اثر تراکم کاشت بر استقرار و رشد جاتروفا (Jatropha curcas L.) در منطقه بلوچستان، ایران

اکوسیستم های طبیعی ایران

دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 34، اسفند 1397، صفحه 1-15   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمد یوسف آچاک¹؛ هاشم کنشلو²؛ هادی درودی^{* 3}

¹کارشناس بخش تحقیقات جنگل‌ و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان(ایرانشهر)،

²استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

³عضو هیات علمی بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان(ایرانشهر)،‌ سازمان تحقیقات، آموزش

چکیده

در سال‌های اخیر، کاهش ذخایر سوخت‌های فسیلی و افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای و تغییر اقلیم، جامعه جهانی را وادار به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی کرده است و باعث افزایش توجه‌به سوخت‌های زیستی به‌عنوان یک منبع انرژی تجدید پذیر شده است. جاتروفا (Jatropha curcas L.) از خانواده فرفیون Euphorbiaceae یکی از مهمترین کشت‌های سوخت زیستی است. هدف از این تحقیق، بررسی تراکم کاشت بر رشد و زنده‌مانی جاتروفا در شرایط اقلیمی بلوچستان بود. سازگاری جتروفا، با استفاده از طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تراکم کاشت 1111، 1333، 2500 و 3333 پایه در هکتار (به ترتیب فواصل کاشت 3×3، 3× 5/2، 2×2 و 2×5/1 متر) مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای مورد بررسی شامل درصد زنده‌مانی، ارتفاع کل، قطر یقه، قطر تاج و شادابی بود. نتایج آزمون تجزیه واریانس یک طرفه و کروسکال والیس نشان داد که در سال اول تنها شادابی نهال‌ها تحت تاثیر فاصله کاشت قرار گرفت و تیمار با تراکم 1111 پایه در هر هکتار بیشترین شادابی را داشتند. اما در سال دوم، درصد زنده‌مانی تحت تاثیر فاصله کاشت قرار گرفت و سایر فاکتورهای مورد بررسی تفاوت معنی‌داری نداشتند. در کل، با توجه به نتایج به‌دست آمده می‌توان گفت که در سال‌های نخست با توجه به ابعاد درختان رقابت درون گونه‌ای با تراکم‎های مذکور شدید نیست و فاصله کاشت تاثیر زیادی بر رشد پایه‌های کاشته شده ندارد و با توجه به زنده‌مانی بیشتر در فاصله کاشت بیشتر و پیش‌بینی رشد بیشتر درختان در سال‌های بعد، فاصله کاشت 3×3 مناسب‌تر به‌نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

زنده‌مانی؛ سازگاری؛ سوخت زیستی؛ باهوکلات

مراجع