984), “Corporate Financing and Investment Decisions When Firms Have Information that Investors Do not Have”, Journal of Financial Economics, 13 (2), PP. 187–221.

58)  Paiva, I.S. (2018), “Contracting Debt and the Quality of Financial Reporting in Private Firms”, Accounting and Management, 63 (2), PP. 1-18.

59)  Rajan, R. and Winton, A. (1995), “Covenants and Collateral as Incentives to Monitor”, Journal of Finance, 50, PP. 1113-1146.

60)  Sheel, A. (1994), “Determinants of Capital Structure Choice and Empirics on Leverage Behavior: a Comparative Analysis of Hotel and Manufacturing Firms”, Journal of Hospitality and Tourism Research, 17 (1), PP. 3–16.

61)  Shroff, N. (2015), “Real Effects of Financial Reporting Quality and Credibility: Evidence from the PCAOB Regulatory Regime”, Available at SSRN: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2667969.

62)  Stiglitz, J. and Weiss, A. (1981), “Credit Rationing in Markets with Imperfect Information”, American Economic Review 73, PP. 393-410.

63)  Stubben, S. (2008), “Discretionary Revenues as a Measure of Earnings Management”, Working paper, The University of North Carolina at Chapel Hill.

64)  Stulz, R. (2000), “Does Financial Structure Matter for Economic Growth?”, A Corporate Finance Perspective, Ohio State University working paper.

65)  Tang, C. H. and Jang, S. (2007), “Revisit to the Determinants of Capital Structure: A Comparison between Lodging Firms and Software Firms”, International Journal of Hospitality Management, 26 (1), PP. 175–187.

66)   Thomas, J. and Zhang, X. (2000), “Identifying Unexpected Accruals: A Comparison of Current Approaches”, Journal of Accounting and Public Policy, 19, PP. 347–376.

67)  Vengesai, E. and Kwenda, F. (2018), “The Impact of Leverage on Discretionary Investment: African Evidence”, African Journal of Economic and Management Studies, 9 (1), PP. 108-125.

68)  Verdi, R. S. (2006), “Financial Reporting Quality and Investment Efficiency”, Working Paper, Sloan School of Management, MIT.

69)  Verrecchia, R. E. (2001), “Essays on Disclosure”, Journal of Accounting and Economics, 32, PP. 97-180.

70)  Welker, M. (1995), “Disclosure Policy, Information Asymmetry and Liquidity in Equity Markets”, Contemporary Accounting Research, 11 (2), PP. 801-828.

71)  Yu, F. (2005), “Accounting Transparency and the Term Structure of Credit Spreads”, Journal of Financial Economics, 75, PP. 53–84.

 

 

یادداشت‌ها