تحلیل تطبیقی ساختاری، مفهومی و کاربردی مثل‌های زبان لکی و فارسی

جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

دوره 5، شماره 15، خرداد 1400، صفحه 130-159   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فرشاد اسکندری شرفی^{* 1}؛ مهدی صادقی درویشی²

¹کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

²کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی، گروه زبان‌شناسی و زبان‌های خارجه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

سرزمین ایران با فرهنگی غنی و دیرپای که حاصل پیوند فکری و پیوستگی فرهنگی قومیت‌های ایرانی با زبان‌های گوناگون ‌است، همواره خاستگاه مثل‌های نغز و پُرمغز بوده و مثل‌های قوم لک، از کهن‌ترین و نژاده‌ترین مردمان ایرانی، مانند مثل‌های دیگر اقوام بر غنای فرهنگ عامه و ادب شفاهی ایران افزوده‌اند. اشتراک ساختاری، مفهومی و کاربردی مثل‌های ادب شفاهی در زبان لکی و فارسی نشانۀ داد و ستد فرهنگی این زبان‌هاست که نشان می‌دهد، زبان لکی و فارسی از دیرباز تعاملی دوطرفه داشته‌اند. این جُستار مثل‌های زبان لکی را با مثل‌های زبان فارسی بر پایۀ رابطۀ تأثیر و تأثر مکتب ادبیات تطبیقی فرانسه در ساحت‌های ساختاری، مفهومی و کاربردی با رویکردی توصیفی- تحلیلی کاویده و همانندی و ناهمانندی آن‌ها را تبیین کرده ‌است. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد که مثل‌های زبان لکی و فارسی بر اساس همانندی و ناهمانندی در ساحت‌های سه‌گانه در چهار دسته قابلیت دسته‌بندی دارند که عبارتند از 1. مثل‌هایی با ساختار، محتوا و کاربرد یکسان؛ 2. مثل‌هایی با محتوا و کاربردی یکسان و اندک تفاوتی در ساختار؛ 3. مثل‌هایی با محتوا و کاربردی یکسان و ساختاری کاملاً متفاوت و 4. مثل‌هایی که ساختار، مفهوم و کاربرد مشترکی با مثل‌های زبان فارسی ندارند.

کلیدواژه‌ها

مثل‌های زبان لکی؛ مثل‌های زبان فارسی؛ ادبیات عامه و محلی؛ ادبیات تطبیقی؛ مفهوم و کاربرد

مراجع