بررسی هیستوپاتولوژیکی غدد تناسلی در ماهی شاکولی تیگریس (Chalcalburnus mossulensis) مبتلا به انگل لیگولا اینتستینالیس (Ligula intestinalis) در سد قشلاق سنندج

پژوهش های بالینی و آزمایشگاهی دامپزشکی

دوره 4، شماره 11، تیر 1389، صفحه 11-20   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

ماهی شاه کولی تیگریس(Chalcalburnus mossulensis)از خانواده کپور ماهیان بوده و در دریاچه پشت سد قشلاق کردستان ایران به عنوان ماهی بومی شناخته میشود. تغییرات بافت غدد تناسلی توسط انگل لیگولا اینتستینالیس(Ligula intestinalis)در بعضی ماهیان گزارش شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر انگل یاد شده بر روی بافت غدد تناسلی ماهی شاه کولی تیگریس انجام شد. در این مطالعه 144 قطعه ماهی از گونه مورد نظر صید و شناسایی شدند که از این تعداد 40 قطعه ماهی سالم و 104 قطعه ماهی آلوده بودند. در بررسی  نمونه های بافتی غدد تناسلی ماهیان آلوده ، در تخمدان تغییرات دژنراتیو غیر طبیعی به شکل اووسیتهای آترتیک ، خونریزی وارتشاح سلولهای آماسی و در  بافت بیضه ماهیان آلوده خونریزی های پراکنده، آتروفی بیضه و تجمع مراکز ملانوماکروفاژ به عنوان تغییرات پاتولوژیک جلب توجه نمود که آلودگی ماهیان با انگل لیگولا اینتستینالیس را می توان دلیلی بر این تغییرات دانست. بر این اساس شیوع این انگل در منابع آبی مختلف را باید از نظر حفظ ذخایر آبزیان مورد توجه قرار داد و اقدامات لازم جهت قطع چرخه انگل در منابع آبی طبیعی و استخرهای پرورش ماهی صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

شاه کولی تیگریس؛ لیگولا اینتستینالیس؛ غدد تناسلی؛ هیستوپاتولوژی؛ سنندج

مراجع

1-     اسلامی ، ع. (1376):کرم شناسی دامپزشکی، جلد دوم، انتشارات دانشگاه تهران، صفحات 265-260

2-     برزگر، م. و جلالی جعفری، ب. (1384): انگل‌های کرمی، آکانتوسفالا و سخت پوست ماهیان دریاچه سد وحدت – کردستان، مجله علوم دامپزشکی ایران، سال دوم، شماره 3 ، صفحات233- 229

3-     پوستی، ا. و ادیب مرادی، م. (1382): بافت شناسی مقایسه ای و هیستوتکنیک. انتشارات دانشگاه تهران صفحات 518-558

4-     پوستی، ا. و صدیق مروستی ، ع. (1378):اطلس بافت شناسی ماهی، انتشارات دانشگاه تهران، صفحات 220-187

5-     جلالی، ب. (1377): انگلها و بیماریهای انگلی ماهیان آب شیرین ایران، معاونت تکثیر و پرورش آبزیان، سازمان شیلات ایران، صفحات 350 تا 356.

6-     جلالی، ب. و برزگر ، م. (1383): انگل های آبشش ماهیان معرفی شده و بومی دریاچه سد وحدت- کردستان، مجله علوم دامپزشکی ایران، سال اول ، شماره 3، صفحات 46- 41

7-     جلالی، ب. (1361): گزارش ایکتیوپاتولوژیک دریاچه سد ارس، سازمان تحقیقات شرکت شیلات ایران، صفحه 85

8-     رزمی، غ. و نقیبی، آ. (1379): مقایسه بیولوژی و مرفولوژی پلروسرکوئیدهای مشاهده شده در محوطه بطنی ماهی، اولین همایش بهداشت و بیماریهای آبزیان، ایران- اهواز.

9-     ستاری، م. ، شاهسونی، د. و شفیعی، ش.  (1382): ماهی‌شناسی (سیستماتیک) انتشارات حق‌شناس، صفحات 198-199

10- ستاری، م. و فرامرزی، ن. (1378): بهداشت ماهی2، انتشارات دانشگاه گیلان، صفحات 123- 117

11- شریف روحانی، م. (1374):تشخیص، پیشگیری و درمان بیماریها و مسمومیتهای ماهی، چاپ اول انتشارات معاونت تکثیر و پرورش آبزیان، سازمان شیلات ایران، صفحات 255-241

12- عادلی، ا. (1381): مبانی زیست شناسی ماهی، چاپ اول، انتشارات نشر علوم کشاورزی، صفحات 11-12

13- عبدی، ک. (1381): گزارش آخرین وضعیت بیماری های آبزیان در ایران، دفتر بهداشت و مبارزه با بیماری های آبزیان، سازمان دامپزشکی کشور.

14- کیوانی، ی. (1384):زیست شناسی ماهی ها ، انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان، صفحات 10- 6 

15-  مخیر، ب. (1381): بیماری های ماهیان پرورشی، انتشارات دانشگاه تهران، صفحات 418- 416

16- مرتضوی، ج.، پازوکی، ج. و جوانمرد، آ. (1383): آلودگی به انگلهای لیگولا اینتستینالیس و بوتریوسفالوس آکیلوگناتی در دو گونه از ماهیان سد ستارخان اهر، مجله علمی شیلات ایران، شماره 4، سال سیزدهم.

17-  مطالعات جامع توسعه اجتماعی – اقتصادی استان کردستان، زمین شناسی(1375): انتشارات سازمان برنامه و بودجه، صفحه 178

18-  مهندسین مشاور آبزی گستر(1384): مطالعات لیمنولوژی و ارزیابی ذخایر دریاچه سد وحدت، شناسایی ماهیان و انگل های آنها، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان شیلات ایران، اداره کل شیلات استان کردستان، صفحات 100-1

19- یوسفی، م. و همکاران (1384): گزارش چند مورد آلودگی ماهی سفید رودخانه ای (Rutilus rutilus) به انگل لیگولا اینتستینالیس در سد ارس، مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل، سال هفتم، شماره 2، صفحات 83-80

 

20-  Arme, C.  (1968): Effects of the plerocercoid larva of Ligula intestinalis on the pituitary gland and gonads of its host. Biological Bulletin, Vol.134, NO.1, 15-25.

21-  -Arme, C. (2002): Ligula intestinalis – a tapeworm contraceptive. Biologist 49: 265-269.

22-  Carter, V., Pierce, R., Dufour, S., Arme, C. and Hoole, D. (2005): The tapeworm Ligula intestinalis inhibits LH expression and puberty in its teleost Host, Rutilus rutilus. Reoroduction, 130, 939-945.

23-  Coad, B. W. (1992): Fresh water Fishes of Iran. A Checklist and Bibliography. Ichthyology Section. Canadian Museum of Nature. Ottawa, Ontario, Canada.P.66.

24-  Dubinana, M.N. (1980): Tape worms (Cestoda, Ligulidae of the fauna of the USSR. Amerind publishing co. PVT. LTD. New Delhi, 350  pages

25-  Ergonul, M.B. and Altindag, A. (2005):The effects of Ligula intestinalis  plerocercoids on the growth features of Tench,Tinca tinca,Turk J Vet Anim Sci 29 1337-1341

26-  Jalali, B. and Barzegar, M. (2006): Fish parasites in Zarivar Lake. Journal of agriculture science and technology, vol.8, 47-58.

27-  Norberg, B., Bjornsson, B. T. and Brown, C. L. (1989): Changes in plasma vitellogenin, sex steroids, calcitonin and thyroid hormones related to sexual maturation in female brown trout (Salmo trutta). Gen. Comp. Endorinol., 75: 316-326.

28-  Roberts , R. j. (2001):Fish Pathology, third edition, published by W.B. Saunders, University of Idaho, USA, PP. 288-290

29-   Shargh, S. (2008):Distribution of parasitic cestod” Ligula intestinalis”  in Mazandaran Region,Iranian J Parasitol: Vol. 3 , No.2,PP26-33

30-  Trubirna, A. , Frank, S.N. , Kloas, W. and Sures, B. (2008): Ligula intestinalis a parasite acting as endocrine disrupter in freshwater fish, University of Duisburg/ Essen, Department of Applied Zoology, Essen, Germany

31-  Williams, M.A. , Penlington, C. , Kingjudy, A. , Hoole, D. and Arme, C. (1998): Ligula intestinalis (cestoda) infection of roach (ciprinidea): immunocytochemical investigations into the salmon and chicken – II type gonadotrophin – releasing hormone (GnRH) systems in host brains. Acta parasitological, vol.43, NO.4, 232-235.