واکاوی ارزهای دیجیتال از منظر فقه و حقوق

فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه

دوره 1، شماره 2 (پیاپی2)، خرداد 1400، صفحه 1-24   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا خورسندی کوچصفهانی¹؛ مرتضی چیتسازیان^{* 2}

¹دانشجوی دکتری تخصصی رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. [e-mail]

²استادیار گروه فقه و مبانی حقوق، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران. (نویسنده مسئول) [e-mail]

چکیده

ارزهای دیجیتال به دلیل پیچیدگی­های متعدد و شبهات فراوانی که پیرامون آن­ها مطرح است نیازمند بررسی دقیق هستند.در این مقاله سعی شده که در وهله اول به شرح و تبیین دقیق ارزهای دیجیتال پرداخته شود تا غبار شبهات از هویت حقیقی این ارزها زدوده گردد؛ و در ادامه مسیر پژوهش، جایگاه این ارزها در فقه اسلامی و حقوق ایران مورد بررسی قرار گرفته است. براساس نتایج به دست آمده، ارزهای دیجیتال، نوعی از پول، در فضای مجازی هستند که در بستر شبکه اینترنت به وجود آمده و دارای ماهیت پولی­اند .و از منظر فقهی مال محسوب شده و از جمله عیون به شمار می­روند. در نگاه اول، ارزهای دیجیتال بسسیار پیچیده و مبهم به نظر می­رسند؛ اما در واقع ماهیت ساده­ای دارند که در کنار معایب، مزایا و نظرات مختلف مطرح شده پیرامون آن­ها، در سراسر جهان، حقیقت وجودی اشان، مفقود شده است. با توجه به معایب و ابهاماتی که در مورد آن‌ها مطرح گردیده، ارزهای دیجیتال تا مرتفع شدن ابهاماتشان، از تایید شرعی بهره‌مند نخواهند شد. در این پژوهش، برای فهم دقیق موضوع و توسعه مفهموم این ارزها جهت تبیین دقیق‌تر فقهی و حقوقی، از روش تحقیق بنیادی و مطالعه موردی استفاده شده است. و در نهایت راهکارهای بسیار موثری برای استفاده از ارزهای دیجیتال، بیان شده، که این راهکارها، می‌توانند، میزان قابل توجهی از معایب آن­ها را برطرف نمایند.

کلیدواژه‌ها

ارز دیجیتال؛ بیت کوین؛ پول؛ عین؛ مال؛ فقه مقارن

مراجع