بررسی رویکرد حکمروایی خوب شهری در چارچوب نظام مدیریت شهری موردشناسی شهر سنندج

آمایش محیط

دوره 14، شماره 52، خرداد 1400، صفحه 45-64   

نویسندگان

سحر گلچینی^{* 1}؛ اسکندر مرادی²؛ پخشان خضرنژاد³

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران، ایران

²دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه پیام نور استان کردستان، کردستان، ایران

³دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

 
حکمروایی شهری به عنوان رویکردی از نظام تصمیم‌گیری و اداره امور شهری است و فرایندی است که بر اساس کنش متقابل میان سازمانها و نهادهای رسمی اداره شهر از یک سو و سازمانهای غیردولتی و تشکلهای جامعه­ی مدنی، از طرف دیگر شکل می­گیرد. جایگاه نظام اداره خوب شامل اصول (مشارکت، پاسخگویی، شهروندی، شفافیت، مسئولیت‌پذیری، کارآمدی، قانونمندی) و نظایر اینهاست که در جهت بررسی نقش مردم در فرآیند اداره امور شهری و میزان تعامل اضلاع حاکمیت (مسئولین، مردم و بخش خصوصی) بررسی شده است. در این مطالعه، به منظور ارزیابی عملکرد مدیریت شهری سنندج، 4 شاخص از اصول حکمروایی خوب شهری مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و به لحاظ هدف کاربردی می‌باشد. ابزار سنجش، پرسشنامه بوده و طراحی مؤلفه‌ها برای هر شاخص با استفاده از طیف لیکرت می‌باشد. جامعه آماری، شامل مراجعین به شهرداری و شهروندان عادی محله مبارک‌آباد در ناحیه 8 محدوده شهرداری منطقه 3 سنندج بوده که به کمک فرمول کوکران، در حجم نمونه برابر 110 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده است. به منظور تحلیل داده‌ها از آزمون آماری پارامتریک T-Test در فضای نرم افزار  Spssبهره گرفته شده است. ارزش‌گذاری متغیرها با بهره­گیری از طیف لیکرت، مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. نتایج حاصل از آزمون نشان می‌دهد که شاخص‌های مشارکت با اختلاف میانگین 527.-، در فرضیه دوم در خصوص پاسخگویی با اختلاف میانگین 1.027-، کارائی در فرضیه سوم در رابطه با عدم اثربخشی شهرداری و شورا با اختلاف میانگین 509.-، و عدم شفافیت شهرداری در فرضیه چهارم با اختلاف میانگین 600.- تأیید شده است و ادعای عملکرد ضعیف مدیریت شهری سنندج پذیرفته می‌شود.

کلیدواژه‌ها

حکمروایی خوب؛ شفافیت؛ اثربخشی؛ پاسخگویی؛ مشارکتی؛ سنندج

مراجع

 

1-       اکبری، غ.1385. سرمایه اجتماعی و حکمرانی شهری. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی؛ شماره 83؛ اصفهان.

2-       بازرگان لاری، ع .1384. مفاهیم پایه­ای آمار و احتمال؛ تهران؛ انتشارات آییژ.

3-       برک پور، ن. اسدی، ا .1390. مدیریت و حکمروایی شهری؛ تهران، انتشارات دانشگاه هنر تهران.

4-       بوجانی، م. 1386 . لزوم بازبینی محتوای مدیریت کلان شهری؛ روزنامه اعتماد؛ شماره 12- 1342؛ تیرماه.

5-       ترابی، ع. 1383. مدیریت پایدار شهری در گرو حکمرانی خوب؛ شهرداریها؛ سال ششم شماره 69؛ بهمن.

6-        وزارت مسکن و شهرسازی .1384. طرح تدوین و تبیین برنامه استراتژیک و ترسیم الگوی ساختار سازمانی شهرداری‌های کشور؛ تهران؛ 97-96.

7-       رفعیان، م، حسین پور، ع. 1390 .حکمرانی خوب شهری از منظر نظریات شهرسازی؛ تهران؛ انتشارات طحان.

8-       رومیانی، ح . 1383. حکمرانی خوب؛ فصلنامه مدیریت شهری؛ شماره 14؛ سازمان شهرداریهای کشور؛ تهران؛ 62.

9-       شمس پویا، م. ک، توکلی نیا، ج. 1394. تحلیل سرمایه اجتماعی با تأکید بر مشارکت شهروندان و پاسخگویی مدیران شهری؛ مورد پژوهی: شهر اسلامشهر؛ فصلنامه آمایش محیط ملایر، شماره 30؛ صص 152-137.

10-   صرافی، م، عبداللهی،م .1387. تحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین مقررات و مدیریت شهری کشور،؛ فصلنامه پژوهش‌های جغرافیایی؛ شماره 43؛ تهران.

11-   فرزین پاک، ش. 1383. آموختنی‌های شهر؛ حکمرانی خوب چیست؛ فصلنامه شهرداریها؛ شماره 69 ؛ 70.

12-   قلی پور، ر.1387. حکمرانی خوب و الگوی مناسب دولت؛ معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی (دفتر گسترش تولید علم)؛ تهران.

13-   کاظمی، ح، رحمانی، ب. 1399. ارزیابی حکمروایی خوب شهری برای شهرهای ایران؛ مطالعه موردی: شهر اهواز؛ فصلنامه آمایش محیط؛ شماره 48؛ صص108-89.

14-   مشکینی، ا، حسین پور، م، خدایی، س. 1399. تحلیلی از نقش سرمایه اجتماعی در شکل‌گیری حکمروایی خوب شهری، مطالعه موردی: شهر اردبیل؛ فصلنامه آمایش محیط ملایر؛ شماره 51؛ زمستان 1399.

15-   هیز، باب،‌ی .1381. اندازه گیری رضایت خاطر مصرف کننده (طراحی و تنظیم پرسشنامه)؛ ترجمه نسرین جزنی؛ تهران؛ انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.

16-    سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان .1393. سالنامه آماری دوره 1392-1345.

17-   اداره کل راه و شهرسازی استان کردستان؛ مطالعات طرح تفصیلی سنندج .1387. مهندسین مشاور تدبیر شهر؛ جلد اول؛ 65-64.

18-    سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان؛ مطالعات سند آمایش استان. 1390. مهندسین مشاور‌ هامون یک؛ جلد اول؛ 36.

19-    Bahreni، M، Hosseinzadeh، H. 2004. “The Effective Factor in Investment Security in Iran، Jostarhaie Eghtesadi (Economic Quests) Biannual Journal، Hozeh & University Research Center،Vol.1، No.2 (In Persian).

20-    Dekker، k، kepenr. 2000. “Urban governance within the big cities” policy journal of cities، vol 21 No 1، 55.

21-    Habitat. 2003. “Global report on human settlement”، Oxford university press.

22-    Roy، I .2007. “Civil socirty and good governance” Worold development. Vol.36، No، 4.

23-    UNDP. 2000. “Characteristics of good governance، the urban governance initiative (United Nations development program) (TUGI).