بررسی نقش اقوام تبعیدی و مهاجر درابعاد سیاست داخلی و خارجی حکومت زندیه(مطالعه موردی: قزوین)

فصلنامه تاریخ

مقاله 5، دوره 16، شماره 63، اسفند 1400، صفحه 118-147   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

شمس الله غلامی¹؛ نصراله پور محمدی املشی^{* 2}؛ علی ذاکری³

¹دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد تاکستان، دانشگاه ازاد اسلامی؛ تاکستان، ایران.

²دانشیارگروه تاریخ، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران

³استاد گروه تاریخ؛ واحد تاکستان، دانشگاه ازاد اسلامی، تاکستان؛ ایران.

چکیده

حکومت زندیه اگرچه ار نظر عمر سلطنت دوام چندانی نداشت و دولت مستعجل بود اما به سبب وجود کریم خان زند و آرامش نسبی‌ای که توانست بعد از زوال کار افشاریان؛ به ایران ببخشد، حائز اهمیت و شایان بررسیهای همه جانبه است. یکی از اتفاقات مهم در تاریخ زندیه به تبعید و یا مهاجرت اقوام محلی از نقاط مختلف ایران به شهرهای مهم مانند شیراز و مازندران و قزوین محسوب می-شود. این تبعیدها و مهاجرتها، دلایل مختلفی دارند که در طول این مقاله به آنها پرداخته خواهد شد. اما بحث اصلی این تحقیق، متوجّه نحوة اثرگذاری اقدامات این اقوام بر سیاست داخلی و خارجی حکومت زندیان است. موضوعی که تا به حال موردتوجّه قرارنگرفته است به سبب انسجام مطالب در این مختصر، مطالعة موردی بر شهر قزوین و اقوام مهاجر و تبعیدی آن در دورة زندیه نهاده شد و نتایج حاکی از آن است که در دورة زندیه حدود 6 قوم از نقاط مختلف ایران به قزوین تبعید یا کوچانده شدند که در این میان اقوامی مانند لرهای کوهپایه خرم آباد و قوم مافی کرماشناه، نقش مهمی نه تنها در سیاست حاکمان قزوین که در سیاست کلی حکومت زندیه بازی کرده اند.

کلیدواژه‌ها

زندیه؛ مهاجرت؛ تبعید؛ قزوین؛ مافی

مراجع