بررسی نام واژه های حیوانات در ضرب المثل های لکی

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 33، آبان 1400، صفحه 19-39   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/irll.2021.1916829.1399

نویسندگان

یوسف علی بیرانوند¹؛ قاسم صحرائی^{* 2}

¹دانش‌آموختۀ دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، لرستان، ایران.

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، لرستان، ایران.

چکیده

ضرب­ المثل ­ها جملاتی پرمغز و کوتاه هستند که کاربردی گسترده دارند و مردم برای اقناع یکدیگر از آن‌ها استفاده می ­کنند. هر کدام از اقوام ایرانی، مثل­ های خاص خود را دارند که به خاطر ارتباط با یکدیگر و گاهی ارتباط با طبیعت­، آن‌ها را ساخته ­اند. در میان قوم لک نیز مانند سایر اقوام، ضرب‌المثل­ هایی وجود دارد. قوم لک از جمله اقوام ایرانی است که در استان­ هایی مانند لرستان، ایلام، کرمانشاه و همدان و... زندگی می­ کنند و به زبان لکی که یکی از زبان­ های بازمانده از زبان پهلوی است، سخن می­ گویند. نام­ واژه ­های حیوانات در ضرب‌‌المثل­ های این زبان نمودی پررنگ دارد. این موضوع می ­تواند بیانگر زندگی در کوهستان و ارتباط با حیوانات باشد. در این پژوهش کوشیده ­ایم نام‌واژه­ های حیوانات را در ضرب‌المثل‌های لکی به روش توصیفی- تحلیلی و میدانی مورد بررسی قرار دهیم. بنابراین نخست آن‌ها را آوانگاری کرده ­ایم و ترجمۀ آن‌ها را به زبان فارسی نوشته ­ایم؛ سپس جایگاه کاربرد آن‌ها را مورد بررسی قرار داده ­ایم؛ سرانجام مثل­ های معادل آن‌ها را که در زبان فارسی و یا دیگر گونه­ های زبان­ های ایرانی وجود داشته است، آورده ­ایم.

کلیدواژه‌ها

ضرب‌المثل؛ قوم لک؛ نام‌واژه‌های حیوانات؛ زبان لکی؛ لرستان

سایر فایل های مرتبط با مقاله

چکیده انگلیسی..pdf

مراجع

1- امانی، رضا و رضائی، زهرا و خوشناموند، زهرا. (1396). «روش ­شناسی و ارزیابی ترجمه ­های قرآن کریم در برگردان ضرب­ المثل­ های اخلاقی قرآن همراه با ترجمه ­های پیشنهادی». مجلۀ مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی، 1(4)، 23- 1.

2- بیرانوند، یوسف­علی و زهره ­وند، سعید. (1399). «فرایند تغییرات واجی در انتقال از زبان پهلوی به لکی». فصلنامۀ ادبیات و زبان­های محلی ایران زمین، 6(1)، 20- 1.

3- حکمت، علی. (1387). امثال قرآن. چاپ سوم. آبادان: پرستش.

4- خرایی، کبری. (1392). «کشاورزی در آیینۀ ضرب­ المثل­ ها و کنایات بخش خزل». مجلۀ فرهنگان، 14(1)، 61- 41.

5-  خسروی، کبری و فتحی ایرانشاهی، طیبه و کرمپور، علی. (1396). «بررسی تطبیقی ضرب‌المثل‌های عربی و لکی». فصلنامۀ ادبیات و زبان­های محلی ایران زمین، 7(4)، 80- 63.

6- دهخدا، علی اکبر. (1363). امثال و حکم. چاپ ششم. تهران: انتشارات امیرکبیر.

7- ذوالفقاری، حسن. (1386). «هویت ایرانی و دینی در ضرب­ المثل­ های فارسی». مطالعات ملی، 8(2)، 53- 27.

8- ذوالفقاری، حسن. (1388). فرهنگ بزرگ ضرب ­المثل­ های ایرانی. 2 جلد. تهران: معین.

9- سعدی، مصلح­الدین. (1385). کلیات سعدی. تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: انتشارات هرمس.

10- شکورزاده، ابراهیم. (1372). ده ­هزار مثل فارسی و بیست و پنج هزار معادل فارسی آن­ها. چاپ اول. مشهد: آستان قدس رضوی.

11- عالی­ پور خرم­آبادی، کامین. (1384). دستور زبان لکی: ضرب­ المثل­ ها و واژه­ نامه­. چاپ اول. خرم­آباد: افلاک.

12- عسکری عالم، علیمردان. (1389). ضرب­المثل­ها و تک­بیت­های سور و سوگ زبان لکی. چاپ اول. خرم ­آباد: انتشارات شاپورخواست.

13- متقی­ زاده، عیسی و نیکوبخت، الهام. (1393). «مقایسۀ ضرب ­المثل­ های فارسی و عربی با موضوع سخن از لحاظ واژگانی، نحوی، بلاغی و معناشناسی». مجلۀ ادبیات تطبیقی، 6(1)، 321- 295.

14- مولوی، جلال ­الدین. (1390). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد نیکلسون. چاپ پنجم. تهران: انتشارات هرمس.

15- ناصرخسرو، ابومعین. (1384). دیوان ناصرخسرو. تهران: انتشارات پیمان.

16- نجف­زاده قبادی، امیدعلی. (1391). ادبیات عامۀ لکی. چاپ اول. خرم­آباد: انتشارات شاپورخواست.

منابع لاتین

17- Abrams, M, H; Harpham, G, (2012), A Glossary of Literary Terms, Tenth Edition, Boston: Wadsworth publication.

18- Baldick, Chris, (2001), The Concise Oxford Dictionary of Lterary terms, Oxford University.

19- Maser, Martin H, (2007), The facts on file Dictionary of proverbs, Second edition, Infobase Publishing.

20- Mieder, Wolfgang, (2004), Proverbs, London: Greenwood Press.

منابع اینترنتی

21- لغت­ نما. (3 آبان 1399). «هپلوک». سایت www.loghatnama.ir به نشانی

https://loghatnama.ir/%d9%87%d9%8e%d9%be%d9%84%d9%88%da%a9/