تجلی آیین ور در داستان های تاریخی ,و معاصر قوم بلوچ(نمونه موردی:داستان ملک شاه و الاهی)

فصلنامه تاریخ

مقاله 4، دوره 16، شماره 63، اسفند 1400، صفحه 85-117   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

محمدمسیح هاشمی نیا^{* 1}؛ فاطمه جان احمدی²؛ حلیمه میرکازهی نژاد³

¹دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، عضو غیرهیات علمی دانشگاه ولایت ایرانشهر،ایرانشهر- ایران

²دانشیار، عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس

³کارشناس ارشد زبان و ابیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان زاهدان، زاهدان، ایران

چکیده

آیین و رسوم عنصر سازنده فرهنگ و راهی به سوی پی بردن به تفکرات و نوع جهان بینی مردمان می‌باشند. تنوع آیین و رسوم به غنای فرهنگی می افزاید. قوم بلوچ یکی از اصیل‌ترین اقوام ایرانی است که در طول تاریخ توانسته است زبان و فرهنگ و آیین خود را حفظ نماید. یکی از آیین‌های این قوم ایرانی تبار نال یا وَر می‌باشد.در بسیاری از داستان‌های بلوچی نیز به آن اشاره شده‌است. برای انجام پژوهش سعی بر آن نمودیم که از مردم بلوچ در مناطق مختلف بلوچستان در رابطه با این آیین کهن پرسش‌هایی به عمل آوریم. آنچه در خور توجه است این بود که این رسم باوجود گسترش دانش دینی هنوز در برخی مناطق صورت می‌گیرد و اعتقاد به آن پابرجاست و طبق پژوهش‌های به دست آمده در مواردی چون اتهام به دزدی، جادو و خیانت زمانی که هیچ ادله‌ای برای اثبات گناهکار بودن و بی‌گناهی متهم وجود نداشته باشد تصمیم بر اجرای نال گرفته می‌شود. اتفاقی که چشمگیر و حائز اهمیت است ماجرایی است که در منطقه سرحد در حدود سال 1250هجری شمسی رخ داده‌است و آن ماجرای ملک شاه و الاهی است. در این پژوهش قصد داریم به این اهداف دست یابیم که مراسم نال برای چه اتفاقاتی برگزار می‌شده است و کدام یک از اتهامات از بسامد بالایی برخوردار بوده‌است؟ طبق تحقیقات مراسم نال برای اتهاماتی چون دزدی، جادو و خیانت برگزار می‌شده‌است و در این میان اتهام به دزدی از بسامد بیشتری برخورداربوده‌است. این مقاله طبق شیوه تحلیلی-توصیفی و پژوهش میدانی انجام شده‌است.

کلیدواژه‌ها

آیین ور؛ قوم بلوچ؛ داستان شهداد و مهناز؛ نال؛ ملک شاه و الاهی

مراجع