تبیین راهبردها و پیامدهای تحقق نظام کارورزی مبتنی بر تربیت معلم فکور در دانشگاه فرهنگیان

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 55، خرداد 1400، صفحه 165-188   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی (کیفی)

نویسندگان

عبدالرضا عرب زاده¹؛ سیدرسول حسینی^{* 2}؛ معصومه اولادیان³

¹دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، واحد دماوند، دانشگاه آزاداسلامی ،دماوند،ایران

²استادیار گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، تهران،ایران

³استادیار گروه علوم تربیتی، واحد دماوند، دانشگاه آزاداسلامی ،دماوند،ایران

چکیده

برنامه کارورزی، فرصت به تجربه گذاشتن آموخته ها و گفتگو برای تعدیل، تعمیق تجربیات و توسعه شایستگی های حرفه ای معلمان است. در بازنگری دوره­های کارورزی، تاکید بر تربیت معلم فکور است. با این اهمیت، پژوهش حاضر به تبیین راهبردها و پیامدهای نظام کارورزی مبتنی بر تربیت معلم فکور در دانشگاه فرهنگیان پرداخته است. پژوهش حاضر کیفی و از نوع پدیدارشناسی است. جامعه آماری این پژوهش را متخصصان، برنامه ریزان و سیاستگذاران  دانشگاه فرهنگیان کشور تشکیل می دهند. جهت مصاحبه با صاحبنظران در حوزه دانشگاه فرهنگیان از روش نمونه گیری هدفمند (موارد مطلوب) استفاده شد. در این راستا، به طور هدفمند با مصاحبه نیمه ساختاریافته با 14 نفر، اشباع نظری در داده ها حاصل گردید. یافته­های پژوهش نشان داد که راهبردهای موثر در تحقق نظام کارورزی مبتنی بر تربیت معلم فکور شامل استقرار سامانه نظارتی در جهت اجرای مناسب کارورزی، بازنگری و بهسازی دوره های کارورزی، توجه به چارت سازمانی در دوره کارورزی، تفویض اختیارات بیشتر به دانشگاه فرهنگیان، تربیت و تامین نیروی انسانی لازم، و تدارک تجهیزات لازم برای مدارس و دانشگاه فرهنگیان است. همچنین مهمترین پیامدهای تحقق نظام کارورزی مبتنی بر معلم فکور دربرگیرنده توسعه حرفه ای، تربیت معلمان متفکر، پرورش دانشجومعلمان خودراهبر و ایجاد تحول در نظام تعلیم و تربیت است.

کلیدواژه‌ها

نظام کارورزی؛ معلم فکور؛ دانشگاه فرهنگیان

مراجع

احمدی، غلامعلی. ملکی، صغری. مهرمحمدی، محمود. امام جمعه، سیدمحمدرضا. (1398). سیر تحول برنامه کارورزی نظام تربیت معلم ایران، فصلنامه تعلیم و تربیت، 8 (4): 82-61.

الماسی، حجت الله. زارعی زوارکی، اسماعیل. دلاور، علی. و نیلی، محمدرضا. (1396). ارزشیابی برنامه درسی کارورزی  در دانشگاه فرهنگیان بر اساس مدل تایلر، فصلنامه تدریس پژوهی، 5 (1): 24-1.

امانی، فرزانه.(1394). ابعاد تامل و اهمیت آن در تربیت معلم فکور، فصلنامه تربیت معلم فکور، 1 (1): 52-37

پریشانی، ندا و خروشی، پوران.(1395). چالش ها و فرصت های درس کارورزی از نظر دانشجویان دانشگاه فرهنگیان؛ مطالعه موردی پردیس فاطمه الزهرا و شهید رجایی اصفهان، کنفرانس بین المللی هزاره سوم علوم انسانی.

جعفریان، وحیده و محمودی، فیروز. ( 1398). پدیدارشناسی تجارب معلمان راهنمای کارورزی از طرح جدید کارورزی در دانشگاه فرهنگیان ستان آذربایجان شرقی، فصلنامه تدریس پژوهی، 7(2): 69-54.

حبیبی آذر، افسانه و طالبی، بهنام. (1397). اثربخشی رویکرد حل مساله در آموزش درس کارورزی بر ارتقای صلاحیت های حرفه ای دانشجو معلمان، دوفصلنامه مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 7(19): 60-39.

حداد، شیما و خروشی، پوران. (1395). شناسایی فرصت ها و محدودیت های درس کارورزی از نظر دانشجویان کارورز دانشگاه فرهنگیان، همایش کارورزی دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی.

خروشی، پوران و محمدی وندیشی، زهره. (1395). بررسی صلاحیت های حرفه ای دانشجو معلمان از دیدگاه مدرسان و دانشجویان دانشگاه فرهنگیان اصفهان، فصلنامه علمی تخصصی توسعه حرفه ای معلم، 2(2): 59-44.

رئوف، علی.(1375). تربیت معلم و کارورزی. تهران: انتشارات فاطمی.

زارع صفت، صادق.( 1396). واکاوی تجربه های زیسته کارورزی در دانشگاه فرهنگیان: الگوی مفهومی، دوفصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، 5 (9): 68-37.

صفرنواده، مریم. موسی پور، نعمت الله. اظهری، محبوبه و محمدشفیعی، عبدالسعید. ( 1398). تجربه زیسته دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان از برنامه جدید کارورزی تربیت معلم ایران، دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 10(19): 169-149.

عبدالخانی، علی و عدالخانی، سکینه. (1396). بررسی تطبیقی کارورزی در دانشگاه فرهنگیان با برنامه دوره بالینی دکتری پزشکی عمومی، سومین همایش ملی تربیت معلم، شیراز.

غلامی نوقاب، محمدحسین. پورشافعی، هادی و شاه طالبی حسین آبادی، بدری. ( 1397). بررسی مولفه های موثر بر رشد حرفه ای معلمان، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 12(1): 181-167.  

قادرمرزی، حبیب اله. علی عسگری، مجید. معروفی، یحیی و حسینی خواه، علی.( 1396). مقایسه برنامه قصد شده، اجرا شده، و کسب شده درس کارورزی به منظور ارائه راهکار مناسب( مورد مطالعه دانشگاه فرهنگیان استان کردستان)، فصلنامه تدریس پژوهی، 5 (3): 143-131.

قربانی، حسین و میرشاه جعفری، سیدابراهیم.(1395). درآمدی بر برنامه درسی کارورزی در تربیت معلم با تاکید بر پژوهش روایی، مجموعه مقالات دومین همایش ملی تربیت معلم.

کرامتی، انسی و احمدآبادی، زهرا (1396). تبیین دیدگاه مدیران و دبیران دبیرستان ها در مورد مشارکت در درس کارورزی؛ یک مطالعه پدیدارشناختی، فصلنامه پژوهش در تربیت معلم دانشگاه فرهنگیان، 1(1): 125-101.

مرتضوی زاده، سیدحشمت الله و نصراصفهانی، احمدرضا.(1396). واکاوی دیدگاه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان در خصوص مشکلات درس تمرین معلمی( کارورزی)، پژوهش های تربیتی، 7 (4): 74-60.

ملایی نژاد، اعظم.(1391). شایستگی­های حرفه­ای مطلوب دانشجومعلمان در دوره تحصیلی ابتدایی، نوآوری های آموزشی، 9 (3): 60-35.

ملکی، صغری و مهرمحمدی، محمود. (1395). روایت نگاری ابزار تامل و بالندگی حرفه ای، مجموعه مقالات دومین همایش ملی تربیت معلم.

نوبهاری، مریم. چرابین، مسلم. کریمی، محمد و زنده دل، احمد. (1399). طراحی و اعتباریابی الگو ی جذب، بهسازی و نگهداری معلمان آموزش و پـرورش استان خراسان رضوی، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 14(3): 153-127.

Bukaliya, R. (2012). The potential benefits and challenges of internship programmers in an ODL institution: A case for the Zimbabwe open university, International journal on new in education and their implications, 3(1), 118-133.

Dennen, V.P., Burner, K.J. (2008). The cognitive apprenticeship model in educational practice, Handbook of research on educational communications and technology, 3: 425-439.             

Dipardo, A., Whitney, A., Fleischer, C., Johnson, T. S., Mayher, J., McCracken, N. (2015). understanding the relationship between research and teaching, English Education, 38: 295-311.

Feiman-Nemser, S. (2001). From preparation to practice: Designing a continuum to strengthen and sustain teaching, Teachers College Record, 103(6): 1013-1055.

Gault, J., Leach, E., & Duey, M. (2010). Effects of business internships on job marketability: The employer’s perspective, Education & Training, 52(1): 76-88.

Mertler, C. (2012). Action research: Improving schools and empowering educators, sage publication.

Moore, L. (2013). Starting the conversation: Using the career process to make the teaching internship experience more positive and encourage collaborative reflection in internship site schools, Symposium international. Barcelona.

Richter, D., Kunter, M., Klusmann, U., Ludtke, O., Baumert, J. (2011). Professional development across the teaching career, Teaching & Teacher education, 27(1): 116-126.

Ruhanen, L. a. (2013). A foreign assignment: internships and international students, Journal of hospitality and tourism management, 20, 1-4.

Salerni, A. (2014). Narrative writing and university internship program, Procedia social and behavioral sciences, 140: 133-137.

Salerni, A., Sposetti, P., & Szpunar, G. (2014). Narrative Writing and university internship program, Procedia- Social and Behavioral Sciences, 140: 133-137.

Stephens, P., Tonnessen, F. E., & Kyriacou, C. (2004). Teacher training and teacher education in England and Norway: A comparative study of policy goals, Comparative Education, 40(1): 109-130.

Suzanne, Nesmith (2015). The impact of the internship experience on interns self-perceived preparedness to teach in a technology rich society: a mixed methods multiple case study, Thesis Doctoral, Baylor University.

Ulvik, M., & Smith, K. (2011). What characterizes a good practicum in teacher education? Education

Inquiry, 2(3):517-536.