بررسی زیبایی شناسی و مقایسه شکواییه های شخصی در اشعار سعدی شیرازی و صائب تبریزی

زیبایی‌شناسی ادبی

دوره 12، شماره 47، خرداد 1400، صفحه 133-156   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

طیبه علیزاده¹؛ محمدرضا اسعد^{* 2}؛ مجید عزیزی³

¹دانشجوی دوره دکتری

²استادیار و عضوهیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک،اراک،ایران

³استادیار و عضوهیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک،اراک ،ایران

چکیده

انسان در طول زندگی با آلام و مصایب مختلفی روبرو می گردد و چون خود را ناتوان از دفع آنها می یابد، زبان به اعتراض و گله و شکایت می گشاید و در برابر آن رویدادهای تلخ شکوه و ناله سر می دهد؛ و از آنجا که نگرش شعرا به جهان هستی غیر از نگاه انسانهای عادی است، شکوه های آنها نیز با شکوه های مردم معمولی متفاوت است. آنها با زبان خاص و شیوة بیان منحصر به فردی که دارند، شکایت های خود و مردم از شرایط و اوضاع نامساعد زندگی را، در اشعار خویش منعکس می کنند. سعدی شیرازی و صائب تبریزی نیز از جمله شاعران سبک عراقی و هندی هستند که در اشعار خود به موضوع شکواییه پرداخته و در انواع مختلف شکواییه اشعاری سروده اند. در پژوهش حاضر که به روش تحلیل محتوایی انجام گرفته است به بررسی و مقایسة شکواییه های شخصی در اشعار سعدی و صائب پرداخته ایم. براساس نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر، در اشعار سعدی، شکوه از فراق یار بیشترین بسامد را در میان شکواییه های شخصی دارد و موضوعات دیگری همچون: شکوه از جور و جفای معشوق، شکوه از رقیب، گله و شکایت از غم، شکوه از تنهایی، شکایت از ناکامی، گله از فقر و نداری و شکوه از پیری، به ترتیب از نظر میزان بسامد در مراتب بعدی قرار دارند. لیکن در دیوان صائب، شکوه از جور و جفای معشوق بیشترین بسامد را دارد

کلیدواژه‌ها

شکواییه؛ اعتراض؛ شکایت

سایر فایل های مرتبط با مقاله

بررسی و مقایسۀ شکواییه_های شخصی در اشعار سعدی شیرازی و صائب تبریزی.docx

مراجع

منابع

1ـ دهخدا، علی‏اکبر. لغت نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1377.

2ـ رزمجو، حسین. انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی. مشهد: آستان قدس رضوی، 1370.

3ـ سرامی، قدمعلی. بث الشکوی. www. Encyclo paedia islamica.com/madkhal PHP sid=492.1389.

4ـ سعدی، مصلح‏الدین. کلیات سعدی، تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: انتشارات ققنوس، چاپ دهم، 1388.

5ـ شمیسا، سیروس. انواع ادبی. تهران: چاپ میترا، چاپ پنجم، 1389.

6ـ صائب، محمدعلی. دیوان. تصحیح محمد قهرمان، 6 ج. تهران: انتشارات علمی ـ فرهنگی چاپ اول، 1364.

7ـ مؤتمن، زین‏العابدین. شعر و ادب فارسی. بی جا: زرین، چاپ دوّم، 1364.

8ـ یاحقّی، محمدجعفر. بث الشکوی. دانشنامۀ زبان و ادب فارسی. به سرپرستی اسماعیل سعادت. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1384.