رابطه انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیران و فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه The Relationship between CEO Risk-Taking Incentives and Socially Irresponsible Activities

پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی

دوره 13، شماره 49، اردیبهشت 1400، صفحه 205-232   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

فریدون رهنمای رود پشتی^{* 1}؛ آناهیتا زندی²

¹گروه حسابداری، واحد علوم و تحقیقات تهران،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²گروه حسابداری، واحد تهران شمال ،دانشگاهآزاداسلامی، تهرانایران

چکیده

درجه ریسک‌پذیری مدیران ناشی از انگیزه‌های مدیریتی می‌تواند جهت جبران کاستی پاداش آن‌ها منجر به عملکرد شرکت‌هادر فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه گردد.این مطالعه به بررسی رابطه بینانگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیرعاملکهباحساسیتحقوق و مزایایمدیرانعاملبرایتغییردرنوساننرخبازدهسهامیاوگااندازه‌گیریمی‌شود و فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه با استفاده از گزارش‌های سالانه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازد. نتایج نشان‌دهنده آن است که انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیرعامل ارتباط مثبتی با فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه دارد. به علاوه، ما در این پژوهش پی بردیم که فعالیت‌های اجتماعی مسئولانه شرکت به عنوان یک عامل واسطه عمل کرده و موجب تقویت رابطه فوق‌الذکر می‌شود. نتایج ما نشان می‌دهد که محرک‌ها و مشوق‌های ریسک‌پذیری در طرح پاداش مدیرعامل از اهمیت زیادی برای خط‌مشی‌های شرکت نسبت به فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه برخوردارند.

The Relationship between CEO Risk-Taking Incentives and Socially Irresponsible Activities 
 

Fraydoon Rahnamay Roodposhti
Anahita Zandi
 

 
The degree of managerial risk appetite due to managerial motivation can lead to companies' performance in irresponsible social activities to compensate for their lack of reward. This study examines the relationship between the CEO's risk-taking incentives and irresponsible social activities using the annual reports of accepted companies In the Tehran Stock Exchange. The results indicate that the manager's risk-taking incentives have a positive relationship with irresponsible social activities. In addition, we have found in this research that the responsible social activities of the company act as an intermediary agent and enhance the above-mentioned relationship. Our results show that incentives and incentives for risk appetite in managing director remuneration are of great importance to corporate policies against irresponsible social activities.

کلیدواژه‌ها

انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیران؛ فعالیت‌های اجتماعی مسئولانه؛ فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه

اصل مقاله

http;//dorl.net/do/20.1001.1.23830379.1400.13.49.9.4

 

رابطه انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیران و فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه

 

 

تاریخ دریافت: 24/10/1399            تاریخ پذیرش: 28/12/1399

فریدون رهنمای رود پشتی^[1]

آناهیتا زندی^[2]

 

 

چکیده

درجه ریسک‌پذیری مدیران ناشی از انگیزه‌های مدیریتی می‌تواند جهت جبران کاستی پاداش آن‌ها منجر به عملکرد شرکت‌هادر فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه گردد.این مطالعه به بررسی رابطه بینانگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیرعاملکهباحساسیتحقوق و مزایایمدیرانعاملبرایتغییردرنوساننرخبازدهسهامیاوگااندازه‌گیریمی‌شود و فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه با استفاده از گزارش‌های سالانه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازد. نتایج نشان‌دهنده آن است که انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیرعامل ارتباط مثبتی با فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه دارد. به علاوه، ما در این پژوهش پی بردیم که فعالیت‌های اجتماعی مسئولانه شرکت به عنوان یک عامل واسطه عمل کرده و موجب تقویت رابطه فوق‌الذکر می‌شود. نتایج ما نشان می‌دهد که محرک‌ها و مشوق‌های ریسک‌پذیری در طرح پاداش مدیرعامل از اهمیت زیادی برای خط‌مشی‌های شرکت نسبت به فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه برخوردارند.

 

واژه‌های کلیدی:انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیران، فعالیت‌های اجتماعی مسئولانه، فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه.

 

1- مقدمه

مفهوممسئولیت اجتماعیشرکتی (CSR) توجهزیادی را از طرف محققان و متخصصانجلب کرده استزیراشرکت‌ها با فشارهایی از طرفسهامداران داخلی و خارجی متعدد برایگنجاندن CSR درفعالیت‌ها و عملیات شرکتمواجه هستند (بارگسی و همکاران 2014، کریفوو فورگت 2015). مسئولیت اجتماعیشرکتی به عنوانفعالیت‌هایداوطلبانهانجامشده توسط شرکت‌ها برای دستیابی به اهداف اجتماعی تعریف می‌شود (مک ویلیامز و سیگل 2001). از دیدگاه مدیریتی، اینبدین معنی است که شرکت بایستیسودآورو اخلاق مدار باشد و از قانون پیروی کند (کارول 1999). این تعاریفبیشتر برفعالیت‌هایاجتماعیمسئولانه بافعالیت‌ها و برآیندهای مثبت و کم‌تر برفعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانهبا فعالیت‌ها و برآیندهای منفیمتمرکز هستند (کاتچن و مون 2012).اینوجه تمایز بسیار مهم است زیرا یک شرکت می‌تواند در هر دو فعالیت‌های اجتماعی مسئولانه وغیرمسئولانهمشارکت کند (متینگلی و برمن 2006، شولتنز و زو 2008،گاترچیوهمکاران 2009).

 منابعو مطالعاتمربوط بهپاداش مدیران و CSR عمدتاً برشیوهتأثیرگذاریاجزای خالصبسته‌های پاداش (یعنی حقوق، انعام،پاداش سهام وحق خرید سهام)بر مشارکت شرکت‌ها درفعالیت‌های اجتماعی مسئولانه وغیرمسئولانهمتمرکز هستند (مک گویر وهمکاران 2003، دکاپ و همکاران2006، ماهونی و تورنه 2005، 2006، کای و همکاران 2011،رکر و همکاران 2014). این منابع شواهد ترکیبی را در اختیار می‌گذارد برای مثال،مک گویر وهمکاران (2003) پی بردند که حقوق مدیرعامل و درصد پرداخت‌هایتشویقیدربسته پاداش مدیرعامل دارای همبستگی مثبت با فعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه است.یک ویژگی مشترک این منابع این است کهصریحاًاین موضوع را در نظرنگرفته است که چگونهمشوق‌های ریسک‌پذیری در بسته پاداشمدیرعاملبر مشارکت شرکت‌ها در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه تأثیر می‌گذارند. این مطالعه اولین مطالعه‌ای است که ازیک شاخصصریحمشوق‌های ریسک‌پذیری مدیرعامل (یعنی حساسیت حقوق و مزایایمدیران عامل برای تغییر درنوسانبازده سهامیا وگا) برای بررسی اثرات آن بر روی فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانهاستفاده می‌کند.

پاداشومشوق‌هایمربوطه به طور گسترده‌ای توسطشرکت‌ها برای همسوسازیمحرک‌ها و مشوق‌هایمدیرعامل با منافع سهام‌داران به منظور تصمیم­گیری‌هایی در راستای بیشینه‌سازی ارزش شرکت استفاده شده است. در این پژوهش،استدلال می‌شود کهمشوق‌های ریسک­پذیری موجود در بسته پاداش مدیرعاملمی‌تواند برمشارکت شرکت در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه تأثیر بگذارد. مشارکت شرکت در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانهمنوط به صلاحدید مدیریت است و از این روی می‌تواند تحت تأثیرمحرک‌ها و مشوق‌های مدیریتیقرار گیرد (مک گویر وهمکاران 2003). به طور ویژه، یک رابطهمثبت بینمشوق‌های ریسک‌پذیری مدیرعامل و فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه فرض می‌شود. دو مکانیسمقادر به توجیه این واقعیت هستند.اولاً، مدیرعاملانمی‌توانند در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه به دلیلفشارهای عملکرد مالیمرتبط بامشوق‌هایریسک‌پذیری شرکت کنند.دوما، مدیرانممکن استپیامدهای منفی بالقوه ناشی از فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه را دست‌کم بگیرند (تانگ و همکاران 2015).

سطحفعالیت‌های اجتماعیمسئولانه شرکتموجب تعدیل رابطه بین فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه ومشوق‌های ریسک‌پذیری می‌شود به طوری که این رابطه برای شرکت‌های با سطوح بالاتر فعالیت‌های اجتماعیمسئولانه قویتر خواهد بود. اینموضوع توسطیافته‌های تحقیقات اخیر قابل تأیید است که نشان می‌دهد فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه و فعالیت‌های اجتماعیمسئولانهمی‌توانند با هم ارتباط داشته باشند (استریک و همکاران 2006، متینگلی و برمن 2006، کانچن و مون 2012،ارمیستون و وانگ 2013).به علاوه،تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که فعالیت‌های اجتماعیمسئولانهموجب افزایش اعتبار اخلاقی مدیران می‌شود که این مسئله به نوبه خود موجبافزایشمشارکت آن‌ها در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه بدون بی‌اعتبار کردن خود یا شرکت خود می‌شود (ارمیستون و وانگ 2013). به این ترتیب در این پژوهشانتظار داریم که رابطهبین مشوق‌های ریسک‌پذیریمدیران ومشارکت شرکت در فعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانهزمانی تقویت ‌شود کهشرکت درفعالیت‌های اجتماعیمسئولانه مشارکت کند.

در این مطالعه اولاً، از شاخص صریحفعالیت‌هایریسک‌پذیریمدیرعامل که با حساسیتحقوق و مزایای مدیرعاملبرای تغییر در نوسان نرخ بازده یا وگااندازه‌گیری می‌شود استفادهمی‌شود (گوای 1999،کولزو همکاران2006) و به بررسی اثر آن بر روی فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه پرداخته می‌شود.دوما، این مطالعهمکمل با تحقیقات قبلی است که نشان می‌دهدفعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانهبایستیبه طور مجزا بررسی شود (استرایک وهمکاران2006). سوما،در مورد اینکهچرا شرکت‌ها در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه مشارکت می‌کنندبحثمی‌شودزیرا شواهد تجربی در این خصوص بسیار محدود بوده است (لانگهو واشبورن 2012، امیستون و وانگ2013). چهارما،نتایجنشان می‌دهد که ساختار پاداشمدیرعامل را می‌توان به عنوان ابزاریبرای پیاده‌سازیدستور کار مسئولیت‌پذیری اجتماعییک شرکت استفاده کرد.برای مثال هیئت‌مدیره علاقه‌مند به درکاین موضوع است که چگونهمشوق‌های ریسک‌پذیری موجبتشویق/بازدارندگی مدیرعامل برای مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه می‌شود. در نهایت، نتایج از اهمیت ویژه‌ای برای تصمیمات و خط‌مشی‌ها از حیثافزایش علاقه سهام‌داران نظیر سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذارانبهرابطه بینمسئولیت اجتماعی شرکت و پاداش مدیریتبرخوردار است.

بخش دوم این مقاله به تبیین مبانی نظری وفرضیه‌ها و پیشینه تحقیقات صورت گرفته اختصاص دارد. در بخش سوم، روش پژوهش ودر بخش چهارم تحلیل آماری و نتایج آزمون فرضیه‌ها بیان می‌شود و در نهایت، بحث و نتیجه‌گیری ارائه می‌گردد.

 

2-مبانی نظری و فرضیه‌ها و پیشینه پژوهش

2-1- مشوق‌های ریسک‌پذیریمدیرعامل

 به منظور درک بهتر محرک‌هاو مشوق‌های مدیریتی،ابتدا ترکیب بسته پاداش مدیرعامل را در نظر می‌گیریم.به طور کلیپاداشکل مدیرعاملشاملپاداش‌هایبا حقوق محدود (حقوق پایه واضافه پرداخت) علاوه برپاداش‌های سهام محور (یعنی حق خرید سهام یاحق خرید سهامغیرقابل معامله) می‌باشد.

از این روی،محرک‌ها و مشوق‌های طبیعی را در اختیار مدیرعامل برایریسک کردن بیشتر از طریق افزایش نوسان نرخ بازدهسهام شرکت قرار می‌دهد.به این ترتیب،حساسیت حقوق و مزایای مدیرعاملبرای تغییر درنوسان نرخ بازده سهام یا وگا عموماً در منابعبه عنوان شاخصی برایمحرک‌های ریسک‌پذیریمدیرعاملاستفاده شده است. چندینمطالعهنشان داده است کهمدیرعاملان با وگای بالاتر،خط‌مشی‌ها و سیاست‌های تأمین مالی و سرمایه‌گذاری پرخطرتری را اتخاذ می‌کنند (گوای 1999، کور و گوای 2002، کولز و همکاران 2006، دی یانگو همکاران 2013). مدیرعاملعموماً به صورتریسک‌گریز وفاقد تنوعدر نظرگرفتهمی‌شود (مورفی 2013).در این رابطه، چالشهیئت‌مدیره از طرفسهام‌داران، انتخاب سطوح بالایی از محرک‌ها و مشوق‌ها برای مدیرعاملبرایریسککردن کافی و ارزش‌آفرینی بدون تحمیل ریسک‌پذیری بیش از حد می‌باشد.

 همان طور که در مقدمه گفته شد، مطالعاتمتعددی به بررسی رابطه بین پاداشمدیریتوفعالیت‌های CSR پرداخته‌اند (مک گایر و همکاران 2003،ماهونی و تورن 2006، کای و همکاران 2011).با این حال، این مطالعات به بررسی رابطه بین CSR و سطحاجزای پاداش نظیرحقوق،اضافه پرداخت و یا حق خرید سهام توسط مدیرعامل پرداخته‌اند. اگرچه این موضوع مهم استزیرا موجب افزایش دانش از رابطه بینCSRو پاداشمدیران می‌شود، این مطالعات به بررسییکسؤال مهم نپرداخته‌اند:آیا مشوق‌هایلحاظ شده دراجزای پاداش موجب تشویق مدیران برایمشارکت درفعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه می‌شود یا این که آن‌ها را از این کار باز می‌دارد. هدف مقاله حاضرپر کردن این شکاف بابررسی این موضوع است که چگونه محرک‌ها و مشوق‌های ریسک‌پذیری مدیرعامل (که با وگا اندازه‌گیری می‌شود)برمشارکت شرکت‌ها درفعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانهاثرمی‌گذارند.

 

2-2- مشوق‌های ریسک‌پذیری وفعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه

نظریه کارگزاری و اقتصادهزینهتراکنش نشان می‌دهد کهبسته پاداش مدیرعامل بایستیطوری طراحیشود که موجبمحدودشدن یاکنترل فرصت‌طلبی یا منفعت‌طلبی از طریق پایش، مکانیسم‌های همسوسازی منافع و محرک‌های عملکردشود (جونز و ویکس 1999).نظریه کارگزارینشان می‌دهد که برنامه‌های پاداش بایستیبرای همسوسازیمنافع هر دویمدیرعاملان و سهامداران آن‌ها طراحیشود (مورفی 2013). ترکیببسته پاداش مدیرعامل،محرک‌ها و مشوق‌های ریسک‌پذیری اورا شکل می‌دهدو این موضوع در هر دوی شرکت‌های مالی و غیرمالیمشاهده شده است (کولز و همکاران 2006،فالهبرنج و استولز 2011، دی یانگ و همکاران 2013، مورفی2013،چنگ و همکاران 2015، بولیان و رویز- وردو 2015).

 هیئت‌مدیره می‌تواند از طرح‌های پاداش‌دهیبرایتأثیرگذاری بر رفتارمدیران از طریق محرک‌های ریسک‌پذیری دربسته‌های پاداش مدیرعاملتأثیر گذارد کهبه نوبه خوداین محرک‌ها بر مشارکت شرکت در فعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه تأثیر می‌گذارد. چونفعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانهو مسئولانهمنوط بهصلاحدید واختیار مدیریت هستند (دونالدسون وپرتسون 1995)، آن‌ها به شدت تحت تأثیر مشوق‌های مدیریتی قرار می‌گیرند (مکگویر و همکاران 2003). مدیرعاملانتحت تأثیراهداف مالی و فشارهای رقابتی قرار گرفته و اینبه نوبه خود باعث می‌شود تا شرکت در فعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه مشارکت کند. به علاوه، مدیران ممکن است اثرات منفی بالقوه فعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه را دست کمبگیرند. تانگ و همکاران (2015)پی بردند کهمدیرعاملتمایل زیادی برای مشارکت در فعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه دارد زیرااهمیتسهام‌داران را از حیث پشتیبانی و منابع نادیده می‌گیرد.تانگو همکاران (2015)استدلال کرده‌اند کهمدیرعاملان ممکن است درفعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه به دلیل باورخود مبنی بر این که قادرند با همه اثرات و عواقب منفیآنمقابله کنندمشارکت می‌کنند. ایناستدلال منجر به اولین فرضیه می‌شود:

فرضیه 1:بین انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیران و مشارکت شرکت در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانهرابطه وجود دارد.

 

2-3- اثرواسطه‌ایفعالیت‌هایاجتماعیمسئولانه

 طیف جدیدی از تحقیقات نشان می‌دهند که فعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه و مسئولانه ممکن است با هم ارتباط داشته باشند. برخی مطالعات نشان می‌دهند که هردوی این فعالیت‌ها به طور هم زمان می‌توانند رخ دهند (استریک و همکاران 2006، متینگلی و برمن 2006)، سایر مطالعات نشان داده‌اند که فعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه قبلیبرفعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه بعدی یا آینده اثر دارند (کاترجی و تافل 2010، کاتچن و مون 2012) و سایر مطالعات نشان داده‌اند کهفعالیت‌هایاجتماعیمسئولانهقبلی برفعالیت‌هایاجتماعیمسئولانهآینده اثر دارند (ارمیستونوانگ 2013). استریک و همکاران (2006)به این نتیجه رسیدند که شرکت‌هایمتنوع در سطح بین‌المللیهمزمان در هر دوی این فعالیت‌ها مشارکت می‌کنند. متینگلی و برمن (2006)به این نتیجه رسیدند که هر دو فعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانهو مسئولانههمبستگی مثبتی دارند و این نشانمی‌دهد که شرکت‌ها می‌توانند به طور بالقوه در هر دو فعالیت مشارکت کنند.

 سایر مطالعات نشان داده‌اند که فعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه بر فعالیت‌هایاجتماعیمسئولانه اثر دارند.برای مثال، کاترجی و تافل (2010)نشان دادند که شرکت‌ها پس از دریافت یکامتیاز و رتبه زیست‌محیطیضعیف،عملکرد زیست‌محیطی خود را بهبود می‌بخشند. کاتچنومون (2012) نشانداده‌اند که شرکت‌ها در فعالیت‌هایاجتماعیمسئولانهبرایجبرانفعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه مشارکت می‌کنند با اینحال این اثر در میان صنایع و انواع فعالیت‌هایاجتماعی غیرمسئولانه و مسئولانه متغیر است. کانگ وهمکاران (2016)پیبردند کهشرکت‌ها ظاهراً از فعالیت‌هایاجتماعیمسئولانه به طور راهبردی به عنوانیک مکانیسمریاضتی برایجبراناشتباهات گذشتهبرایساکتکردن سهام‌داران استفاده می‌کنند.با این حال، محققان به این نتیجه رسیده‌اند که این مکانیسم ریاضتیاز نظر مالیبازدهیندارد زیراسهامداران آن را به صورت غیرواقعی یا عوام‌فریبانه تلقی می‌کنند (یعنیسبزشویی یا لاپوشانی کردن اشتباهات گذشته).این را می‌توان از دو دیدگاه توضیح داد:1- مفهومتشخیص نشانهویژگیشرکت (یعنی با استفاده از نشانه‌هایی کهاطلاعات مرتبط هستند و یا چیزی که توسطسهام‌دارانبه صورت مفید و با اهمیت در نظر گرفته می‌شود) از تئوری قضاوت اجتماعی (میشینا و همکاران 2012) و 2- استدلال‌های مربوط بهانگیزه‌های شرکت (گادفری 2005).

میشینا و همکاران (2012) نشان داده‌اند کهسهام‌دارانقضاوت‌های اعتباری را بر اساس علائم و نشانه‌های مثبت و منفی مربوط بهاعتبارشرکت (فعالیت‌های اجتماعیمسئولانه و غیرمسئولانه) انجاممی‌دهند. به طور ویژه، نشانه‌های منفی، وزنبیشتری رانسبت به نشانه‌هایمثبتدریافت می‌کنند زیرابه صورت انحراف ازهنجار و معیارمورد انتظار جامعه در نظر گرفته می‌شود (میشینا و همکاران 2012). گادفری (2005)استدلال می‌کند کهسهام‌داران ارزش‌های اخلاقی را بهقصد، انگیزه وویژگی شرکت نسبت می‌دهد.هر چهفعالیت‌های اجتماعیمسئولانهاز نظرسهام‌دارانبهصورتیکی ازنشانه‌های واقعیشرکت بیشتر موردتانید قرار گیرد،قضاوت اخلاقیبیشتر خواهد بود. همچنین شرکت‌هایی که از فعالیت‌های اجتماعیمسئولانهبرایجلب توجهسهامداران استفاده می‌کنند، ارزیابی‌های منفی رادریافت خواهند کرد (گادفری 2005).

 مطابق با استدلال‌های میشینا و همکاران (2012) وگادفری (2005)،اکیمنوا و همکاران (2014) دریافته‌اند که عملکرد پرتفوی شرکت‌هایدارای هر دوفعالیت‌های اجتماعیمسئولانه و غیرمسئولانه ضعیف‌تر ازپرتفوی شرکت‌هایی است که یا فعالیت‌های اجتماعیمسئولانه دارند و یا دارای فعالیت‌های اجتماعیغیرمسئولانه می‌باشند. کانگ و همکاران (2016) پی برده‌اند کهفعالیت‌های اجتماعیمسئولانهبرای جبرانفعالیت‌های اجتماعیغیرمسئولانه گذشتهموجبتضعیفاثرات عملکرد منفی فعالیت‌های اجتماعیغیرمسئولانه نمی‌شود. این نشان می‌دهد که مشارکت در فعالیت‌های اجتماعیغیرمسئولانه می‌تواند ناشی از عوامل دیگر نظیر مشوق‌های ریسک‌پذیریمدیرعاملباشد که توسط بسته‌های پاداشمدیرعاملارائه می‌شود.

ما استدلال می‌کنیم که سطح فعالیت‌های اجتماعیمسئولانهشرکتموجب تعدیل رابطه بین مشوق‌های ریسک‌پذیری و فعالیت‌های اجتماعیغیرمسئولانه می‌شود به طوری که این رابطه برای شرکت‌های با سطوح بالای فعالیت‌های اجتماعیمسئولانهقوی‌تر است؛ به عبارت دیگر، رابطه بینفعالیت‌های اجتماعیغیرمسئولانه ومشوق‌هایریسک‌پذیریمدیرعامل با حضور فعالیت‌های اجتماعیمسئولانه تشدید می‌شود.

 برایتأیید نظریاستدلال‌های خوددر خصوصنقش واسطه‌ای فعالیت‌های اجتماعیمسئولانهدر خصوص رابطهبینمحرک‌های ریسک‌پذیری و فعالیت‌های اجتماعیغیرمسئولانه، ما بهتحقیقات مدیریت راهبردی و روان‌شناسیاستناد می‌کنیم (میشینا و همکاران 2012،ارمیستون ووانگ 2013، هنیز و همکاران 2014). ارمیستون و وانگ (2013)استدلال می‌کند کهمدیرعامل اعتبار اخلاقی خود را باانجام فعالیت‌های مسئولانه افزایش می‌دهد که این فرایند به نوبه خود آن‌ها را تشویق بهمشارکت در فعالیت‌های اجتماعیغیرمسئولانه می‌کند.

یک مفهوم مرتبط با اعتبار اخلاقی، مجوز اجتماعیبرای بهره‌برداریاست. هنسیز وهمکاران (2014)نشان داده‌اند که مجوز اجتماعی عملکردبرای انجام کسب‌وکار مهم بوده و یک محرک عملکرد مالی در بخشاستخراجطلا است. در این زمینه،فعالیت‌های اجتماعیمسئولانهبرای حفظمجوز اجتماعی انجاممی‌شوند (برای مثال حق بهره‌برداری که به طور رسمی و مستقیم توسطبرخی ذی‌نفعان نظیر دولتاعطا می‌شود) و در عین حال توسط ذی‌نفعان دیگربه طور غیررسمی و غیرمستقیماعطا می‌شود (برای مثالجوامع محلی). فعالیت‌های اجتماعیمسئولانهبه شرکت‌ها کمکمی‌کند تا اختلاف خود رابا ذی‌نفعان کاهش داده و همکاری‌شان را با آن‌ها افزایش دهند. استدلال‌های نظری فوق نشان می‌دهد که اعتبار اخلاقیمدیرعاملان و مشروعیت عملکرد آن‌هامی‌تواندموجبشود تاآن‌ها بدون بی‌اعتبار کردن خود یا شرکت خودریسک بیشتریبکنند (از طریق مشارکت در فعالیت‌های اجتماعیغیرمسئولانه).این اثر در صورتی تشدید خواهد شد که مدیرعاملاناثرات منفی بالقوهفعالیت‌های اجتماعیغیرمسئولانه رادست کمبگیرند.

فعالیت‌های اجتماعیمسئولانهمی‌تواندبهصورت یکدارایی نامشهود در نظر گرفتهشود که باریسک‌پذیری بیشتر ارتباط دارد (یعنی از طریق مشارکت در فعالیت‌های اجتماعیغیرمسئولانه). همچنینفعالیت‌های اجتماعیمسئولانه موجب ایجاد یک سپرو لایه حفاظتی در برابراز دست رفتن اعتبار ناشی از فعالیت‌های اجتماعیغیرمسئولانه شده است. برای مثال یک مدیرعامل بامشوق‌های ریسک‌پذیری بالاممکن است بر بیشینه‌سازی سود برایسهام‌دارانتمرکز کرده و اینبه طور بالقوه منجر به بروز فعالیت‌های اجتماعیغیرمسئولانه می‌شود (برای مثال با استفاده از یکفناوری آلاینده و یا مدیریت ضعیف پسماند که برای محیط‌زیستضرر دارد). از دیدگاه مدیرعامل این رفتار بسیار پرخطر استاز این جهت که اگر بدترین سناریو رخ دهد،خسارت بازارقابل توجهبوده و بقای شرکت را نیز تهدید خواهد کرد. مطالعه باتاکاریا و سن (2004)،گادفری (2005) وگادفری، نشان می‌دهد که فعالیت‌های اجتماعیمسئولانه به شرکت کمک می‌کند تایکمنبعی از حسن نیت را ایجاد کند کهسهام‌داران و ذی‌نفعان را تحریک می‌کند تااطلاعات منفی در خصوص شرکت راکاهش دهند.استدلال‌های فوق منجر به تدوین دومین فرضیه می‌شود:

فرضیه 2: بین انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیران و مشارکت شرکت در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانهبا در نظر گرفتن فعالیت‌های اجتماعیمسئولانه رابطه وجود دارد.

 

2-4- پیشینه پژوهش

آرشادورازاک (2011)،در مطالعه‌ایباعنوانافشایمسئولیتاجتماعیشرکتیوعملکردشرکت‌هایمالزیپرداختند. نتایجاینمطالعهنشاندادکهافشایفعالیت‌هایمسئولیتاجتماعیشرکت‌هااثرقابلتوجهیبررویموفقیتشرکت‌هادارد. همچنینساختارمالکیتغالبباعثبهبودفعالیت‌هایافشایمسئولیتاجتماعیمی‌گردد.

اویونووهمکاران (2011)،درمطالعه‌ایباعنوانمسئولیتاجتماعیشرکت‌هاوعملکردمالیبهبررسیمسئولیتاجتماعیشرکت‌هاوعملکردمالی 50 شرکتمالزیاییپرداختند. تجزیه‌وتحلیلآن‌هانشاندادکهرابطهمثبتوتقریباًضعیفیبینمسئولیتاجتماعیشرکت‌هاوعملکردمالیوجوددارد؛بنابراینآن‌هاادعاکردندکهگزارشفعالیت‌هایاجتماعیشرکت‌هاباعثبهبودعملکردمالیمی‌گردد.

رکر (2014) به بررسی مسئولیت اجتماعی شرکت و بازپرداخت جبران خسارت توسط مدیرعامل پرداخته است. در این مقاله رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت و بازپرداخت مدیرعامل شرکت طی بازه 2005-2012 در شرکت‌های استرالیایی بررسی شده است. مسئولیت اجتماعی شرکت و بازپرداخت جبران خسارت توسط مدیرعامل به زیرمجموعه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. نتایج نشان داده است که بین بازپرداخت جبران خسارت توسط مدیرعامل و شرکت‌های دارای مسئولیت اجتماعی رابطه منفی وجود دارد.

سالوسکیوزولچ (2014) درپژوهشخویشبهبررسیارتباطبینمیزانافشاءمسئولیتاجتماعیشرکتیوکیفیتسودپرداختند. نتیجهاینپژوهشحاکیازآناستکهروندروبهرشدشرکت‌هادرخصوصافشاءاطلاعاتمسئولیتاجتماعیشرکت‌هالزوماًمنجربهافزایشکیفیتسودنمی‌شودویکارتباطمنفیبینمیزانافشاءمسئولیتاجتماعیشرکتوکیفیتسودوجوددارد. همچنیننتایجپژوهشآن‌هانشاندادکهبینمسئولیتاجتماعیشرکتبادرجهمحافظه‌کاریشرکتوکیفیتاقلامتعهدیرابطه‌یمنفیوبامدیریتسودرابطه‌یمثبتوجوددارد.

بویالیان (2015) به بررسیرابطه اهرم، ریسک‌پذیری و مشوق‌هایمدیرعامل شرکت در طول بحران مالی پرداخته است. نتایج نشان داد معیارهای معمول انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیران بانک، انگیزه‌های تغییر ریسک را نشان نمی‌دهند همچنین نتایج نشان داد، پساز بحران مالی مشوق‌هایمدیرعامل بر ریسک‌پذیری آن‌ها در شرکت‌هایی با اهرم مالی کم تأثیر بیشتری دارد.

چن و همکاران (2015) در پژوهش خود به بررسی رابطه انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیرعامل و هزینه سرمایه پرداختند.یافته‌ها نشان دادند که حساسیت‌های ثروت مدیرعامل نسبت به تغییرات قیمت‌های سهام ، هزینه سرمایه را می‌کاهد، در حالیکه حساسیت‌های ثروت مدیرعامل بهتغییرات نوسان‌پذیری سهام ، هزینه سرمایه را افزایش می‌دهد.همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد که سهامداران، ریسک‌های ناشی از پروژه‌های آتی شرکت را در پاداش و مزایای مدیرعامل مستتر می‌بینند و این ریسک‌ها را بر همان اساس در هزینه سرمایه منظور می‌کنند. یافته‌های بدست آمده نتایج ضمنی نیرومندی بر نوع قرارداد پرداخت بهینه پاداش مدیرعامل، ارزیابی پروژه و برآورد هزینه سرمایه، خواهد داشت.

واهبا (2015) درمطالعه‌ایباعنواناثرواسطهعملکردمالیدررابطهبینمسئولیت‌هایاجتماعیوساختارمالکیتبهبررسیمتغیرهایضمنیمؤثربرعملکردمالیپرداختهاست. رگرسیونداده‌هایپنلبرروییکنمونهانجامشدکهشاملتمامشرکت‌هاییاستکهدرشاخصمسئولیتاجتماعیمصرطیدوره‌ایازسال 2007 تاسال 2010 ثبتشده‌اند. نتایجنشانمی‌دهندکهعملکردمالیبهتر (یابدتر) ومسئولیتاجتماعی،راهنماوسرنخیبرایسرمایه‌گذارانسازمانیاست.

بنلملیه و همکاران (2016)، به بررسی رابطه بین افشاگری‌های اجتماعی و زیست‌محیطی و ریسک شرکتی پرداختند. در این پژوهش آن‌ها رابطه بین افشاگری‌های زیست‌محیطی (E) و اجتماعی (S) را بررسی کردند و ریسک آن را ازجمله ریسک کلی، سیستماتیک و غیرمتعارف را اندازه‌گیری نمودند. در این پژوهشبا به کار گرفتن یک مجموعه داده از شرکت‌های لیست شده بریتانیا که سال‌های 2005-2013 را پوشش می‌دهد، یک رابطه منفی و چشمگیر بین افشاگری‌های E و S شرکت و ریسک غیرمتعارف آن و نه ریسک سیستماتیک، پیدا شد.

حسن و همکاران (2017) رابطهبینچرخهعمرشرکتومسئولیتاجتماعیشرکت (CSR)راموردبررسیقرارداد. نتایج پژوهش حاکی از آن استکهمزیت‌هایرقابتیومنابع سازمانامکانسرمایه‌گذاریدرفعالیت‌هایمربوطبهCSRرابرایشرکت‌هایکاملودرمرحلهبلوغنبستبهشرکت‌هادرسایرمراحلازچرخهعمرشرکترا بیشترفراهممی‌سازد. همچنینبهبررسینقشمنابعمالیدرتوضیحرابطهبینچرخهعمرشرکتوCSRپرداختند. نتایجنشانمی‌دهندکهاندازه،سوددهی،رابطهبینچرخهعمرشرکتوCSRراتعدیلمی‌کنند.

کریم (2018)، به بررسی رابطه بینمسئولیت اجتماعی وساختارغرامتمدیرعاملشرکت پرداخته است. نتایج نشان داد کهعملکرداجتماعیشرکتبهطورمنفیبانسبتغرامتمبتنیبرپولهمراهاست، درحالیکهرابطهمثبتیبانسبتغرامتمبتنیبرداراییدارد. ایننتایجبهشدتبهمیزانحاکمیتشرکتیاستواراستوبرایشرکت‌هاییکهدارایسطوحبالایمالکیتاجراییومدیریت بلندمدت هستند، بیشترموردتوجهقرارمی‌گیرند. بهطورکلی، یافته‌های پژوهشتأثیرمثبتعملکردCSRرابررویبسته‌هایغرامتمدیرعامل رانشانمی‌دهدکهحاکیازآناستکهرفتارمدیران عاملدرCSRمنجربهکاهشمشکلاتنمایندگیوبهحداکثررساندنارزششرکتمی‌شود.

مظلومی (1386)، در پژوهشی به بررسی رابطه ریسک‌پذیری مدیران با عملکرد سازمان‌ها در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت. نتایج تحقیقی نشان می‌دهد که تنها بین میزان ریسک‌پذیری مدیران عامل بازده مجموع دارایی‌ها در موقعیت‌های ریسکی همراه با سود رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از بررسی وجود رابطه بین مشخصات فردی و میزان ریسک‌پذیری به عنوان دستاوردهای جانبی تحقیقی حاکی از وجود رابطه معنادار و مستقیم بین سن و تجربه مدیریتی با میزان ریسک‌پذیری مدیران عامل در موقعیت‌های پر ریسک همراه با زیان است.

خلیلی (1389)،درمطالعه‌ایباعنوانرابطهبینمسئولیت‌پذیریاجتماعیباعملکردمالیشرکت‌هابهبررسیرابطهبینمسئولیت‌پذیریاجتماعیوابعادآنشاملشرایطمحیطکار،محیط‌زیست،رفتارکسب‌وکار،جامعهواجتماعمحلیوراهبریشرکتباعملکردمالیشرکت‌هادرصنعتموادومحصولاتداروییپرداخته است. نتایجاینپژوهشنشاندادکهبینمتغیرمسئولیت‌پذیریاجتماعیوهریکازابعادپنج‌گانهآنبامتغیرعملکردمالی،رابطه‌ایوجودندارد. همچنین،بیناندازهوریسکسازمانباعملکردمالیرابطهمثبتومعنی‌داریوجوددارد.

عبدلی و همکاران (1392) به بررسی تأثیر ترکیبهیئت‌مدیره و ساختار مالکیت بر میزان مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته‌اند. در این پژوهش به بررسی تأثیر ساختار و ترکیب هیئت‌مدیره بر مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها پرداخته شده است و هدف از این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر میزان رعایت مسئولیت‌پذیری اجتماعی به عنوان یک فاکتور مؤثر بر تصمیمات سرمایه‌گذاران می‌باشد در این راستا تعداد 109 شرکت برای دوره زمانی 1387 تا 1390 مورد مطالعه قرار گرفتند.نتایج حاکی از آن است که بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها با نسبت اعضای موظف هیئت‌مدیره و تمرکز مالکیت رابطه معنی‌داری وجود دارد و متغیر تمرکز مالکیت بیشترین تأثیر را نسبت به سایر متغیرها بر روی مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها می‌گذارد همچنین مطابق با نتایج بدست آمده مشخص گردید بین نقش دوگانه رئیس هیئت‌مدیره نسبت تغییرات هیئت‌مدیره و نوع مالکیت با مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها رابطه معناداری وجود ندارد.

راجیزادهوهمکاران (1394) بهبررسیافشایاطلاعاتحسابداریپیرامونمسئولیتاجتماعیشرکت‌هابراساستئوریذینفعانپرداخته‌اند. ذاتوجوهرهمسئولیتاجتماعیشرکت‌هاتمرکزبرذینفعانتجاریدرارتباطبامسئولیتاقتصادی،اخلاقی،قانونیوزیست‌محیطیمی‌باشدوافشایاطلاعاتحسابداریبامسئولیتاجتماعیشرکت‌هابازتابواقعیازمسئولیت‌هایسهامدارانشرکت‌هامی‌باشد. درنهایت،جایگاهووضعیتمسئولیتاجتماعیشرکت‌هادرمحیطکسب‌وکارایرانموردتوجهقرارمی‌گیردوبهلزومتدویناستانداردها،آیین‌نامه‌هاوانجاماقداماتلازمنهادهایقانون‌گذاردرالزامشرکت‌هابرایتوجهویژهبهمسئولیتاجتماعیدرراستایپاسخگوییوشفافیتبانگرشذینفعانتأکیدشدهاست.

حیدرپوروقرنی (1394)،بهبررسیتأثیرحسابداریزیست‌محیطیبرشاخص‌هایمالیوعملیاتیشرکت‌هایتولیدیپرداختند. نتایجنشان‌دهندهتأثیرحسابداریمحیط‌زیستبرشاخص‌هایمالیوعملیاتیشرکت‌هاشاملمیزانتولیدشرکت‌هایتولیدی،میزانکاهشتولیدضایعات،کمک‌هایبلاعوضفنیبیرونازسازمانبهشرکت‌هایتولیدی،نوعکالاهایتولیدشدهونسبتبدهیخدمات (بازپرداختاصلوفرعبدهی‌هایبلندمدت) بهکلبدهی‌هایشرکت‌هایتولیدیمی‌باشد.

وحیدی (1394)،درمطالعه‌ایباعنوان تأثیرمسئولیت‌پذیریاجتماعیشرکتیبرعملکردمالیشرکت به بررسیعملکرداجتماعیبرعملکردمالیشرکت‌هایفعالدر بورساوراقبهادارتهرانپرداختهاست. بهاینترتیباینمطالعهبرگزارش‌هایمالیشرکت‌هایذکرشدهدربورساوراقبهادارتهران،برایسال‌های 1393-1383وادبیاتومطالعاتتجربیانجامشدهبرایبدست آوردننتایج،متکیاست. درطولاینپژوهشبهایننتیجهرسیدیمکهیکارتباطمثبتومعنی‌داریبینمسئولیت‌پذیریاجتماعیشرکتیو عملکرد مالیشرکتوجوددارد.

جبار زاده کنگر لویی (1395)، ارتباط بین ایدئولوژی­های اخلاقی و مسئولیت­پذیری اجتماعی را با عدم تقارن اطلاعاتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرارداد. در این پژوهش برای سنجش ایدئولوژی­های اخلاقی و مسئولیت­پذیری اجتماعی به ترتیب از پرسشنامه­های استاندارد سنجش موقعیت اخلاقی فورسیث (1980) و سینگاپکدی استفاده شده است. همچنین برای سنجش متغیر عدم تقارن اطلاعاتی از فاصله قیمت پیشنهادی خریدوفروش سهام به کار رفته است. نتایج پژوهش نشان می­دهد بین مسئولیت­پذیری اجتماعی و عدم تقارن اطلاعات رابطه وجود ندارد. همچنین در بین مؤلفه­های ایدئولوژی اخلاقی، نسبی­گرایی و عدم تقارن اطلاعات رابطه مثبت و معنی­دار با هم دارند ولی ایده­آل­گرایی رابطه­ای با عدم تقارن اطلاعات ندارد.

محمدی و همکاران (1395) بهبررسی تأثیر تغییر مدیرعامل بر سرمایه‌گذاری در مسئولیت اجتماعی شرکت‌های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران پرداخته‌اند. در این تحقیق تغییر مدیرعامل متغیر مستقل و مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها متغیر وابسته در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد تغییر مدیرعامل بر سرمایه‌گذاری در مسئولیت اجتماعی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به‌طور معنادار تأثیرگذار نیست.

زندی و فغانی (1397) در پژوهشی به بررسی تأثیر عملکرد اجتماعی، زیست‌محیطی (محیطی) و اخلاقی بر عملکرد مالی شرکت‌های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1387 تا 1394 پرداختند. داده‌های حاصل از تحلیل محتوا با استفاده از آزمون‌های مقایسه‌ای مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد بین عملکرد اجتماعی، زیست‌محیطی و اخلاقی و عملکرد مالی شرکت‌ها تأثیر مستقیم و معناداری وجود دارد.

زندی و همکاران (1398) به آزمون نرخ مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت مبتنی بر دو رویکرد سرمایه مبادله‌ایوسرمایه اخلاقی بر احتمال ورشکستگی پرداختند.نتایج حاکی از آن است که بین سرمایه مبادله‌ای و احتمال ورشکستگی رابطه منفی و معناداری برقرار است و بین سرمایه اخلاقی و احتمال ورشکستگی رابطه‌ای منفی اما به لحاظ آماریغیرمعناداری برقرار است. در نتیجه، تأثیر درگیریمسئولیت اجتماعی شرکتی بر احتمال ورشکستگی در وهله‌ی نخست ناشیاز سرمایه‌ی مبادله‌ای است نه سرمایه‌ی اخلاقی.

زندی و همکاران (1399)به بررسی این موضوع پرداخت که آیا مسئولیت اجتماعی شرکت بر رابطه‌ی مستحکمی که بین مشوق‌های مدیر جهت انجام ریسک و ریسک شرکت وجود دارد تأثیری می‌گذاردیا خیر. این پژوهش با استفاده از داده‌های سالانه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 1390-1396 انجام پذیرفت.نتایج تجربی نشان می‌دهندکه وگا (حساسیت حقوق و مزایای مدیران ارشد اجرایی نسبت به نوسانات بازده سهام) تنها بر ریسک شرکت‌هایی که مسئولیت اجتماعی پایین دارند و سعی می‌کنند سرمایه‌گذاری را تنها در راستای منافع ذینفعان سرمایه‌گذار به حداکثر برسانند تأثیر مثبت و قابل توجهی دارد. در شرکت‌هایی که مسئولیت اجتماعیبالادارند، تلاش برای متوازن ساختن منافع ذینفعان سرمایه‌گذار (سهامداران) وغیرسرمایه‌گذار (مشتریان، کارمندان، اجتماع و ...) تأثیری بر ریسک شرکت ندارد.

 

3-روش‌شناسی پژوهش

3-1- روش پژوهش

این پژوهش در حوزه تحقیقات توصیفی و استقرایی است واز نظر هدف کاربردی می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر تقسیم‌بندی بر حسب روش اجرا، روش همبستگی و بر پایه داده‌های پس رویدادی انجام خواهد شد. با توجه به اهداف پژوهش، روش آماری از نوع پنل یعنی بررسی وجود رابطه بین متغیرها از طریق رگرسیون می‌باشد. اطلاعات مربوط به مبانی نظری و تئوریک پژوهش، به صورت کتابخانه‌ای و با استفاده از کتب و مقالات فارسی و انگلیسی جمع‌آوری‌شده است. همچنین جهت آزمون فرضیه‌ها و در نهایت تجزیه‌وتحلیل داده‌هااز نرم‌افزار Excel2010 و Eviews9 استفاده شده است.

جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه­ شرکت­هایی می­باشند که در بازده زمانی 1389-1395 در بورس اوراق بهادار تهران حضور داشته­اند. نمونه آماریاینتحقیقآندستهازشرکت‌هایپذیرفتهشدهدربورساوراقبهادارهستندکهاز طریق غربالگری و با توجه به محدودیت‌های زیر انتخاب می‌شوند:

1)   نمونهتغییرسالمالینداشتهباشدبهعبارتیپایانسالمالیآن‌ها 29 اسفندماهباشد. اگرشرکت‌هاتغییرسالمالیداشتهباشندداده‌هادربازهزمانیمشخصیبرایانجامتحقیققرارنمی‌گیرند.

2)   قبلازسال1389دربورسپذیرفتهشدهوتاپایاندورهتحقیقدربورسفعالباشند. اگردردورهزمانیدربورسنباشدنمی‌توانیمازاطلاعاتآن‌هاجهتانجامتحلیلداده‌هااستفادهکنیم.

3)   اطلاعاتموردنیازشرکت‌هابرایمطالعاتومحاسباتتحقیق،درطولدورهدردسترسباشد.

4)   بیشاز 3 ماهوقفهمعاملاتینداشتهباشند. درصورتیکهفعالیتینداشتهباشندنمی‌توانندمتغیرهایماراپوششدهند.

5)   شرکت‌هایواسطه‌گریمالی (سرمایه‌گذاری،هلدینگ،لیزینگوبانک‌ها) ازنمونهآماریحذفگردیدند. بهدلیلتفاوتفعالیت‌هاوصورت‌هایمالیحذفمی‌گردند

درنهایت بعد از حذف سیستماتیک، 132 شرکت به عنوان نمونه نهایی انتخاب گردید.

 

3-2- مدل تحقیق

مدل عملیاتی مبتنی بر (بوسلاه،2017) است:

 

 

(1)

 

(2)

 

الف) متغیر وابسته:CON

شاخص فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه مبتنی بر چک‌لیست مسئولیت‌پذیری اجتماعی (بوسلاه،2017)

STR= شاخص فعالیت‌های اجتماعی مسئولانه مبتنی بر چک‌لیست مسئولیت‌پذیری اجتماعیکه برای بررسی تعامل بینVEGAحقوق و مزایای مدیرانعامل به نوسانات بازده سهام (حساسیت ریسک پرداخت) و متغیر وابسته (شاخص فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه)به کار گرفته می‌شود.

شاخصSTR در فرضیه دوم نقش متغیر مداخله‌گر را هم بازی می‌کنید.در فرضیه دوم فعالیت‌های مسئولانه باعث تقویت ریسک‌پذیری مدیران می‌شود و با اعمال شاخصSTR نقش تعاملی این دو را مورد سنجش قرار می‌دهیم.

 نحوه اندازه‌گیری فعالیت‌های غیرمسئولانه و مسئولانه:

=  میانگین وزنی کلیه نمرات مسائل کیفی مربوط به فعالیت‌های اجتماعی مسئولانه

Concerns= میانگین وزنیکلیهنمراتمسائلکیفیمربوطبهفعالیت‌هایاجتماعیغیرمسئولانه

برایرتبه‌بندیشرکت‌هاینمونهگزارش‌هایهیئت‌مدیره موردبررسیقرار گرفت و در قالب 6 گروه که 17 قلم مربوط به شاخص فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه و 30 قلم مربوطبه شاخص فعالیت‌های اجتماعی مسئولانه می‌باشد.

 

جدول1

ابعاد	نگرانی‌ها (CON)	نقاطقوت (STR)
جامعه	- اختلافاتسرمایه‌گذاری - روابطمردمی بومیان - اختلافاتمالیاتی	- مسائل خیرخواهانه - نوآوری - پشتیبانیازمسکن - پشتیبانیازآموزش - رضایت مشتری - برنامه‌هایداوطلبانه
تنوع	- شرکت دارای نمایندگی نمی‌باشد	- ارتقاء هویتمدیرعامل - مزایایکاردر هیئت‌مدیره - حمایت از فعالیت خانم‌ها - اشتغالمعلولان - خط‌مشیسهامداران
روابطکارمندان	- سلامتوایمنی - کاهشنیرویکار	افشاسودنقدی - مشارکتکارکنان - مزایایبازنشستگی - سلامتوایمنی
محیط‌زیست	- انتشار زباله‌هایخطرناک - مشکلاتقانونی - تخلیه موادشیمیایی - انفجار عظیم - موادشیمیاییکشاورزی	-سودمندمحصولاتوخدمات - پیشگیریازآلودگی - بازیافت - انرژیپاک - ارتباطات - اموال،ماشین‌آلاتوتجهیزات - سیستم‌هایمدیریت
محصول	- عدم افشا ایمنیمحصول	- کیفیت - تحقیقوتوسعه / نوآوری - مزایایاقتصادیمحروم
حاکمیت شرکتی	- نبود مدیران غیر موظف -عدم پاداش اعضای هیئت‌مدیره - نبود مدیر مستقل - نبود مدیران مالی در هیئت‌مدیره - نگرانی در مورد شفافیت اطلاعات	- اطلاعات مربوط به معاملات سهام متعلق به اعضای هیئت‌مدیره - جزئیات معاملات با اشخاص وابسته همراه با گزارشات سالانه شرکت - اطلاعات مربوط به رعایت اصول حاکمیت شرکتی از جمله عملکرد کمیته حسابرسی -کنترل داخلی شرکت - ترکیب هیئت‌مدیره -جزئیات معاملات با اشخاص وابسته همراه با گزارشات سالانه

منبع: یافته های پژوهشگر

ب) متغیر مستقل

= حقوق و مزایای مدیرانعامل به نوساناتبازه سهام (حساسیت ریسکپرداخت)(چاکرابورتی و همکاران،2018)

ویژگی‌های مدیرعامل (متغیر کنترلی)

DELTA=حقوق و مزایای مدیرانعامل به نوسانات قیمت سهام یعنی حساسیت حقوق و مزایای مدیران شرکت به گزینه‌های عملکرد سهام (حساسیت عملکرد پرداخت)(چاکرابورتی و همکاران،2018)

Tenure=تعداد سال‌های فعالیت مدیرعامل. (دوره تصدی)

Age=سن شرکت؛ تعداد سال‌های فعالیت شرکت

ج) ویژگی‌های شرکت: (متغیر کنترلی)

SIZE= اندازه شرکت یکی از فاکتورهای درونی شرکت‎ها می‌باشد که نشان‌دهنده حجم دارایی و وسعت و گستره فعالیت آن‌ها است که در این پژوهش اندازه شرکت به صورت لگاریتم طبیعی کل دارایی‌ها محاسبه می‌شود. (زندی،1399وزندی،1394)

اندازه شرکت = لگاریتم طبیعی دارایی شرکت

BLEVERAGE = میزان استفاده از بدهی­ها برای تأمین مالی دارایی­های یک شرکت را اهرم مالی می‌گویند (مرادزندی،1394)

ارزش دفتری= (بدهی بلندمدت + بدهی کوتاه‌مدت) / دارایی‌های کل

R&D =عبارتست از انجام هرگونه کار خلاق، به طریقی نظام‌مند به منظور افزایش انباشت دانش از جمله دانش بشری، فرهنگی و اجتماعی و استفاده از این انباشت دانش برای طرح کاربردهای جدید استفاده می‌شود. برابر با مجموع هزینه آموزش کارکنانو توسعه محصولات و ماشین‌آلات است. اگرشرکت‌هایاینمخارجرادرصورت‌هایمالیخودافشانمایندعددیکودرغیراینصورتصفردرنظرگرفتهمی‌شود (اریکوهمکاران، 2013).

CAPEX =مخارج سرمایه = (هزینه سرمایه - فروش دارایی) / دارایی‌های کل

عبارت است از هرگونه فدا کردن ارزشی در حال حاضر(که معمولاً مشخص است)به امید بدست آوردن ارزشی در زمان آینده (که معمولاً اندازه یا کیفیت آن نامعلوم است)که این امر مستلزم صرف هزینه صرف خریدیا تجهیز دارایی‌های ثابت مانند ماشین‌آلات و ساختمان می‌گردد. این مخارج اغلب صرف اجرای پروژه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های جدید شرکت می‌شود(ایزدنیا،1389).

ROA= بیان‌گر کارایی استفاده از دارایی‌هاست و میزان سود به ازای هر ریال از وجوه سرمایه‌گذاری شده در شرکت را نشان می‌دهد، به دست می‌آید. (زندی،1396)

ROA= بازده دارایی = سود خالص / کل دارایی

PPE = دارایی خالص شرکت = دارایی خالص / دارایی‌های کل

S_CASH=(جریان خالص نقدی از عملیات فعالیت‌ها – هزینه استهلاک + هزینه تحقیق و توسعه

)/کل دارایی

VOLATILITYD = انحراف استاندارد بازده سهام

MB= ارزش دفتری بیانگر ارزش خالص دارایی در ترازنامه است که نحوه محاسبه آن برابر است با(دارایی‌های کل – بازده سهام + قیمت سهام * تعداد سهام) / دارایی‌های کل

 

4- یافته‌های پژوهش

4-1- آمار توصیفی متغیرهای پژوهشبعد از نرمال‌سازی

در جدول 2، اصلی‌ترین شاخص مرکزی، میانگین است که نشان‌دهنده نقطه تعادل و مرکز ثقل توزیع است و شاخص خوبی برای نشان دادن مرکزیت داده‌هاست. برای مثال شاخص فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه، بازده دارایی‌ها و مخارج سرمایه دارای مقدار میانگین‌های 30/0و 505/2-و 01/2که نشان می‌دهد بیش‌تر داده‌ها حول این نقطه تمرکز یافته‌اند.

 

جدول 2

LBLEVERAGE

CON

STAR

Tenure

AGE

SIZE

R&D

LROA

LCAP

LS_CASH

LDELTA

LMB

LPPE

LVEGA

LVOL

اهرم دفتری

فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه

فعالیت‌های اجتماعی مسئولانه

دوره تصدی

سن شرکت

اندازه شرکت

هزینه تحقیق و توسعه

بازده دارایی

مخارج سرمایه

جریان خالص دارایی

نوسانات قیمت سهام

ارزش دفتری

دارایی خالص شرکت

نوسانات بازده سهام

انحراف استاندارد بازده

میانگین

13/49

0/30

0/58

0/14

7/99

14/08

0/69

2-/505

2/01

10/78

2/64

17/11

-2/48

0/74

74/0

میانه

13/31

0/49

0/57

5

8/25

13/83

1

-2/26

1/85

11/03

2/79

16/98

-2/20

0/85

10/2

ماکسیمم

18/50

1/0

1/0

7

20

19/106

1

0/26

8/12

16/10

8/19

23/55

15/82

1/45

45/1

مینیمم

9/72

0/0

0/0

3

5

10/16

0

-9/30

-0/31

-1/99

-4/13

12/01

-8/02

-3/37

-3/37

انحراف معیار

1/59

0/34

0/24

0/06

2/58

1/53

0/46

1/35

1/02

2/20

1/48

2/38

1/48

2/28

1/42

چولگی

0/67

-0/08

-0/26

0/21

0/001

0/85

-0/83

0/66

1/45

-1/52

-0/16

0/32

1/85

-1/34

-0/16

کشیدگی

0/73

2/56

2/53

0/37

1/77

3/94

1/69

3/107

4/11

4/51

2/37

2/59

3/93

1/56

2/37

اماره جارکو برا

65/16756

6/087353

13/72612

21/21232

34/44604

104/4370

123/2997

40038/52

689/4626

1128/693

154/4269

16/60862

35422/27

785/2348

154/4269

احتمال آماره جارکو برا

0/105427

0/57659

0/61046

0/065455

0/120212

0/232012

0/098745

0/066145

0/321454

0/203215

0/325412

0/066247

0/203214

0/652140

0/365210

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

به طورکلی پارامترهای پراکندگی، معیاری برای تعیین میزان پراکندگی از یکدیگر یا میزان پراکندگی آن‌ها نسبت به میانگین است. از مهم‌ترین پارامترهای پراکندگی، انحراف معیار است. مقدار این پارامتر برای متغیر بازده دارایی‌هابرابر با (35/1) می‌باشد. چولگی میزان عدم تقارن منحنی فراوانی را نشان

می‌دهد، اگر ضریب چولگی صفر باشد، جامعه کاملاً متقارن استو چنانچه ضریب چولگی مثبت باشد چولگی به راست و چنانچه ضریب چولگی بحران مالی مثبت باشد چولگی به راست وجود دارد، برای مثال ضریب چولگی تحقیق و توسعه، منفی است و به این معناست که این متغیر انحراف به چپ دارد.

میزان کشیدگی منحنی فراوانی نسبت به منحنی نرمال را برجستگی و یا کشیدگی می‌نامند، اگر کشیدگی حدود صفر باشد، منحنی فراوانی از لحاظ کشیدگی وضعیت متعادل و نرمالی خواهد داشت اگر این مقدار مثبت باشد، منحنی برجسته و اگر منفی باشد، منحنی پهن می‌باشد. کشیدگی همه متغیرهای این مدل مثبت است.

4-2- گزینش مدل مناسب داده‌های ترکیبی

برای تعیین مدل مناسب تخمین داده‌های ترکیبی از آزمون F لیمر استفاده شده است. نتایج این آزمون در جدول 3 ارائه شده است. همان‌گونه که مشاهده می‌شود نتایج آزمون F لیمر فرض صفر مبنی بر یکسان بودن عرض از مبدأ در تمام دوره‌ها را به طور قطع تأیید نموده است، بنابراین روش تخمین داده‌های تلفیقیبا یکدیگر ترکیب شده و به وسیله رگرسیون حداقل مربعات معمولی تخمین زده می‌شود، زیراعدم تفاوت در عرض از مبدأهای مدل طی دوره‌های مختلف منجر به کاذب بودن مدل نمی‌شود. این روش دارای ویژگی‌های مطلوب آماری مانند بهترین برآوردکننده خطی بدون تورش بودن را داراست.

 

جدول 3: آزمون اف لیمر و هاسمن

مدل	آزمون	آماره	احتمال	نتیجه
اول	F لیمر	6.909497	0.0000	روش تابلویی
	هاسمن	48.875979	0.0000	اثرات ثابت
دوم	F لیمر	4.778253	0.0000	روش تابلویی
	هاسمن	22.843441	0.0113	اثرات ثابت

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

4-3- نتیجه آزمون فرضیه اول پژوهش

بین انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیران و مشارکت شرکت در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانهرابطه مثبت و معنی‌داریوجود دارد.

همانطورکه در جدول 4 مشاهده می‌شود،برای بررسی درستی مدل، از معیارهای ضریب تعیین(R²) و ضریب تعیین تعدیل‌شده (Adj. R²) و دوربین واتسون (D-W)وبرای بررسی معنی‌داری مدل نیز از آماره F استفاده می‌شود.همان طور که در جدول 4 مشاهده می‌شود، مقدار ضریب تعیین 501/0و ضریب تعیینتعدیل‌شده برابر 489/0می‌باشد و بدین معنیاست که قدرت توضیح‌دهندگی وبرازش مدل در سطح خوبی قرار دارد. آماره دوربین- واتسون برابر با 66/1می‌باشد و از آن جا که بازه 5/1تا 5/2نشان‌دهنده عدم وجود خودهمبستگی از مرتبه اول می‌باشد، درنتیجه خودهمبستگی از مرتبه اول در جزء خطای مدل وجودندارد. در نهایت مقدار آمارهFبرابر با 10797/40و مقدار احتمال آن برابر با 0000/0می‌باشد و از آنجایی که مقدار احتمال آن کمتر از 05/0استلذا معنی‌داری مدل تأیید می‌شود.

با توجه به سطح معناداری آزمون تی استودنت برای تعیین معناداری اثر متغیرVEGA (حقوق و مزایای مدیران عامل به نوسانات بازده سهام) که کوچک‌تر از خطای نوع اول 05/0درصد برآورد شده است (0000/0 = P-Valu)، می‌توان پذیرفت که این متغیر دارای رابطه معناداری بافعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه در شرکت‌های پذیرفته شده دربورساوراق بهادار تهران می‌باشد. همچنین با توجه به ضریب رگرسیونی مدل(0218/0 = Beta) اثرگذاری اینمتغیربر روی متغیر وابسته در جهت مثبت می‌باشد.بنابراین،می‌توان گفت، بین انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیران و مشارکت شرکت در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد.

 

جدول 4: برازش مدل فرضیهاول

متغیر	ضریب	آزمون -t	احتمال
عرض از مبدأ	870/5	355/2	0/0195
LVEGA	0218/0	287/2	0226/0
STAR	935/0-	870/21-	0000/0
LDELTA	0305/0	179/3	0016/0
LBLEVE	008/0	7824/0	4343/0
LCAP	0117/0	0524/1	2931/0
LCASH	008/0-	151/0-	8797/0
LPPE	002/0-	902/0-	3671/0
LTEN	007/0-	884/0-	3769/0
LVOL	010/0-	150/1-	2503/0
LMB	005/0-	643/0-	5204/0
AGE	935/0-	870/21-	0000/0
R&D	002/0-	572/0-	5672/0
ROA	010/0	446/0	6555/0
ضریب تعیین		0/501
ضریب تعیین تعدیل‌شده		0/489
دوربین واتسون		1/66
آماره F		40/10797
احتمال آماره F		0/00000

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

 

 

4-4- نتیجه آزمون فرضیه دوم پژوهش

بین انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیران و مشارکت شرکت در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانهبا در نظر گرفتن فعالیت‌های اجتماعیمسئولانه رابطه مثبت وجود دارد.

همانطورکه در جدول 5 مشاهده می‌شود،برای بررسی درستی مدل، از معیارهای ضریب تعیین(R²)  و ضریب تعیین تعدیل‌شده (Adj. R²) و دوربین واتسون (D-W)وبرای بررسی معنی‌داری مدل نیز از آماره F استفاده می‌شود.همان طور که در جدول 5 مشاهده می‌شود، مقدار ضریب تعیین 74/0و ضریب تعیینتعدیل‌شده برابر 72/0می‌باشد و بدین معنیاست که قدرت توضیح‌دهندگی وبرازش مدل در سطح خوبی قرار دارد. آماره دوربین- واتسون برابر با 58/1می‌باشد و از آن جا که بازه 5/1تا 5/2نشان‌دهنده عدم وجود خودهمبستگی از مرتبه اول می‌باشد، درنتیجه خودهمبستگی از مرتبه اول در جزء خطای مدل وجودندارد. در نهایت مقدار آمارهFبرابر با 487/41و مقدار احتمال آن برابر با 0000/0می‌باشد و از آنجایی که مقدار احتمال آن کمتر از 05/0استلذا معنی‌داری مدل تأیید می‌شود.

با توجه به سطح معناداری آزمون تی استودنت برای تعیین معناداری اثر متغیرVEGA (حقوق و مزایای مدیران عامل به نوسانات بازده سهام) کهکوچک‌تر از خطای نوع اول 05/0درصد برآورد شده است (0000/0= P-Valu)، می‌توان پذیرفت که این متغیر دارای رابطه معناداری بافعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. همچنین با توجه به ضریب رگرسیونی مدل(566/0=Beta) اثرگذاری این متغیر بر روی متغیر وابسته در جهت مثبت می‌باشد.

همچنینبا توجه به سطح معناداری آزمون تی استودنت برای تعیین معناداری اثر متغیرVEGA * STRکهکوچک‌تر از خطای نوع اول 05/0درصد برآورد شده است (0000/0 = P-Valu)، می‌توان پذیرفت که این متغیر دارای رابطه معناداری بافعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. همچنین با توجه به ضریب رگرسیونی مدل(227/0=Beta) اثرگذاری این متغیر بر روی متغیر وابسته در جهت مثبت می‌باشد.

بنابراین،می‌توان گفت، بین انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیران و مشارکت شرکت در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانهبا در نظر گرفتن فعالیت‌های اجتماعیمسئولانه رابطه مثبت وجود دارد.

 

 

 

جدول 5: برازش مدل فرضیه دوم

متغیر	ضریب	آزمون -t	احتمال
عرض از مبدأ	970/5	355/2	0/0195
LVEGA	566/0	724/8	0/0000
STAR	371/0	5/103	0/0000
LDELTA	0/016	156/3	0018/0
LCAP	-0/0867	-1/101	0/2722
LCASH	-0/012	-0/281	0/7786
LPPE	-0/010	-0/116	0/9078
LTEN	271/0	4185/0	0/6760
LVOL	098/0	776/1	0772/0
L (VEGA * STR) t-1	227/0	186/6	000/0
LMB	086/0-	205/0-	8372/0
AGE	012/0	451/0	6518/0
R&D	149/0-	979/0-	3285/0
ROA	001/0-	125/0-	9001/0
ضریب تعیین		0/741
ضریب تعیین تعدیل‌شده		0/723
دوربین واتسون		1/581
آماره F		41/487
احتمال آماره F		0/00000

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

5-بحث و نتیجه‌گیری

ضرایبرگرسیونمدلومعناداریآن‌هابیان‌کننده تبیینوتوجیهمناسبکلیهمؤلفه‌هااستومی‌توانآنرابه‌عنوانابزاریکارآمدوجامع برایتعیینانگیزه‌هایریسک‌پذیریمدیرانومشارکتشرکتدرفعالیت‌هایاجتماعیغیرمسئولانهشرکت‌هادرایرانمبنایعملقرارداد. علاوهبراین،تحلیلمحتواگزارش‌هایهیئت‌مدیرهشرکت‌هابه‌عنوانابزارافشای فعالیت‌هایاجتماعی نشاندادکهدروضعیتموجودشرکت‌هایبورسیایران روابطکارمندان دارایکمترین ومؤلفه تنوع، محصولات و حاکمیتشرکتی دارایبیشترینسطحافشاءهستند. درمجموع،وضعیتفعلیانگیزه‌هایریسک‌پذیریمدیراندرفعالیت‌هایاجتماعیغیرمسئولانه،بیان‌کنندهشکافقابلتوجهمیانانتظارات جامعهازشرکت‌هاوعملکردواقعیآن‌هاست.

در این پژوهش به بررسی رابطه بین انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیرعامل که با حساسیتحقوق و مزایای مدیرعامل برای تغییر در نوسان بازده سهام یا وگا اندازه‌گیری می‌شود و فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه در دوره 1389-1395پرداخته شد. نتایج نشان داد کهانگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیرعامل ارتباط مثبتی با فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه دارد و این رابطه برای شرکت‌هایی قوی‌تر است که دارای سطوح بالاتری از فعالیت‌های اجتماعی مسئولانه قبلی می‌باشند.

یافته‌های ما مطابق با مطالعات قبلی است که نشان می‌دهد بسته‌های پاداشی گنجانده شده در انگیزه‌های ریسک‌پذیری، مدیران را تشویق به اتخاذ راهبردهای ریسکی‌تر می‌کنند که منجر به فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه می‌شود. این ناشی از فشارهای عملکرد مالی مربوط به اینانگیزه‌ها و یا به دلیل دست کم گرفتن اثرات منفی بالقوه فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه توسط مدیران عامل است؛که با تحقیقات استریکو همکاران 2006، متیتگلی و برمن 2006، کاترجیو تافل 2010، کاتچن ومون 2012، ارمیستون ووانگ 2013 همخوانی دارد. همچنین نتایج این تحقیق با پژوهش ماهونی و تورن (2005) که پاداش بلندمدت (یعنی اعطای حق خرید سهام تقسیم بر کل پاداش) با فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه کم‌تر همراه است. در تضاد می‌باشد.

همچنینیافته‌هایپژوهش حاضر مکمل با مطالعات قبلی CSR است که نشان داده‌اند اجزای پاداش مدیریت (حقوق، اضافه پرداخت، حق خرید سهام) بر مشارکت شرکت در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانهتأثیر می‌گذارد؛که با پژوهش‌های مگگویر و همکاران 2003، دکاپ و همکاران 2006، ماهونی و تورن، 2006، کای و همکاران 2011، رکار 2014 هم خوانی دارد. روی هم رفته،یافته‌های اینپژوهش دارای پیامدهایخط‌مشی مهم از حیث اهمیت و اثر ساختار پاداش بر مشارکت شرکت در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه می‌باشد. به علاوه این مطالعه موجب غنی شدن منابع قبلی در خصوص ارتباط پاداش و csr شده و به موجب آن مدیرعاملان می‌توانند توجه بیشتری را به پیامدهای طرح‌های پاداش CEO و محرک‌های مربوط به آن برای مشارکت شرکت در فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه معطوف کنند. با توجه به این که این مطالعه بر شرکت‌های بزرگ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران متمرکز است، تحقیقات آینده می‌توانند به بررسی فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه برای شرکت‌های پذیرفته نشده در ایران و کشورهای دیگر بپردازند. این خود موجب افزایش دانش ما از عوامل مؤثر بر فعالیت‌های اجتماعی غیرمسئولانه واثر محرک‌ها وانگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیرعامل بر روی این فعالیت‌ها می‌شود.

 

 

---

[1]-گروهحسابداری، واحد علوم و تحقیقات تهران،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.نویسنده مسئول.  [e-mail]

[2]-گروهحسابداری، واحد تهران شمال ،دانشگاهآزاداسلامی، تهرانایران. مسئول مکاتبات [e-mail]

مراجع

فهرست منابع

1)     جبارزادهکنگرلویی، سعید، سمیهفاتحی و مرتضی متوسل، (1395)،"ایدئولوژی‌هایاخلاقی،مسئولیت‌پذیریاجتماعیوعدمتقارناطلاعاتیدرشرکت‌ها"، پژوهش‌هایحسابداریمالی و حسابرسی، 8(31)، صص 22-40.

2)     حیدرپور، فرزانه و محمدقرنی، (1394)،"تأثیرحسابداریزیست‌محیطیبرشاخص‌هایمالیوعملیاتیشرکت‌هایتولیدی"، پژوهش‌هایحسابداریمالی و حسابرسی، 7(26).

3)     راجی زاده، سپیده، سیمین راجی زاده و حجت اله زنگی آبادی، (۱۳۹۴)، "افشای اطلاعات حسابداری پیرامون مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها بر اساس تئوری ذینفعان"، چهارمین کنفرانس ملی و دومین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت، تهران، شرکت خدمات برتر

4)     زندی، آناهیتا و محسن تنانی، (1394)،"تأثیر جریان وجه نقد آزاد و سطح انباشت وجه نقد بر انعطاف‌پذیری مالی"، پژوهش‌های حسابداریمالی و حسابرسی، ( 27)7، صص 72-57.

5)     زندی، آناهیتا و محسن تنانی، (1396)، "رابطه هزینه فرصت وجه نقد و انعطاف‌پذیری مالی با عملکرد شرکت "، پژوهش‌های حسابداریمالیو حسابرسی، (35)9، صص 22-1

6)      زندی، آناهیتا و خسرو فغانی ماکرانی، (1397)، "بررسی تأثیر عملکرد اجتماعی، زیست‌محیطی (محیطی) و اخلاقی بر عملکرد مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار"، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 7(26)، صص 145-158

7)     زندی، آناهیتا، خسرو فغانی ماکرانی و نقی فاضلی، (1398)،"آزمون نرخ مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت مبتنی بر دو رویکرد سرمایه مبادله‌ای و سرمایه اخلاقی بر احتمال ورشکستگی"، حسابداری مدیریت، 12(43)، صص 67-75.

8)     زندی، آناهیتا، خسرو فغانی ماکرانی و نقی فاضلی، (1399)،"مشوق‌های ریسک‌پذیری مدیریتی، مسئولیت اجتماعی شرکت و ریسک شرکت"، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 9(34)، صص 229-251.

9)     زندی، آناهیتا، (1399)، "آزمون اثربخشی حسابداری مدیریت زیست‌محیطی بر کیفیت افشاء اطلاعات کربن"، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 9(35)، صص 207-220.

10) صنوبرناصر، مجید خلیلیو حامدثقفیان، (1389)،"بررسیرابطهبینمسئولیت‌پذیریاجتماعیباعملکردمالیشرکت‌ها"، کاوش‌هایمدیریتبازرگانی، دوره 2 (4)، صص 28 – 52

11) عبدلی، محمدرضا، حمید پناهی و فاطمه رحیمیان، (۱۳۹۲)، "بررسی تأثیر ترکیب هیئت‌مدیره و ساختار مالکیت بر میزان مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، دهمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت استراتژیک.

12) وحیدی الیزایی، ابراهیم و ماندانا فخاری، (1394)،"تأثیر مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکتی بر عملکرد مالی شرکت"، دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، کوالالامپور-مالزی، موسسه سرآمد کارین.

13) محمدی، محسن،فاطمهصمدیومعصومهجعفری،(1395)،"بررسیتأثیرتغییرمدیرعاملبرسرمایه‌گذاریدرمسئولیتاجتماعیشرکت‌هایپذیرفتهشدهدر بورساوراقبهادارتهران"،همایش بین‌المللی افق‌هاینویندرعلوممدیریتوحسابداری،اقتصادوکارآفرینی،تهران،انجمنافقنوینعلموفناوری.

14) مظلومی، نادر، فریبالطیفی و هیواآسایی، (1386)،"بررسیرابطهریسک‌پذیریمدیرانباعملکردسازمان‌هادرشرکت‌هایپذیرفتهشدهدربورساوراقبهادارتهران"،مطالعاتمدیریت (بهبودوتحول)،14(56)، صص 71-92.

15) معین‌الدین، محمود، غزل صادقی و مهدی عرب صالحی، (1392)،"رابطه مسئولیت اجتماعی با عملکرد مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"،. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 3(1)، صص 1-20.

16)   Arshad, R.and Razak, S.N.A.A., (2011), “Corporate Social Responsibility Disclosure and Interaction Effects of Ownership Structure on Firm Performance”, Business, Engineering and Industrial Applications (ISBEIA), 111, PP. 25-28.

17)   Avyvnv et al (2011), “Study of Corporate Social Responsibility and Financial Performance”, Journal of Economic, 38, PP. 77–114.

18)   Benlemlih, M., Shaukat, A., Qiu, Y., & Trojanowski, G. (2016), “Environmental and Social Disclosures and Firm Risk”, Journal of Business Ethics, PP. 1-14.

19)   Bhattacharya, C. B., Sen, S. (2004), “Doing better at Doing Good: When, Whey, and HowConsumers Respond to Corporate Social Initiatives”, California Management Review, 47, PP. 9-24.

20)   Bouslah, K., Liñares-Zegarra, J., M'Zali, B., & Scholtens, B. (2017), “CEO Risk-taking Incentives and Socially Irresponsible Activities”, The British Accounting Review.

21)   Borghesi, R., Houston, J. F., Naranjo, A. (2014), “Corporate Socially Responsible Investments:CEO Altruism, Reputation, and Shareholder Interest”, Journal of Corporate Finance, 26, PP. 164-181.

22)   Boyallian, P., & Ruiz-Verdú, P. (2015), “CEO Risk-taking Incentives and Bank Failure during the 2007-2010 financial crisis”.

23)   Cai, Y., Jo, H., Pan, C. (2011), “Vice or Virtue? The Impact of Corporate Social Responsibility

24)   on Executive Compensation”, Journal of Business Ethics, 104, PP. 159–173.

25)   Carroll, A.B. (1999), “Corporate Social Responsibility: Evolution of a Definitional Construct”,Business and Society, 38, PP. 268-295.

26)   Chakraborty, A., Gao, L. S., & Sheikh, S. (2018), “Managerial Risk Taking Incentives, Corporate Social Responsibility and Firm Risk”, Journal of Economics and Business.Chatterji, A. K., Levine, D. I., Toffel, M. W. (2009), “How Well do Social Ratings ActuallyMeasure Corporate Social Responsibility?”, Journal of Economics & Management Strategy, 18, PP. 125-169.

27)   Cheng, H., Hong, H., Scheinkman, J. (2015), “Yesterday's Heroes: Compensation and CreativeRisk-taking”, Journal of Finance, 70, PP. 839–879.

28)   Coles, J., Daniel, N., Naveen, L. (2006), “Managerial Incentives and Risk-taking”, Journal ofFinancial Economics, 79, PP. 431-468.

29)   Core, J., Guay, W. (2002), “Estimating the Value of Employee Stock Option Portfolios and theirSensitivities to Price and Volatility”, Journal of Accounting Research, 40, PP. 613-630.

30)   Crifo, P., Forget, V.D. (2015), “The Economics of Corporate Social Responsibility: A Firm‐Level Perspective Survey”, Journal of Economic Surveys, 29, PP. 112-130.

31)   Guay, W. R. (1999), “The Sensitivity of CEO Wealth to Equity Risk: an Analysis of theMagnitude and Determinants”, Journal of Financial Economics, 53, PP. 43-71.

32)   Godfrey, P.C. (2005), “The Relationship between Corporate Philanthropy and ShareholderWealth: A Risk Management Perspective”, Academy of Management Review, 30, PP. 777-798.

33)   Godfrey, P. C., Merrill, C. B., Hansen, J. M. (2009), “The Relationship between CorporateSocial Responsibility and Shareholder Value: An Empirical Test of the Risk ManagementHypothesis”, Strategic Management Journal, 30(4), PP. 425-445.

34)   Deckop J.R., Merriman, K.K., Gupta, S. (2006), “The Effects of CEO Pay Structure onCorporate Social Performance”, Journal of Management, 32, PP. 329–342.

35)   DeYoung, R., Peng, E.Y., Yan, M. (2013), “Executive Compensation and Business PolicyChoices at U.S. Commercial Banks”, Journal of Financial and Quantitative Analysis, 48, PP. 165-196.

36)   Donaldson, T. Preston, L. (1995), “The Stakeholder Theory of the Corporation: Concepts,Evidence, and Implications”, Academy of Management Review, 20, PP. 65–91.

37)   Fahlenbrach, R., Stulz, R. (2011), “Bank CEO Incentives and the Credit Crisis”, Journal ofFinancial Economics, 99, PP. 11-26.

38)   Feng.Z-Y, Wang.M-L, and Huang. W-H. (2015), “Equity Financing and Social Responsibility: Further International Evidence”, J. Accounting. Vol. 17, PP. 1- 34.

39)   Hasan, M. M., & Habib, A. (2017), “Corporate Life Cycle, Organizational Financial Resources and Corporate Social Responsibility”, Journal of Contemporary Accounting & Economics, 13(1), PP. 20-36.

40)   Henisz, W.J., Dorobantu, S., Nartey, L.J. (2014), “Spinning Gold: the Financial Returns toStakeholder Engagement”, Strategic Management Journal, 35, PP. 1727-1748.

41)   Jones, T., Wicks. A. (1999), “Convergent Stakeholder Theory”, Academy of ManagementReview, 24, PP. 208–221.

42)   Kang, C., Germann, F., Grewal, R. (2016), “Washing away your Sins? Corporate SocialResponsibility, Corporate Social Irresponsibility, and Firm Performance”, Journal of Marketing,80, PP. 59–79.

43)   Karim, K., Lee, E., & Suh, S. (2017), “Corporate Social Responsibility and CEO Compensation Structure”, Advances in Accounting.

44)   Kotchen, M. Moon, J.J. (2012), “Corporate Social Responsibility for Responsibility”, The B.E.Journal of Economic Analysis & Policy, 12, 1 (Contributions), Article 55.

45)   Lange, D., Washburn, N.T. (2012), “Understanding Attributions of Corporate Social Irresponsibility”, Academy of Management Review, 37, PP. 300–326.

46)   Mishina, Y., Block, E. S., Mannor, M. J. (2012), “The Path Dependence of OrganizationalReputation: How Social Judgment Influences Assessments of Capability and Character”, Strategic Management Journal, 33, PP.459-477.

47)   Mahoney, L.S., Thorne, L. (2005), “Corporate Social Responsibility and Long-termCompensation: Evidence from Canada”, Journal of Business Ethics, 57, PP. 241–253.

48)   Mahoney, L. S., Thorn, L. (2006), “An Examination of the Structure of Executive Compensation and Corporate Social Responsibility: A Canadian Investigation”, Journal of Business Ethics, 69, PP.149–162.

49)   Mattingly, J.E., Berman, S.L. (2006), “Measurement of Corporate Social Action: DiscoveringTaxonomy in the Kinder Lydenberg Domini Ratings Data”, Business and Society, 45, PP. 20-46.

50)   McGuire, J., Dow, S., Argheyd, K. (2003), “CEO Incentives and Corporate Social Performance”, Journal of Business Ethics, 45, PP. 341–359.

51)   McWilliams, A., Siegel, D. (2001), “Corporate Social Responsibility: A Theory of the FirmPerspective”, Academy of Management Review, 26, PP. 117-127

52)   Murphy, K. J. (2013), “Executive Compensation: Where We Are, and How We Got there”,Handbook of the Economics of Finance, 2, Part A, PP. 211-356.

53)   Oikonomou, I., Brooks, C., Pavelin, S. (2014a), “The Effects of Corporate Social Performanceon the Cost of Corporate Debt and Credit Ratings”, Financial Review, 49, PP. 49–75.

54)   Ormiston, M., Wong, E. (2013), “License to Ill: The Effects of Corporate Social Responsibility and CEO Moral Identity on Corporate Social Irresponsibility”, Personnel Psychology, 66, PP. 861-893.

55)   Rekker, S.A., Benson, K.L., Faff, R.W. (2014), “Corporate Social Responsibility and CEOCompensation Revisited: Do Disaggregation, Market Stress, Gender Matter?”, Journal ofEconomics and Business, 72, PP. 84-103.

56)   Russo, A., & Perrini, F. (2010), “Investigating Stakeholder Theory and Social Capital: CSR in Large Firms and SMEs”, J. Bus. Ethics 91(2), PP. 207-221.

57)   Salvsky and Zvlch (2014), “The Relationship between the Disclosure of Corporate Social Responsibility and Quality of Earnings”, Scand. J. Econ. 95, PP. 607-625.

58)   Scholtens, B., Zhou, Y. (2008), “Stakeholder Relations and Financial Performance”, SustainableDevelopment, 16, PP. 213-232.

59)   Strike, V. M., Gao, J., Bansal, P. (2006), “Being Good While Being Bad: Social Responsibilityand the International Diversification of US Firms”, Journal of International Business Studies, 37, PP. 850-862.

60)   Tang, Y., Qian, C., Chen, G., Shen, R. (2015), “How CEO Hubris Affects Corporate Social(ir)Responsibility”, Strategic Management Journal, 36, PP. 1338–1357.

61)   Wahba, H., & Elsayed, K. (2015), “The Mediating Effect of Financial Performance on the Relationship between Social Responsibility and Ownership Structure”, Future Business Journal, 1(1), PP. 1-12.

62)   Wang, H., Tong, L., Takeuchi, R., & George, G. (2016), “Corporate Social Responsibility: An Overview and New Research Directions Thematic Issue on Corporate Social Responsibility”, Academy of Management Journal, 59(2), PP. 534-544.