بررسی تطبیقی اندیشه‌های «خردگرایی انسان» و «دوگانگی جسم و جان» از دیدگاه سعدی و الکساندر پوپ

جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

مقاله 3، دوره 5، شماره 15، خرداد 1400، صفحه 59-87   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

شادی محی الدین قمشه ای¹؛ جلال سخنور^{* 2}

¹گروه زبان و ادبیات انگلیسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استاد زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران.

چکیده

مقالۀ حاضر توصیف و تحلیل تطبیقی اندیشه‌های «خردگرایی انسان» و ‌«دوگانگی جسم و جان» از دیدگاه سعدی، شاعر کلاسیک قرن سیزدهم میلادی ایران و الکساندر پوپ، نویسنده و شاعر برجسته قرن هجدهم انگلستان بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی است. بررسی آثار سعدی و پوپ نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین اشتغالات ذهنی این دو شخصیت بزرگ شناخت ماهیت انسان بوده است و در این زمینه اندیشۀ هر دو شاعر از دو سرچشمۀ مهم دین و فلسفه نشئت گرفته است. اهمیت تحقیق در این است که با مقایسۀ اشعار سعدی و پوپ می‌توان به نوع نگرش این دو نویسنده به ذات انسان در دو فرهنگ متفاوت دست یافت. همچنین از این بررسی می‌توان زمینه‌های مشترک و بین‌رشته‌ای ادبیات و مذهب و فلسفه را در ادبیات فارسی و انگلیسی نشان داد. یافته‌های این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی به‌دست آمده‌‌است. این مقاله نشان می‌دهد که هرچند سعدی و الکساندر پوپ به دو فرهنگ و دو مذهب و پیشینۀ تاریخی کاملاً متفاوت تعلّق دارند اما در تأملات بنیادی و اندیشه‌های زیربنایی با هم مشابهت دارند.

کلیدواژه‌ها

بوستان؛ گلستان؛ الکساندر پوپ؛ خردگرایی؛ دوگانگی جسم و جان

مراجع