بررسی اثر سم دیازینون بر فاکتورهای خونی مولدین نر ماهی سفید (Rutilus kutum)

پژوهش های بالینی و آزمایشگاهی دامپزشکی

دوره 5، شماره 3 - شماره پیاپی 16، مهر 1390، صفحه 23-32   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

در این تحقیق ابتدا اثرات سمیت حاد سم کشاورزی دیازینون (امولوسیون 60%) بر روی مولد نر ماهی سفید تعیین گردید که به همین منظور آزمایشات تشخیص سمیت در 4 تیمار و 3 تکرار با 3 عدد ماهی در هر تکرار و در داخل 12 ونیرو که با ظرفیت 180 لیتر آب قرار داشتند انجام گرفت. بعد از کسب نتایج نهایی اطلاعات حاصله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مقادیر LC10 ، LC50 و LC90 طی 24 ، 48 ، 72 و 96 ساعت و میزان حداکثر غلظت مجاز و درجه سمیت مشخص شدند. سپس 4 تیمار تشکیل گردید و ماهیان مولد سفید نر مدت 45 روز تحت تاثیر غلظتهای فوق قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل کلیه داده ها از نرم افزارSPSS 13  استفاده گردید. در نهایت  LC50، 96 ساعت این سم بر روی مولدین نر ماهی سفید 4/0 میلی گرم در لیتر و حداکثر غلظت مجاز این سم نیز 04/0 میلی گرم در لیتر محاسبه گردید. نتایج هماتولوژی نشان داد که دیازینون باعث کاهش میزان گلبولهای سفید، میزان گلبولهای قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت، حجم متوسط گلبول قرمز، غلظت متوسط هموگلوبین گلبولی، غلظت متوسط هموگلوبین گلبولهای قرمز، لنفوسیت و افزایش پرولنفوسیت میگردد و از این لحاظ تفاوت معنی دار آماری بین تیمارهای مورد نظر مشاهده گردید (P<0.05) اما هیچ تفاوت معنی دار آماری در میزان مونوسیت و ائوزینوفیل در بین تیمارهای مورد بررسی مشاهده نگردید (P>0.05).

کلیدواژه‌ها

دیازینون؛ فاکتورهای خونی؛ مولد نر ماهی سفید؛ LC50

مراجع

1-     اسماعیلی ساری، ع (1381): آلاینده ها ، بهداشت و استاندارد در محیط زیست. انتشارات نقش مهر. ص 86-82 ،88،128-127، 146.

2-     اولا، ی (1369): آلودگی ناشی از فضولات خانگی، شهری، کشاورزی، صنعتی و طبیعی، ساختار و نقش تالاب انزلی در مقابل آنها. اسناد مرکز تحقیقاتی شیلات استان گیلان، شماره2، ص 38.

3-     پژند، ذ (1378): تعیین غلظت کشنده (LC5096h) سموم حشره کش دیازینون و علف کش بوتاکلر بر روی دو گونه از ماهیان خاویاری قره برون و ازون برون . پایان نامه کارشناسی ارشد رشته شیلات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان ،ص 12 تا 16 .

4-     پورغلام، ر. اسماعیلی، ف. فرهومند، ه. سلطانی، م. یوسفی، پ. مهداد، ح (1380): بررسی مشخصه های خونی ماهی کپور علفخوار (Ctenopharygondon idella) بعد از تماس با سم ارگانوفسفره دیازینون. مجله علمی شیلات ایران (انگلیسی). سال سوم . شماره 2. ص 1-18.

5-     پورغلام، ر. سلطانی، م. حاج محی الدیت، د. ح. پورغلام، ح. غرقی، ا. نهاوندی، ر (1385): تعیین میانه غلظت کشنده (LC₅₀) سم دیازینون و اثرات غلظت تحت کشنده آن بر روی برخی از شاخصصهای خونی و بیوشیمیایی ماهی کپور علفخوار (Ctenopharyngodon idella). مجله علمی شیلات ایران (انگلیسی). سال پنجم. شماره 2. ص67-82.

6-     پیری، م. نظامی، ش. ع. امینی رنجبر، غ. ر. اردگ، و (1376): مطالعات اکوتوکسیکولوژی بر رویDaphnia magna  و تعیین اثر سمومMachete, Saturn, Diazinon, Malathion  بر این ارگانیزم. مجله علمی شیلات ایران، شماره3، سال ششم، صفحات23 تا 34.

7-     خانجانی، ع. پورمیرزا، م (1380): سم شناسی، چاپ اول، دانشگاه بوعلی سینا، ص 152– 153-162-164 .

8-     خوش باوررستمی، ح. سلطانی، م. یلقی، س (1384): اثر سم دیازینون روی شاخص های خونی ماهی خاویاری ازون برون (Acipenser stellatus) و تعیین. LC50 مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی ، سال دوازدهم ، شماره پنجم ، آذر و دی 1384 .ص100-108.

9-     خوش باوررستمی، ح. سلطانی، م (1384): بررسی تاثیر سمیت حاد دیازینون بر روی شاخصهای خونی ماهی شیپ (Acipenser nudiventris)  و تعیین میزانLC50. مجله علمی شیلات ایران ، سال چهاردهم ، شماره 3 ، پاییز 1384 .ص49-60.

10- خوش باوررستمی، ح. سلطانی، م. حاج محی الدیت، د. ح (1385): بررسی تغییرات برخی عوامل هماتولوژی و بیوشیمیایی سرم خون فیل ماهیان (Huso huso) پس از مجاورت طولانی مدت با سم دیازینون. مجله علمی شیلات ایران (انگلیسی). سال پنجم . شماره 2. ص 53-66.

11- زمینی، ع (1375): تعیین غلظت کشنده LC50 96h فلزات سنگین سرب و کادمیوم روی دو گونه کپور ماهیان چینی آمور و فیتوفاک. پایان نامه کارشناسی ارشد ـ دانشگاه آزاد واحد لاهیجان. 52 ص.

12- سلطانی، م خوش باور رستمی، ح (1381): مطالعه اثر دیازینون بر برخی شاخصهای خونی و بیوشیمیایی تاس ماهی روسی) چالباش( . (Acipeneser guldenstadti) مجله علوم و فنون دریایی ایران، پاییز، ص65-75.

13- شریف پور، ع.، سلطانی، م. و جوادی، م. (1382): تعیین LC50 و ضایعات بافتی ناشی از سم آندوسولفان در بچه فیل ماهی (Huso huso)، مجله علمی شیلات ایران، سال دوازدهم، شماره4، زمستان 1382، صفحات 69 تا 84..

14- شریف‌پور، ع. سلطانی، م. فتح الهی، ب (1384): مطالعه آثار کشندگی و هیستوپاتولوژیک ناشی از سم آندوسولفان در ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)، مجله منابع طبیعی ایران، تابستان 1384، (2) 58، صفحات 373 تا 382.

15- عامری مهابادی، م. (1378): روشهای آزمایشگاهی هماتولوژی دامپزشکی، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 126 صفحه.

16- علی نژاد، ر. (1383): تعیین LC₅₀ 96h سموم حشره کش ریجنت، قارچ کش هینوزان و علف کش رانداپ روی دو گونه ماهی خاویاری ازون برون و قره برون. ص 55 ـ 40 .

17- کیابی، ب (1378): اکوسیستمهای تالابی و رودخانه­های استان گلستان، چاپ اول، ص 69-68.

18- محمد نژاد شموشکی، م (1384): تعیین غلظت کشنده LC₅₀96h فلزات سنگین سرب، روی، کادمیوم و سموم کشاورزی دیازینون، هینوزان ، تیلت بر روی  بچه ماهی خاویاری شیپ، پایان­نامه کارشناسی ارشد شیلات- دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، 1-4 ص.

19- میرزائی، ج (1383): تعیین LC5096h عناصر سنگین مس و روی، سرب و کادمیوم بر روی بچه ماهیان قره برون و ازون برون، پایان­نامه کارشناسی ارشد- دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان ، 1و10-30 ص.

20- نصری تجن، م (1375): تعیین غلظت کشنده سم (حشره­کش ارگانوفسفره) دیازینون گرانول 5 درصد و امولسیون 60 درصد بر روی جمعیت ماهی سیم تالاب انزلی، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان ص31 و20-7.

21-  Adedeji, O. B., Adeyemo, O. K., Agbede, S. A., (2009): Effects of diazinon on blood parameters in the African catfish (Clarias gariepinus), African Journal of Biotechnology, 8 (16): 3940-3946.

22-  Allison, D.T., Hermantuz. R. O., (1987): Toxicity of diazinon to Brook trout and Fathead minnows. U. S. Environ Protection Agency. 600: 25-31.

23-  Alyakrinskyay, I. O., Dogora, U., (1984): Hematological features of sturgeons. Ichthyolog. 24(3): 135-139.

24-  Barak, N. A. E., (1990): Mercury, Cadmium and lead concentration in five species of freshwater fish from eastern England. Science of Total, Environmetal. 92: 257 –264.

25-  Banaee, M., Mirvagefei, A. R., Rafei, G. R., Majazi Amiri, B., (2008): Effecr of sub-lethal diazinon concentration on blood plasma biochemistry. Institute Journal Environmetal. Research 2 (2): 189- 198.

26-  Finney, D. (1971): Probite analysis. CambridgeUniversity: 1-33. Chemistry: 465-489.

 

 

27-  Giro´n-Pe´rez, M. I., Santerre, A., Gonzalez-Jaime, F., Casas-Solis, J., Herna´ndez-Coronado, M., Peregrina-Sandoval, J., Takemura, A., Zaitseva, G., (2007):  Immunotoxicity and hepatic function evaluation in Nile tilapia (Oreochromis niloticus) exposed to diazinon. Fish & Shellfish Immunolog. 23: 760-769.

28-  Goodman, L. R., Hanson, D. J., Coppage, D. L., Moore, J. C., Mattchewes, E., (1979): Diazinon: chronic toxity and brain acetylcholinesterase inhibition in the Sheepshead minnow, Cyprinodon variegates. American. Fish. Society, 108: 479-488.

29-  Hamm, J. T., Wilson, B. W., Hinton, D. E., (1998): Organophsphate-induced acetylcholine-sterase inhibition and embryonic vetinal cell necrosis in vivo in the teleost (Oryzias latipes). Neurotoxicology, 19: 853-870.

30-  Hisa, M., Connie, C. W., (1998): Respiratory function of hemogolobin. New England Journal of Medical 338: 239-247.

31-  Keizer. J. G., Agostino. D., Nagel. R., Geramenzi. F., Vittozi, L. (1993): Comparative Diazinon toxicity in guppy and zebra fish. Environmental. Toxicology. 12: 1243-1250.

32-  Mance, G., (1990): Pollution threat of heavy metals in aquatic environmental , Elsvier

33-  Montez, W. E. J., (1983): Effect of Organophosphate Insecticides on Aspects of Reproduction and Survival in small mammals. Ph.D. Thesis. Virginia Polytech. Institute. State university: 176-177.

34-  Oh, H. S., Lee, S. K., Kim, Y. H., Roh, J. K., (1991): Mechanism selectire toxicity of diazinom to killifish (Oryzias latipes) and Loach (Misgurnus anguilli caudatus). Aquatic toxicology and risk assessmen. 14: 343-353.

35-  Piri Zirkoohi, M., Orfog, V., (1997): Effect of some pesticides Commonly in Iranian agriculture on aquatic food chain. Tesis for pH-D degree submitted fo the academy of agricultural Sciences Godollo- Hungary: 1-31.

36-  Rahmi, A., Kenan, Kِ., (2005): Acute toxicity of diazinon on the common carp (Cyprinus carpio) embryos and larvae. Pesticide Biochemistry and Physiology, 82: 220–225.

37-  Sastry, K. V., Sharma, K., (1980): Diazinon effect of the activities of brain enzymes from Opiocephalus punctatus (Channa). Bulletin. Environmental. Contamination. Toxicology. 24: 326-332.

38-  Sibel, O. Kِ., Kenan, K., Mevlüt, S., Ener, U.I., Murat, P., (2006): Acute toxicity of organophosphorous pesticide diazinon and its effects on behavior and some hematological parameters of fingerling European catfish (Silurus glanis), Pesticide Biochemistry and Physiology. 86: 99–105.

39-  Simmons, A. (1997): Hematology, Simmons And Butterworth- Heinemann: 507.

40-  Svoboda, M., Luscova, V., Drastichova J., Zlabek, V., (2001): The effect of diazinon on hematological indices of Common carp (Cyprinus carpio). Acta vet. 10: 457-465.

41-  T. R. C., (1984): O. E. C. D. Guidelines for testing of chemicals. Section 2. Effects on biotic systems: 1–39.

42-  USEPA, (1985): Methods for measuring the acute toxicity of effluents to freshwater and marine organisms. 3rd Ed. Environmental Protection Agency, Environmental Monitoring and Support Laboratory, Cincinnati, OH. EPA-600/4-85/013.