تأثیر سیاست همسایگی جمهوری فدراسیون روسیه بر رویکرد منطقه‌گرایی ایران در قفقاز

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 43، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 51، تیر 1400، صفحه 945-955   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

مصطفی هاشمی¹؛ ریباز قربانی نژاد^{* 2}؛ کیومرث یزدان پناه درو³؛ محمدحسن نامی⁴

¹دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استادیار جغرافیای سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³دانشیارر گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران

⁴استادیار دانشگاه علوم وفنون فارابی

چکیده

منطقه قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت ژئواستراتژیکی که دارد جذب‌کننده بازیگران منطقه‌ای و کروی است. ریشه تاریخی و هم‌جواری این منطقه با ایران و روسیه باعث شده است که سرنوشت و اتفاقات این منطقه تاثیر مستقیمی بر امنیت و منافع ملی ایران و روسیه داشته باشد که باعث ایجاد موانعی در مسیر منطقه گرایی ایران توسط روسیه و دیگر بازیگران داشته است. پژوهش حاضر درصدد مطالعه بر تأثیر سیاست همسایگی جمهوری فدراسیون روسیه بر رویکرد منطقه‌گرایی ایران در قفقاز است.پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و اکتشافی است که در آن برای جمع‌آوری داده‌های تحقیق به‌صورت توأمان از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی شامل پرسشنامه استفاده‌شده است. در این پژوهش جامعه‌ی آماری، شامل مجموعه‌ای متشکل از متخصصان جغرافیای سیاسی، مسئولین سازمان‌های مرتبط و نهادهای ذی‌ربط بوده‌اند که علاوه بر بخش گردآوری اطلاعات، در دیگر بخش‌ها مانند (مصاحبه و پرسشنامه) یاری رسانده‌اند. در این پژوهش سعی شده تمامی ابعاد سیاسی ،دفاعی ، امنیتی و... کشورهای منطقه قفقاز جنوبی و بازیگران حاضر در این منطقه پرداخته شود . سپس نتایج حاصل از روش میدانی در قالب تحلیل آماری T به اجرا گذاشته‌شده است. بنابراین ایران باید برای کسب جایگاهی برتر از رقبای خود و تأمین امنیت و منافع ملی خود به دور از برخورد های قهر آمیز روسیه ،راهبردهایی مبتنی بر پیوند منافع خود با کشورهای قفقاز را مدنظر قرار دهد و به مرحله عملیاتی شدن برساند.

کلیدواژه‌ها

قفقازجنوبی؛ سیاست همسایگی؛ منطقه گرایی؛ فدراسیون روسیه؛ ایران

مراجع

1)      Abadian, Hossein (2001), The Iranian Narrative of the Iran-Russia Wars, Tehran, Ministry of Foreign Affairs Publications.

2)      Amir Ahmadian, Bahram, Investigating the Causes and Consequences of the Presence of the United States in the Caucasus, Geopolitical Quarterly - Fall 2009, No. 5, pp. 97-66

3)      Amir Ahmadian, Bahram, (2002), Complete Geography of the Caucasus, Tehran, Geographical Center of the Armed Forces

4)      Amir Ahmadian, Bahram, (2008) "Georgia Crisis: Involved Parties, Causes and Consequences", Political Information۔ Economic, No. 253-254.

5)      Amir Ahmadian, Bahram and Mahnaz Goodarzi, (2010), Caspian Sea, Russia's interests and Iran's security, Qoms Press.

6)      Jamshidi Rad, Jafar (2009), "Iran's Role in Managing the Caucasus Crisis after the Collapse of the Soviet Union", Quarterly Journal of Political Studies: 115-129

7)      Haj Yousefi, Amir (2005), "Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran in the Light of Regional Developments", Office of Political and International Studies, Tehran.

8)      Hafiz Nia, Mohammad Reza; Afshardi, Mohammad Hossein (2002), "Caucasus Geopolitical Analysis; A platform for formulating a more appropriate foreign policy in the region ", Geographical Research, University of Tehran Press, No. 42.

9)      Hafeznia, Mohammad Reza and Morad Kaviani (2004), New Horizons in Political Geography, Tehran, Samat Publications.

10)  Dehghani Firoozabadi, Seyed Jalal, Security Policy of the Islamic Republic of Iran in the South Caucasus, Geopolitical Quarterly - Spring 2010, No. 6, pp. 239 - 208

11)  Dehghani Firoozabadi, Seyed Jalal (2010), "Security Policy of the Islamic Republic of Iran in the South Caucasus", Geopolitical Quarterly, No. 1: pp. 239-208

12)  Sajjadpour, Seyed Mohammad Kazem (1994), "Russia and the Caucasus: Economics and Security Considerations", Quarterly Journal of Central Asia and Caucasus Studies, Third Year, Volume 2, Number 8.

13)  Sajjadpour, Seyed Mohammad Kazem (2007), Iranian Foreign Policy: Some Speeches in the Theoretical and Scientific Field, Tehran, Publication of the Office of Political and International Studies of the Ministry of Foreign Affairs.

14)  Seifzadeh, Seyed Hossein (1999), "Caucasus and the Unresolved Tragedy of National Identity", Quarterly Journal of Central Asian and Caucasus Studies, No. 27.

15)  Simber, Reza, Mohammad Gol Afrooz (2009), "Joint Opportunities of Iran and Russia in the Geopolitical Field; Current Situation and Outlook ", Strategy Quarterly, No. 19.

16)  Shafaei, Amanullah (2009), "The Impact of the Islamic Revolution on Political Developments in the Caucasus", Political Science Quarterly, No. 48: pp. 180-155

17)  Shafiee, Nozar and Mahmoudi, Zahra (2006), "Putin's Russia Approach to NATO Expansion to the East", 15th International Conference on Central Asia and the Caucasus, NATO Expansion to Central Asia and the Caucasus: Dimensions and Consequences: pp. 194-155

18)  Ezzati, Ezatullah (2004) Geostrategy, Tehran, Samat Publications.

19)  Ghasemi, Farhad (2007), "Theoretical Approach to the Design of Iran's Foreign Policy Deterrence Model", Foreign Policy Quarterly, Tehran, Volume 3, Number 1.

20)  Ghavam, Seyed Abdollali (2006), Principles of Foreign Policy and International Policy, Twelfth Edition, Tehran, Publications

21)  Fayyazi, Mohsen (2007), "Energy Competition in Central Asia and the Caucasus", Central Asia and Caucasus Quarterly, No. 60: pp. 168-141

22)  Kazemzadeh, Hossein (1995), Caucasus from ancient times to the present, Tehran, Publications of the police of the Islamic Republic of Iran.

23)  Kolaei, Elahe (2010), "Politics and Government in Central Asia", Samat Publishing

24)  Kolaei, Elahe (2010), "The Islamic Republic of Iran and the Geopolitics of the South Caucasus", Geography Quarterly, No. 17: pp. 111-75

25)  Kazemi, Ahmad (2005), Security in the South Caucasus, Tehran, Abrar Contemporary International Studies and Research Cultural Institute Publications

26)  Moradi, Manouchehr- (2006), "Perspectives of Iran-EU Cooperation in Providing Security in the South Caucasus: Boundaries and Facilities", Tehran: Ministry of Foreign Affairs Publications

27)  Naqibzadeh, Ahmad (2002), "Competition of trans-regional powers in the Caspian Sea", Central Asia and Caucasus Quarterly, No. 3

28)  Mousavifar, Seyed Rahmat A ... (2012), "Conflict in the strategic approaches of regional and trans-regional powers to the security issues of the South Caucasus", Human Geography Research, No. 81.

29)  Mousavi, Seyed Rasouleh (2005), "Security and Military Developments in Central Asia and the Caucasus and National Security of the Islamic Republic of Iran, Tehran, Quarterly Journal of Defense Strategy, No. 9.

30)  Mehdizad, Gholamreza (2009), Central Asia Caucasus and National Security of the Islamic Republic of Iran from http://www.bashgah.net/pages-40500.htmlKiss, Annamária (2014), «Russian view on South Caucasus: a teetering policy of pragmatism», Cultural Relations Quarterly Review, P: 12-24

31)  Marksberry, Brian Robret (2011), «Russian foreign policy in the south Caucasus», A thesis miami university

32)  Spykman, N. J. (2017). America's strategy in world politics: the United States and the balance of power. Routledge.

33)  Karagiannis, E. (2013). Energy and Security in the Caucasus. Routledge

34)  ORZEAŢĂ, M. (2013). DEFECTIVE COMMUNICATION AND THE LACK OF COMMUNICATIONMAIN CAUSES OF SECURITY CRISES BETWEEN COMMUNITIES BELONGING TO DIFFERENT CULTURES. International Journal of Communication Research, 3(2).100-109

35)  Atai, F. (2009, October). The Dynamics of Bilateral Relations in the South Caucasus: Iran and its North Neighbors. In China & Eurasia Forum Quarterly (Vol. 7, No. 3)115-128

            http://www.etomesto.ru